Σάββατο 16 Μαρτίου 2013

Διλήμματα....και ερμηνείες...


Δεν ξέρω αν και πόσο σας προβλημάτισα με τα διλήμματα που σας έβαλα. Είναι μια "άσκηση ψυχολογίας" και αφορά τον τρόπο που αξιολογούμε την απώλεια κάποιου αγαθού και στην προκειμένη περίπτωση χρημάτων.

Το δίλημμα αυτό αποτελεί μέρος ενός "πειράματος", που έγινε για να διαπιστωθεί αν παίρνουμε τις αποφάσεις μας με τη λογική ή το συναίσθημα ή τέλος πάντων για το πόσο ρόλο παίζει η λογική σκέψη στη λήψη αποφάσεων.

Και στις δύο παραλλαγές του διλήμματος χάσαμε χρήματα. Συνολικά 160 ευρώ. Και όταν λέω τα χάσαμε (αυτό για να μην υπάρχει παρεξήγηση) εννοώ ότι τα χάσαμε οριστικά και δεν πρόκειται να τα ξαναβρούμε.

Στην πρώτη περίπτωση βέβαια χάσαμε τα εισιτήρια, που είχαμε αγοράσει για την παράσταση, ενώ στη δέυτερη χάσαμε τα χρήματα, που σκοπεύαμε να χρησιμοποιήσουμε για το σκοπό αυτό. Καιστις δύο περιπτώσεις πάντως χάσαμε ακριβώς το ίδιο ποσόν.

Όταν, λοιπόν, οι ερευνητές- που μελετούν τον τρόπο που παίρνουμε αποφάσεις- έβαλαν τις δύο παραλλαγές του διλήμματος σε κάποιους εθελοντές, είδαν ότι πολύ περισσότεροι επέλεξαν να πληρώσουν και να δουν το έργο και όχι να φύγουν άπρακτοι, όταν αντιμετώπιζαν τη δεύτερη παραλλαγή, δηλαδή των απώλεια των χρημάτων. Η απώλεια των εισιτηρίων, που είχαν ήδη αγοραστεί ήταν περισσότερο αποτρεπτική και οι περισσότεροι επέλεγαν να φύγουν και να μην δουν την παράσταση!

Είναι δηλαδή σα να λέμε ότι η απώλεια των χρημάτων δίνει περισσότερες "δικαιολογίες" σε αυτούς που επιθυμούν να δουν την παράσταση, καθώς μπορεί να ερμηνευτεί ως ένα "είδος" γενικότερης απώλειας, ίσως όχι άμεσα συνδεδεμένης ακόμη με το συγκεκριμένο προϊον, ενώ η απώλεια των εισιτηρίων κατά κάποιο τρόπο προσδιορίζει και περιορίζει το γεγονός και μας κάνει περισσότερο επιρρεπείς προς την ενοχή και την αυτο-τιμωρία.

Δεν γνωρίζω αν αυτή είναι η καλύτερη ερμηνεία του περίεργου αυτού ψυχολογικού  φαινομένου. Αν έχετε κάποια άλλη ιδέα θα την ακούσω ευχαρίστως.

Αυτό που θέλω να τονίσω για πολλοστή φορά είναι η αδυναμία μας να κατανοήσουμε αυτόν τον ξένο, που λέγεται ο "αποφασίζων" εαυτός μας!!