Παρασκευή 22 Ιανουαρίου 2021

Διαβάζοντας...

Στον Δυτικό Κόσμο υπάρχουν πιθανόν σήμερα τόσοι άνθρωποι χωρίς το θρησκευτικό ένστικτο, όσοι και με αυτό, αλλά όλοι ζουν σε κοινωνίες που αναπτύχθηκαν πάνω σε γραμμές που οριοθετήθηκαν από ανθρώπους που πίστευαν. Παντού στη Γη οι άνθρωποι ξεκίνησαν με τον εξορκισμό Δυνάμεων στις οποίες μπορούσαν να προσβλέπουν για καθοδήγηση και έλεγχο της συμπεριφοράς τους. Αυτός ο μηχανισμός ήταν προφανώς αναγκαίος για τους καιρούς εκείνους. 

Έτσι εμείς, οι μη θρησκευόμενοι, ζούμε μέσα σε κοινωνικές κατασκευές, που ιδρύθηκαν από θρησκευόμενους και όσο κι αν μπορεί να είμαστε κριτικοί ή μνησίκακοι για πολλές από αυτές, κανείς έντιμος αθεϊστής δεν μπορεί να αρνηθεί ότι όταν οι πιο υγιείς όψεις της θρησκείας έχουν ισχύ σε μια κοινωνία, αυτή η κοινωνία είναι καλύτερη. Παίρνουμε μια καλή μπουκιά από το κέικ του αδερφού μας πριν το πετάξουμε στα σκουπίδια.


Γράφει η Diana Athill στο αυτοβιογραφικό της  “Somewhere Towards the End”. 

Κυριακή 17 Ιανουαρίου 2021

Με τις μπλούζες της γιαγιάς...


 Η Ίριδα και η Νεφέλη με τις μπλούζες που τους έπλεξε η γιαγιά...

Πέμπτη 14 Ιανουαρίου 2021

Ποίηση

 

Μπλουζ της μεσαίας τάξης – του Ντένις Ο’ Ντρίσκολ


Μετάφραση: Κώστας Δούσης




Έχει τα πάντα.
Μια όμορφη νεαρή γυναίκα.
Ένα άνετο σπίτι.
Μια σίγουρη δουλειά.
Ένα βελούδινο σετ με καναπέ και δυο πολυθρόνες.
Ένα ασημί μεταλλικό αυτοκίνητο.
Ένα κόκτεϊλ μπαρ από μαόνι.
Ένα τρόπαιο του ράγκμπι.
Ένα τηλεχειριζόμενο στερεοφωνικό.
Ένα σετ μπαστουνιών του γκολφ κάτω απ’ τον καλόγερο.
Μια ξανθιά κόρη που μαθαίνει να περπατά.
Αυτό που φοβάται περισσότερο
κι αυτό που τον κρατάει σε αγωνία κάποιες νύχτες
πάνω στην ηλεκτρική κουβέρτα,
ακούγοντας το παλιό ρολόι
να ηχεί με αποδοκιμασία κατά την προσγείωση,
είναι οι ιστορίες που ξεκινούν:
Είχε τα πάντα.
Μια όμορφη νεαρή γυναίκα.
Ένα άνετο σπίτι.
Μια σίγουρη δουλειά.
Ώσπου μια μέρα.


Από το Περιοδικό Φρέαρ

Τετάρτη 13 Ιανουαρίου 2021

Ποίηση

AFRAID SO


by Jeanne Marie Beaumont


Is it starting to rain?
Did the check bounce?
Are we out of coffee?
Is this going to hurt?
Could you lose your job?
Did the glass break?
Was the baggage misrouted?
Will this go on my record?
Are you missing much money?
Was anyone injured?
Is the traffic heavy?
Do I have to remove my clothes?
Will it leave a scar?
Must you go?
Will this be in the papers?
Is my time up already?
Are we seeing the understudy?
Will it affect my eyesight?
Did all the books burn?
Are you still smoking?
Is the bone broken?
Will I have to put him to sleep?
Was the car totaled?
Am I responsible for these charges?
Are you contagious?
Will we have to wait long?
Is the runway icy?
Was the gun loaded?
Could this cause side effects?
Do you know who betrayed you?
Is the wound infected?
Are we lost?
Will it get any worse?

Τρίτη 12 Ιανουαρίου 2021

Το μυστήριο της συγγραφής

 Όταν γράφω είμαι άλλος άνθρωπος. Κυριολεκτικά. Βλέπω παλιά μου κείμενα και αμφιβάλλω αν είμαι εγώ εκείνος που τα έγραψε. 

Δεν είναι θέμα μνήμης ή μάλλον έλλειψής της. Είναι ωσάν να χρησιμοποιώ όταν συγγράφω ένα άλλο κομμάτι του εγκεφάλου μου, που δεν είναι για καθημερινή χρήση. 

Απόδειξη ότι όταν προσπαθώ να συνεχίσω ένα παλιό κείμενο που όπως είπα δεν μου θυμίζει σχεδόν τίποτα, μετά από ένα-δύο λεπτά γίνεται ένα είδος συγχρονισμού ή μάλλον επανασυγχρονισμού και βρίσκομαι στο ίδιο μήκος κύματος με εκείνο τον άλλο εαυτό μου. Διεγείρεται θάλεγε κανείς εκείνο το κομμάτι του εγκεφάλου που είχε γράψει το αρχικό κείμενο. Αυτό συνεχίζεται για όσο γράφω, αλλά αν μετά από μερικές μέρες ξαναπιάσω το κείμενο αυτό πρέπει να ακολουθηθεί η ίδια διαδικασία αρχικής έκπληξης και επανασυγχρονισμού.

Μυστήριο πράγμα αυτός ο εγκέφαλος!


Παρασκευή 8 Ιανουαρίου 2021

H. G. Wells προς James Joyce: Το έργο σου είναι πιο συναρπαστικό στο να το γράφεις, από ότι είναι να το διαβάζεις!

 Ένα μικρό απόσπασμα από την επιστολή-χείμαρρο, ιδιαίτερα επικριτική, του διάσημου Άγγλου συγραφέα H.G. Wells προς τον επίσης διάσημο Ιρλανδό James Joyce μετά την ανάγνωση των έργων του:


Τώρα σχετικά με αυτό το λογοτεχνικό σου πείραμα. Είναι ένα σημαντικό πράγμα, επειδή είσαι ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος και έχεις στην στοιβαγμένη σου σύνθεση μια πολύ δυνατή ιδιοφυϊα στην έκφραση, που έχει ξεφύγει από κάθε πειθαρχία. Αλλά δεν νομίζω ότι οδηγεί πουθενά. Έχεις γυρίσει την πλάτη σου στον κοινό άνθρωπο-στις βασικές του ανάγκες και τον περιορισμένο του χρόνο και νοημοσύνη και έγινες περίπλοκος. Και ποιο είναι το αποτέλεσμα; Τεράστια αινίγματα. Τα τελευταία σου δύο έργα υπήρξαν πολύ πιο συναρπαστικά για να τα γράψεις, από ότι θα είναι ποτέ για να τα διαβάσεις. Πάρε μες σαν ένα τυπικό κοινό αναγνώστη. Παίρνω μεγάλη ευχαρίστηση από αυτή τη δουλειά; Όχι. Αισθάνομαι ότι αποκομίζω κάτι καινούργιο και κατατοπιστικό όπως όταν διαβάζω την απαίσια μετάφραση του Anrep στο κακογραμένο βιβλίο του Pavlov για τα εξηρτημένα αντανακλαστικά;  Όχι. Γι΄αυτό ρωτώ: Ποιος στο καλό είναι αυτός ο Joyce, που απαιτεί από μένα τόσες πολλές ώρες από τις λίγες χιλιάδες που μου απομένουν ακόμη να ζήσω, ώστε να μπορέσω να καταλάβω καλά τα καπρίτσια και τις φαντασιώσεις του και τις ερμηνευτικές του αναλαμπές; 

Αυτά όλα από τη δική μου σκοπιά. Ίσως εσύ έχεις δίκιο κι εγώ κάνω λάθος. Το έργο σου είναι ένα εξαιρετικό επίτευγμα και είμαι πρόθυμος να βγώ από το δρόμο μου προκειμένου να το διασώσω από καταστροφικές ή περιοριστικές παρεμβάσεις. Έχει τους πιστούς του και τους ακολούθους του. Ας τους αφήσουμε να το απολαμβάνουν. Για μένα είναι ένα αδιέξοδο. Σου στέλνω τις θερμότερες ευχές μου Joyce. Δεν μπορώ να σε παρακολουθήσω, όπως κι εσύ δεν μπορείς να παρακολουθήσεις εμένα. Αλλά ο κόσμος είναι φαρδύς και υπάρχει χώρος και για τους δυό μας για να κάνουμε λάθος.


Δικός σου


H. G. Wells

Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2021

Ελπίδων ολοκλήρωση...

 (συνέχεια από χθες)

Ποιο είναι όμως το αφήγημα; Αυτό που θα κινητοποιήσει όλες τις υγιείς δυνάμεις του πλανήτη και θα αλλάξει τελικά τη μοίρα του; 

Το πρώτο που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι η μοίρα της ανθρωπότητας είναι μία και κοινή. Στο μέλλον δεν θα υπάρχει περιθώριο για διακρίσεις ανάμεσα σε εκείνους που θα έχουν στον ήλιο μοίρα και σε εκείνους που θα εξαφανιστούν με συνοπτικές διαδικασίες. Σε αυτήν ακριβώς η διάκριση οδηγούμαστε σήμερα με την λαίλαπα του νεοφιλελεύθερου καπιταλιστικού τόπου ζωής. Ο κάθε λογικός άνθρωπος όμως αντιλαμβάνεται ότι η ελπίδα εκείνων που θεωρούν ότι στο μέλλον θα ανήκουν στην ελίτ που θα διασωθεί σε βάρος των πολλών πληβείων δεν μπορεί παρά να είναι φρούδα. Εάν η πορεία προς την καταστροφή δεν αναστραφεί, αυτοί οι ολίγοι απλά θα είναι οι τελευταίοι που θα χαθούν.


Νέοι άνθρωποι όπως για παράδειγμα φοιτητές στα Πανεπιστήμια πρέπει να πάρουν τις πρωτοβουλίες. Να οργανώσουν συναντήσεις με όσο γίνεται μεγαλύτερη συμμετοχή από διαφορετικές χώρες και να ξεκινήσουν τη συγγραφή ενός προγράμματος σωτηρίας του πλανήτη. 


Ιδού πεδίο δόξας λαμπρό για τις φοιτητικές νεολαίες! Αντί να παπαγαλίζουν τις χειρότερες των πρακτικών των κομμάτων που εκπροσωπούν θα μπορούσαν να αποτελέσουν τον πυρήνα της προσπάθειας για τη σωτηρία του πλανήτη!


Είμαι βέβαιος ότι μόλις σχηματιστεί μια αξιοπρεπής “αρχική μάζα”, η συνέχεια θα είναι καταλυτική. με την επιστημονική έννοια του όρου. 


Το εγχείρημα δεν είναι καθόλου εύκολο, ακριβώς επειδή ο σχηματισμός της αρχικής κρίσιμης μάζας σκοντάφτει στον τρόπο ζωής, που έχει επικρατήσει σήμερα στον κόσμο, αλλά και στην εξελικτικά προσδιορισμένη τάση του ανθρώπου να αγνοεί τους σχετικά μακροπρόθεσμους κινδύνους και να εστιάζει στους άμεσους και ορατούς. 


Οι φτωχές χώρες, που έχουν πληγεί περισσότερο από τον φιλελεύθερο νεοκαπιταλισμό έχουν ως κύριο στόχο τους να μιμηθούν τον τρόπο ζωής των προηγμένων χωρών, δηλαδή να προσεγγίσουν εκείνο ακριβώς το σύστημα που τους έχει φέρει σε αυτή τη δύσκολη θέση!


Αυτό είναι το “μεγάλο” επίτευγμα του καπιταλισμού. Να έχει καταστήσει “πρότυπο” και άξιο προς μίμηση ένα τρόπο ζωής, που οδηγεί στον αφανισμό του ανθρώπου!


Δεν υπάρχει όμως άλλη λύση. Η γενιά που θα νικήσει τον νεοφιλελευθερισμό είναι εκείνη, που με τη σειρά της θα χρησιμοποιήσει τα ίδια τα δικά του όπλα, αυτά που τον έφεραν κυρίαρχο και καταστροφέα, ώστε να αλλάξει το μέλλον της ανθρωπότητας.


Σάββατο 2 Ιανουαρίου 2021

Ελπίδων συνέχεια...

 Έγραφα σε προηγούμενη ανάρτηση ότι οι ελπίδες για το μέλλον του πλανήτη στρέφονται προς τη νέα γενιά.


Πως όμως θα αλλάξουν οι νεότεροι τον κόσμο; Πως θα κάνουν ελκυστική μια εναλλακτική πρόταση, που να δίνει ελπίδες για μια βιώσιμη πορεία του κόσμου; 


Πρώτα πρέπει να πατήσουν το φρένο αντιδρώντας σε όλες εκείνες τις λύσεις, που επιδεινώνουν το πρόβλημα. Η κινητοποίηση πρέπει να είναι μεγάλη και να προέλθει από τους ίδιους τους νέους ανθρώπους. Με τη χρήση των κοινωνικών δικτύων και με έναρξη από το σχολείο.  


Η ανθρωπότητα μοιάζει να έχει επιλέξει μια φρενήρη πορεία προς τον όλεθρο. Για να σταματήσει όμως η πορεία αυτή το φρενάρισμα δεν αρκεί. Είναι απαραίτητο, αλλά δεν αρκεί. Χρειάζεται συνάμα και μια εναλλακτική πορεία, δηλαδή ένα καινούργιο αφήγημα. 


Το αφήγημα αυτό πρέπει να είναι όμορφο και ελκυστικό. Πρέπει να αρχίσει να το ακούει κανείς από τα τρυφερά πρώτα χρόνια της ζωής του. Από το σπίτι του αρχικά, αλλά οπωσδήποτε από τους πρώτους του δασκάλους. 


Ποιους δασκάλους όμως; Που είναι αυτοί οι προικισμένοι δάσκαλοι που θα δώσουν το σύνθημα για τη μεγάλη αλλαγή που χρειάζεται ο πλανήτης; Υπάρχουν; 


Και βέβαια υπάρχουν. Σήμερα όμως είναι λίγοι και η φωνή τους αδύνατη και μικρής εμβέλειας. Και επειδή οι δάσκαλοι βγαίνουν από τα Πανεπιστήμια και τις Παιδαγωγικές Σχολές, εκεί είναι που πρέπει να γίνει η μεγάλη επανάσταση. Εκεί πρέπει οι φοιτητές να μάθουν τον τρόπο που πρέπει να περάσουν τα σωστά μηνύματα στις επόμενες γενιές. 


(έπεται συνέχεια)

Παρασκευή 1 Ιανουαρίου 2021

Μουσική Πρόταση: Albinoni Adagio

 

Από την Copernicus Chamber Orchestra, Horst Sohm (conducting/Leitung).

Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2020

Ευχές….Ελπίδες….

 Τελευταία μέρα μιας πολύ δύσκολης χρονιάς. 


Θα ήταν επιθυμητό αλλά δυστυχώς ουτοπικό και ανεύθυνο να δούμε το 2020 ωσάν μια παρένθεση στην πορεία της ανθρωπότητας προς την πρόοδο.


Η χρονιά που πέρασε αποτελεί απλά μια προειδοποίηση για εκείνες που θα έρχονται ολοένα και με μεγαλύτερη συχνότητα, εάν η ανθρωπότητα δεν αφυπνιστεί και δεν αρχίσει να αντιμετωπίζει με σοβαρό τρόπο τις συνέπειες της έξω από κάθε λογική εκμετάλλευσης του φυσικού κόσμου. 


Ο σημερινός καπιταλιστικός τρόπος ζωής, που χωρίς αμφιβολία συνετέλεσε σε σημαντικές προόδους, ιδιαίτερα στην επιστήμη και την τεχνολογία, είναι πλέον ασύμβατος με την επιβίωση του ανθρώπινου είδους. Πρέπει να γίνουν σημαντικές αλλαγές στο επικρατούν οικονομικό μοντέλο, αλλά και στον τρόπο διακυβέρνησης και λήψης αποφάσεων.


Αυτά όλα δεν μπορεί να γίνουν από τις γενιές που έχουν σήμερα τα ηνία της εξουσίας. Η μόνη ελπίδα είναι οι νέοι. Οι πρόσφατες κινητοποιήσεις των νέων ανθρώπων, που εξ αιτίας της πανδημίας έχουν ανασταλεί σε μεγάλο βαθμό, ελπίζω να ανακτήσουν τη δυναμική τους και να κατευθύνουν τις τύχες της ανθρωπότητας προς ένα περισσότερο υποφερτό μέλλον.


Είναι γεγονός ότι  εκλεγμένη νέα ηγεσία στις Η.Π.Α. προσφέρει μια αχτίδα αισιοδοξίας, όχι βέβαια ότι θα γίνει μπροστάρης στην επιβαλλόμενη αλλαγή πολιτικής για το περιβάλλον, αλλά ότι τουλάχιστον δεν θα υψώσει θεόρατους φράχτες, όπως η απερχόμενη ηγεσία της χώρας αυτής,  στις προσπάθειες που πρέπει να γίνουν προς τη σωστή κατεύθυνση.


Ας ευχηθούμε να είναι το 2021 μια χρονιά-αφετηρία για την επιστροφή στην ελπίδα….


Μαζί με τις ευχές μου σε όλους τους φίλους και γνωστούς για προσωπική και οικογενειακή υγεία και ευτυχία….

Παρασκευή 25 Δεκεμβρίου 2020

Διαβάζοντας...

 Καλά Χρισυούγεννα σε όλους!


Από το αριστούργημα του J. D. Salinger. “The Catcher in the Rye.”:


Το όλο πράγμα ήταν κάπως αστείο αν το σκεφτόσουν και ξαφνικά έκανα κάτι που δεν έπρεπε. Γέλασα. Και έχω έναν από αυτούς τους πολύ δυνατούς, ανόητους τρόπους να γελώ. Τόσο που αν καθόμουν πίσω μου σε ένα σινεμά ή κάπου, μάλλον θα θα έσκυβα μπροστά και θα μου έλεγα παρακαλώ σκάσε!


Τρίτη 22 Δεκεμβρίου 2020

Οι Ευθύνες του ΣΥΡΙΖΑ

 Τα στελέχη  του ΣΥΡΙΖΑ μιλούν συνεχώς και εξανίστανται για την αυταρχικότητα και τη “φασίζουσα” όπως την χαρακτηρίζουν νοοτροπία της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας.


Ας αποδεχτούμε ότι έχουν κάποιο δίκιο για κάποιες από τις παραπάνω αιτιάσεις.


Αυτό που δεν εννοούν να αντιληφθούν όμως είναι οι τεράστιες ευθύνες τους γι’ αυτό!


Η δική τους αναξιοπιστία, συνεχής εξαπάτηση και απύθμενη κυβερνητική ανικανότητα έχει καταστήσει τις παραπάνω πρακτικές της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας αποδεκτές από τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού, όπως δείχνουν όλες οι δημοσκοπήσεις.


Αυτό είναι το τίμημα που πληρώνουμε σήμερα για την περίοδο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Δηλαδή από μια από τις χειρότερες κυβερνήσεις που πέρασαν από τη χώρα!


Και που κάνει τους περισσότερους Έλληνες να φτύνουν στον κόρφο τους για το ενδεχόμενο επανόδου του ΣΥΡΙΖΑ την εξουσία!


Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2020

Διαβάζοντας...

 Η έρευνα έχει αποδείξει ότι αυτοί που νοιώθουν ισχυροί είναι πιθανότερο να ενεργούν παρορμητικά: να έχουν συχνά ερωτικές σχέσεις, να οδηγούν απρόσεκτα, να ψεύδονται, να ισχυρίζονται ότι είναι δικαιολογημένοι όταν παραβιάζουν κανόνες που οι άλλοι πρέπει να τηρούν και σε μια διασκεδαστική μελέτη, να κλέβουν γλυκά από παιδιά. Οι πλούσιοι άλλωστε κάνουν μικροκλοπές από καταστήματα συχνότερα από τους φτωχούς. Γενικά η συσσώρευση δύναμης φαίνεται ότι δημιουργεί μια τάση για αυτο-απορρόφηση. Σε πειράματα, όταν ζητήθηκε από κάποιους να ζωγραφίσουν το γράμμα Ε στο μέτωπό τους, ώστε να το βλέπουν οι άλλοι, οι άνθρωποι που είχαν ισχύ ήταν πιθανότερο να το σχεδιάσουν όπως θα το έβλεπαν αυτοί, επομένως ανάποδα για τους άλλους. Ουσιαστικά δεν βλέπουν πια τον κόσμο από τη σκοπιά των άλλων.


Αυτά τα γράφει ο Julian Barnes στο βιβλίο “The Noise of Time.”


Τετάρτη 16 Δεκεμβρίου 2020

Μουσική Πρόταση: Chris Rea - Driving Home For Christmas [Saxophone Cover] by Juozas Kuraitis

 Το ίδιο τραγούδι με τη συνοδεία του σαξόφωνου του  Juozas Kuraitis


Μουσική Πρόταση: Chris Rea ~ Driving Home For Christmas

 Μια που φέτος ΔΕΝ θα ταξιδέψουμε για τα Χριστούγεννα, ας θυμηθούμε πως ήταν!


Διαβάζοντας...

 Να ποια ήταν η άποψη του Sade σχετικά με το φόνο: Το να σκοτώσεις κάποιον πάνω στον παροξυσμό ενός πάθους, αυτό το καταλαβαίνω. Αλλά να τον σκοτώσεις μετά από μια ήρεμη, σοβαρή σκέψη και με το πρόσχημα μιας υπερβατικής ιδεάς, αυτό δεν μπορώ να το καταλάβω. 


Η αναφορά βρίσκεται στο ββλίο “L'homme révolté.” του Albert Camus.


Τρίτη 15 Δεκεμβρίου 2020

Διαβάζοντας...

 Καμιά νοσταλγία δεν αισθάνεσαι με τόση ένταση, όσο εκείνη που αφορά πράγματα που ποτέ δεν υπήρξαν.  γράφει ο Rabih Alameddine στο βιβλίο “An Unnecessary Woman.”


Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2020

Ποίηση

 ΑΝΩΔΥΝΑ


του Σπύρου Θεριανού


Ανώδυνα
ανεπαίσχυντα
ειρηνικά


αδιαφορούμε,


και κάπως έτσι ερημώνουν
δωμάτια και ζωές.


Από το Περιοδικό Φρέαρ