Παρασκευή 29 Απριλίου 2011

Τέρμα στα "πειράματα των κριτών"

Ο Καθηγητής Βιολογίας Hidde Ploegh από τη Βοστώνη έχει γράψει ένα ενδιαφέρον άρθρο στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Nature, όπου σχολιάζει τη πολύ συνηθισμένη τάση εκείνων, που κρίνουν τα άρθρα, που υποβάλλονται για δημοσίευση στα έγκυρα περιοδικά, να ζητούν να γίνουν επιπλέον πειράματα, προκειμένου να βελτιωθεί η αξιοπιστία των ευρημάτων του άρθρου.
Αφού υπογραμμίζει ότι στην ουσία δεν κρίνουν το άρθρο που έχουν μπροστά τους, αλλά αυτό που κάλλιστα θα μπορούσε να είναι η συνέχεια του ερευνητικού έργου, κάνει κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες επισημάνσεις για τις συνέπειες αυτής της καθυστέρησης στην καρριέρα των νέων ερευνητών, αλλά και για τις οικονομικές επιπτώσεις αυτών των έξτρα πειραμάτων. Πειράματα, που συχνά είναι ανούσια και πολύ λίγο προσφέρουν στο συγκεκριμένο έργο, και για το λόγο αυτό οι ερευνητές τα έχουν ονομάσει "πειράματα των κριτών".
Τι προτείνει ο Καθηγητής; Πρώτα να είναι υποχρεωμένοι οι κριτές, που ζητούν επιπλέον πειράματα, να παρουσιάζουν μια εκτίμηση του σχετικού κόστους. Και δεύτερον, να κάνουν τη δουλειά τους οι εκδότες του περιοδικού. Δηλαδή να μην κρύβονται πίσω από τις προτάσεις των κριτών, αλλά να παίρνουν θέση, για το αν τα πειράματα πραγματικά είναι απαραίτητα και να πάψουν επιτέλους πχ να παραπέμπουν σε νέους κριτές, για μια ακόμη γνώμη. Εάν πιστεύουν ότι τα ευρήματα είναι ενδιαφέροντα για το περιοδικό και τους αναγνώστες του, είναι δουλειά τους να ελέγξουν την ποιότητα της εργασίας και να πάρουν σύντομα τη σχετική απόφαση.
Συνηγορώ ανεπιφύλακτα στα όσα λέει ο Καθηγητής Ploegh και είμαι σίγουρος ότι, αν αυτά που προτείνει εφαρμοστούν έστω και μερικά, το κέρδος για την επιστήμη και ιδίως για τους νέους επιστήμονες θα είναι σημαντικό.

Πέμπτη 28 Απριλίου 2011

Τι είναι προτιμότερο, ένα αστέρι ή πολλοί συνηθισμένοι άνθρωποι;

Ποιός θα κάνει τη σωστότερη εκτίμηση (πχ για το πόσες μπίλιες βρίσκονται μέσα σε ένα δοχείο) ένας ιδιαίτερα προικισμένος άνθρωπος ή μια ομάδα 40 λιγότερο προικισμένων;

Αφού διαλέξετε τη δική σας απάντηση, διαβάστε παρακάτω:

Η σχετική μελέτη έγινε από Γερμανούς ερευνητές στο Lübeck και έδειξε ότι ομάδες με περισσότερα από 40 άτομα, όταν συνεργαστούν, κάνουν σωστότερες εκτιμήσεις από εκείνες που έκαναν οι καλύτεροι μεμονωμένοι "εκτιμητές". Η ομάδα, με άλλα λόγια, αρκεί να έχει το κατάλληλο μέγεθος, έχει καλύτερη απόδοση από τους "αστέρες", που δουλεύουν μόνοι τους. (Εξαίρεση ο Μέσσι;)

Μήπως για το λόγο αυτό η εξελικτική διαδικασία του ανθρώπου ευνόησε τη δημιουργία τόσο διαφορετικών ειδών προσωπικότητας;

Τρίτη 26 Απριλίου 2011

Το τέλος μιας εποχής

Σήμερα ανακοινώθηκε ότι κλείνει το τελευταίο εναπομείναν εργοστάσιο κατασκευής γραφομηχανών στον κόσμο (βρίσκεται στην Ινδία). Είναι πραγματικά το τέλος μιας εποχής, που για μας τους παλιότερους έχει κάποια συναισθηματική σημασία. Οι νεότεροι δεν έχουν ίσως γνωρίσει το είδος!

Κυριακή 24 Απριλίου 2011

Παρασκευή 22 Απριλίου 2011

Πέμπτη 21 Απριλίου 2011

Συναισθηματική Λογική(ή πως εκλογικεύουμε τα συναισθήματά μας όταν τα δεδομένα δεν ταιριάζουν στην ιδεολογία μας)


Όλοι μας γνωρίζουμε (ή νομίζουμε ότι γνωρίζουμε) να ξεχωρίζουμε τους δυό μεγάλους πυλώνες της επεξεργασίας των δεδομένων του περιβάλλοντός μας, δηλαδή τη λογική και το συναίσθημα. Και έχουν γραφεί άπειρα για την επικράτηση του ενός ή του άλλου κατά τη λήψη αποφάσεων και τις σχετικές συνέπειες. 
Δεν είναι, όμως, αυτό για το οποίο θέλω να μιλήσω σήμερα. Υπάρχει και ένα άλλο είδος επεξεργασίας των δεδομένων και του καθορισμού της θέσης μας πάνω στα ζητήματα που μας απασχολούν. Αυτό είναι κάτι που θα μπορούσε να ονομαστεί "συναισθηματική λογική", αν και όταν το χρησιμοποιούμε νομίζουμε ότι πρόκειται για απλή, καθαρή καί στέρεα "λογική σκέψη". 
Αυτό συμβαίνει σε εκείνες τις πάρα πολύ συχνές περιπτώσεις, που κάποια απόλυτα στέρεα επιστημονικά ευρήματα θα πρέπει να μας οδηγήσουν αβίαστα σε ορισμένα ξεκάθαρα συμπεράσματα, αλλά αυτό περιέργως δεν γίνεται. Στις περιπτώσεις αυτές, δηλαδή, το συναίσθημα οδηγεί τη λογική μας εκεί που εκείνο θέλει, αφήνοντάς μας παράλληλα να έχουμε την ψευδαίσθηση της απόλυτης επικράτησης της λογικής. 
Ακραία περίπτωση "συναισθηματικής λογικής" είναι οι διάφοροι "αρνητισμοί", που ανθούν, όπως πχ η άποψη ότι το AIDS δεν οφείλεται στον ιο HIV, ότι τα εμβόλια προκαλούν αυτισμό, ότι δεν υπάρχει υπερθέρμανση του πλανήτη από την ανθρώπινη δραστηριότητα και βέβαια ο μεγαλύτερος από όλους, δηλαδή η πίστη για την ύπαρξη ενός υπέρτατου όντος. 
Αλλά η θέση που θέλω να υποστηρίξω είναι ότι όσο κι αν δεν μας "τιμά" ίσως, καθώς θεωρούμε το είδος μας καθ' εξοχήν "λογικό", πιστεύω ακράδαντα ότι η συναισθηματική λογική είναι το χαρακτηριστικό του ανθρώπινου είδους! Δεν νομίζω ότι υπάρχει άποψη ή απόφασή μας που δεν αποτελεί στην πραγματικότητα μείγμα λογικής και συναισθήματος, με τα ποσοστά βέβαια ανάμεσα στα δύο να κυμαίνονται, ανάλογα με την περίπτωση. Από την απόφασή μας να παίξουμε στάνταρ στο στοίχημα την ομάδα μας που είναι τελευταία στη βαθμολογία και παίζει εκτός έδρας με τον πρωτοπόρο, μέχρι την άποψη ότι ο καφές του καφενείου της γειτονιάς που γεννηθήκαμε είναι ο καλύτερος του κόσμου. 
Πρέπει, όμως, και κάτι ακόμη να προστεθεί. Επειδή τίποτε σε ότι αφορά τέτοιες εκδηλώσεις δεν είναι τυχαίο, αλλά αποτέλεσμα της εξέλικτικής διαδικασίας, είναι απόλυτα βέβαιο, ότι η συναισθηματική μας αυτή λογική πρέπει να έχει προσφέρει σημαντικά στην επιβίωση του είδους και να έχει επομένως επιλεγεί. Όλοι άλλωστε καταλαβαίνουμε πόσο δυστυχισμένοι θα ήμαστε άν η λογική πλήγωνε το συναίσθημά μας σε καθημερινή βάση!

Τρίτη 12 Απριλίου 2011

Ποια θεραπεία προτείνω; Για σένα ή για μένα;


Εντυπωσιακό. Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Archives of Internal Medicine διαπιστώθηκε ότι οι γιατροί συχνά προτείνουν διαφορετική θεραπευτική αντιμετώπιση στους ασθενείς τους απο εκείνη που θα διάλεγαν για τους εαυτούς τους εάν βρίσκονταν ακριβώς στην ίδια θέση!
Βέβαια η μελέτη βασίστηκε σε "φανταστικό" σενάριο με τη χρήση ερωτηματολογίου, αλλά δεν παύει να είναι αξιοσημείωτη!

Κυριακή 10 Απριλίου 2011

André Gide: L' immoraliste


Σήμερα τέλειωσα τον Immoraliste του André Gide. Κυκλοφόρησε το 1902 και στην εποχή του σοκάρισε. Η ιστορία αφορά την πορεία του πρωταγωνιστή (Michel) προς την αποκαλύψη του πραγματικού του εαυτού, που οι σπουδές και οι συμβάσεις της ζωής είχαν επιφανειακά καλύψει, ώστε να ανταποκρίνεται στις ακαδημαϊκές και κοινωνικές του συμβάσεις. Στο έργο εκδηλώνεται βαθμιαία η αποκάλυψη της λανθάνουσας ομοφυλοφιλίας του, μέσα από μια παράλληλη πορεία θανάτου της γυναίκας του, της Marceline.. Πολύ σημαντικό πρόσωπο του έργου ο Menalque, μάλλον ο πραγματικός αμοραλιστής του έργου. Αυτός που πρεσβεύει ότι το παρελθόν τελειώνει με τις πράξεις μας και δεν πρέπει να το κουβαλάμε.
Ο πρωταγωνιστής συνεχώς ταξιδεύει (Παρίσι, Νορμανδία, Ιταλία, Ελβετία,Τύνις), κάποιες φορές με φαινομενικό στόχο την αναζήτηση καλύτερων συνθηκών για την άρρωστη Marceline, αλλά στην ουσία και αυτό το ίδιο το ταξίδι εντάσσεται στην προσπάθεια να βρει (ή να ξεφύγει από..) τον πραγματικό του εαυτό. Στην πορεία αυτή εκδηλώνεται και μια άλλη μεταστροφή, δηλαδή η "αποκήρυξη" των ακαδημαϊκών του ενδιαφερόντων και η προσέγγιση προς την ομορφιά της φύσης.
Ενδιαφέρον ανάγνωσμα, από την εποχή που η αναζήτηση του "ποιοί είμαστε" ήταν περισσότερο στο προσκήνιο.

Νίκος Γκάτσος


"Πότε θ' ανθίσουνε τούτοι οι τόποι;
Πότε θα 'ρθούνε κανούργιοι ανθρώποι
να συνοδεύσουνε την βλακεία
στην τελευταία της κατοικία;
"
Νίκος Γκάτσος, Ελλαδογραφία