Τρίτη 5 Φεβρουαρίου 2013

Η προβολή της παραμόρφωσης


Άρθρο της Φωτεινής Tσαλίκογλου, από το Protagon.gr

Σοκάρουν τα αλλοιωμένα πρόσωπα των συλληφθέντων στην υπόθεση της τρομοκρατίας. Όπως σοκάρει και  η ίδια η υπόθεση της τρομοκρατίας που υπονομεύει τα θεμέλια της δημοκρατίας και  εντείνει τα δεινά της σπαρασσόμενης από την κρίση χώρας μας.
Σε  όσα  μας ταράζουν όμως  ας αφήσουμε μια μικρή θέση και σε κάτι άλλο. Η κακοποίηση (είτε κατά τη διάρκεια, είτε μετά τη σύλληψη) όχι μόνο δεν συγκαλύφθηκε, αλλά αντίθετα δηλώθηκε απερίφραστα και μάλιστα με περισσή  σπουδή. Τα παραμορφωμένα πρόσωπα παρέλασαν ξανά και ξανά στα μίντια μέσα σε όλη τη   νατουραλιστική αλήθεια τους. Εκείνο το άλλο που παραξενεύει  λοιπόν  εδώ, εστιάζεται όχι  στην  κακοποίηση ή μη κακοποίηση των υπόπτων αλλά στην υπερ-προβολή της. 
Στον μακρύ  κατάλογο των σοκ η  μη συγκάλυψη της παραμόρφωσης και ο υπερ-φωτισμός της (που επιπλέον δυσχεραίνει την αναγνωρισιμότητα των υπόπτων)  έρχεται να προσθέσει τη  δική της  ανατριχίλα. Η προβολή ξανά και ξανά των αλλοιωμένων προσώπων   δικαιώνει   εκείνον  που έλεγε «να φοβάσαι, να φοβάσαι, να φοβάσαι παιδί μου, έτσι μόνο θα γίνεις έντιμος πολίτης». H επίδειξη μιας ισχυρής κατασταλτικής  δύναμης απέναντι στην εκτροπή, που δικαιούται αν χρειαστεί, ακόμα και  να παραβιάζει τα όρια του κράτους δικαίου,  μοιάζει να αποτελεί  ένα αναγκαίο συστατικό της τάξης πραγμάτων σήμερα.
Υπάρχει εξ αντικειμένου η σύγκρουση ανάμεσα στο έννομο αγαθό της τάξης και της ασφάλειας  και στο έννομο αγαθό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Υπάρχει όμως και μια άλλη υποβόσκουσα αξιακή σύγκρουση, πιο υπόγεια, πιο άρρητη, και γιαυτό πιο υποβολιμαία: H σύγκρουση ανάμεσα στη σκοπιμότητα της προβολής της Ιδέας του Κράτους Δικαίου και στην σκοπιμότητα της προβολής της ιδέας της Μηδενικής Ανοχής. Η Ιδέα της Μηδενικής Ανοχής μοιάζει να λειτουργεί σαν μια νέα Μεγάλη Ιδέα. Ως αμετάβατη πλέον προβάλλεται ως αυταξία, επικαθορίζοντας, μεταμορφώνοντας και διαβρώνοντας την ίδια την ιδέα  του κράτους δικαίου. Μεσούσης της κρίσης ίσως κάτι τέτοιο να είναι αναπότρεπτο. Ίσως να έχει κάτι το φυσικό ο θάνατος του κράτους δικαίου. Η κάθε εποχή εκτρέφει τα δικά της πτώματα και επιλέγει τους δικούς της  ζωντανούς.

*Η Φωτεινή Τσαλίκογλου είναι συγγραφέας, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.