ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ
Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ RUSSEL ΓΙΑ ΤΟΝ ROUSSEAU
Το “πλήθος”…συχνά δεν γνωρίζει τι θέλει, επειδή σπάνια ξέρει τι είναι καλό για εκείνο”. Για το λόγο αυτό οι πολίτες πρέπει να καθοδηγούνται-και στην ανάγκη να εξαναγκάζονται- από αυτούς που κατανοούν καλύτερα τι είναι αυτό που θέλουν. Το πλήθος πρέπει μερικές φορές, όπως το διατύπωσε ο Rousseau, “να ελευθερωθεί με τη βία”. Σύμφωνα με τον Bertrand Russell, σε κείμενο του 1946, τέτοιες απόψεις κάνουν τον Rousseau “τον εφευρέτη της πολιτικής φιλοσοφίας των ψευδοδημοκρατικών δικτατοριών”.
Σύμφωνα με την άποψη του Russell, ο Hitler είναι δημιούργημα του Rousseau.
Ο Russell υποστήριζε ότι η αρχή της γενικής θέλησης του Rousseau έκανε δυνατή την μυστική ταύτιση ενός ηγέτη με το λαό του, η οποία δεν έχει ανάγκη επιβεβαίωσης από ένα τόσο πεζό μηχανισμό, όπως η κάλπη. Μια από τις πρώτες συνέπειες ήταν το καθεστώς του Robespierre. Οι δικτατορίες στη Ρωσία και τη Γερμανία (ιδίως η δεύτερη) είναι εν μέρει δημιουργήματα των διδαχών του Rousseau.
Από το βιβλίο του ιστορικού Anthony Gottlieb “The Dream of Enlightenment.”
