Τρίτη 24 Αυγούστου 2010

Επιστημονική απάτη. Υπάρχει θεραπεία;

Ένα σημαντικό πρόβλημα που υπάρχει στην επιστημονική κοινότητα είναι η απάτη κατά τη δημοσίευση ερευνητικών αποτελεσμάτων. Υπάρχουν συνέχεια αναφορές τέτοιων περιπτώσεων στα περιοδικά αλλά και στις ειδήσεις. Το φαινόμενο δεν έχει εξαιρέσεις και αφορά τόσο μεταπτυχιακούς φοιτητές, όσο και καταξιωμένους επιστήμονες. Άλλωστε συχνά απαιτείται συνεργασία περισσότερων ερευνητών για μια "επιτυχημένη" απάτη.
Μια πρόσφατη πρόταση για την αντιμετώπιση του προβλήματος, τουλάχιστον στις ΗΠΑ, είναι η σύνδεση της εν γένει συμπεριφοράς των ερευνητικών ιδρυμάτων στον τομέα της πρόληψης και αντιμετώπισης της επιστημονικής απάτης με τη δυνατότητα έξτρα χρηματοδότησης. Πιστεύουν, δηλαδή, ότι μόνο με την εφαρμογή οικονομικών κινήτρων θα κάνουν τα ιδρύματα σοβαρή προσπάθεια προς την κατεύθυνση αυτή. Βασικό στοιχείο του προγράμματος πρέπει να είναι η καθιέρωση μαθημάτων για την υπεύθυνη ενασχόληση με την έρευνα, που θα απευθύνονται προς όλο το ερευνητικό προσωπικό,νέο και παλαιό.
Μένει να δούμε αν η πρόταση θα γίνει δεκτή και -κυρίως- αν θα έχει αποτελέσματα.

Αν θέλετε, τώρα, τη γνώμη μου για τα καθ΄ημάς δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το φαινόμενοι της επιστημονικής απάτης ανθεί και εδώ, μόνο που οι μηχανισμοί αναζήτησης και τιμωρίας είναι κυριολεκτικά ανύπαρκτοι.

Τετάρτη 11 Αυγούστου 2010

Αναγεννητική θεραπεία νωτιαίου μυελού. Μια πρόοδος.

Μια επιστημονική πρόοδος που αξίζει να επισημανθεί: ερευνητές από διάφορα κέντρα των ΗΠΑ επέτυχαν σημαντική αύξηση της αναγεννητικής ικανότητας νευρώνων του νωτιαίου μυελού μετά τραυματική βλάβη σε ποντίκια. Το πέτυχαν με την καταστολή της δράσης μιας πρωτεϊνης, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να ενεργοποιηθεί ο αναγεννητικός μηχανισμός σε κύτταρα, που φυσιολογικά τον είχαν απωλέσει λόγω διαφοροποίησης. Η μελέτη αυτή χαιρετίστηκε από πάρα πολλούς, επειδή φαίνεται ότι αποτελεί ένα πολύ σημαντικό βήμα στην προσπάθεια να θεραπευθούν τέτοιου είδους βλάβες του νωτιαίου μυελού, που ιδιαίτερα μετά από τραυματισμούς αποτελούν αίτιο αναπηρίας σε πολλούς νέους σε πλειοψηφία ανθρώπους. Η μελέτη είναι σε ποντίκια και είναι πράγματι πρόωρο να μιλά κανείς για θεραπεία, αλλά δεν παύει να γεννά αισιοδοξία!

Τρίτη 10 Αυγούστου 2010

Έμποροι της Αμφιβολίας!

Τα τελευταία χρόνια παίζεται ένα πολύ επικίνδυνο παιχνίδι ενάντια στο μέλλον του πλανήτη μας. Μια ομάδα επιστημόνων με διασυνδέσεις με μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, ιδίως με εταιρείες πετρελαιοειδών, έχουν βάλει ένα πολύ συγκεκριμένο στόχο: προσπαθούν με κάθε τρόπο να διασπείρουν την αβεβαιότητα γύρω από τα πολύ σοβαρά και αδιάψευστα στοιχεία που υπάρχουν για την επικίνδυνη υπερθέρμανση του πλανήτη. Και αυτό το κάνουν με διάφορους τρόπους: διαστρεβλώνοντας τα επιστημονικά ευρήματα, προκαλώντας αμφιβολίες για την ηθική ακεραιότητα των επιστημόνων που πρωτοστατούν στη μάχη για τη σωτηρία της Γης, εκμεταλλευόμενοι ακόμη και μερικά λάθη, που αναπόφευκτα γίνονται από την επιστημονική κοινότητα. Τελευταίο τους όπλο ήταν η περίφημη "διαρροή" ηλεκτρονικών μηνυμάτων ανάμεσα από κλιματολόγους και άλλους επιστήμονες, όπου υποτίθεται αποδεικνύονταν ότι γίνεται χαλκίδευση στοιχείων. Μπορεί αυτά βέβαια να διαψεύστηκαν από επιτροπές που αναζήτησαν την αλήθεια, αλλά οι βρώμικες διαδόσεις είναι γνωστό ότι δεν φεύγουν εύκολα!
Η ίδια τακτική ακολουθήθηκε από επιστήμονες, που είχαν διασυνδέσεις με τις καπνοβιομηχανίες πριν 40 χρόνια, τακτική που καθυστέρησε σημαντικά τη λήψη μέτρων για τον περιορισμό του καπνίσματος, με εγκληματικές συνέπειες.
Πρέπει όλοι οι πολίτες του κόσμου να γίνουν κοινωνοί του μεγάλου εγκλήματος που γίνεται σήμερα με την υπερβολική άθροιση CO2 στην ατμόσφαιρα και να μπουν μπροστά, ώστε να αναγκάσουν τις κυβερνήσεις να πάρουν σοβαρά μέτρα!

Παρασκευή 6 Αυγούστου 2010

Ποιος θέλει να μάθει για τη ζωή της Virginia Woolf? (Τρία εξαιρετικά videos. Αναζητήστε τα άλλα δύο videos στο YouTube)

Χρόνος εργασίας γιατρών και ποιότητα περίθαλψης

Ένα πολύ σοβαρό θέμα, που έχει προκύψει τα τελευταία χρόνια είναι η ανάγκη καθορισμού του μέγιστου συνεχόμενου χρόνου εργασίας των γιατρών. Είναι γεγονός, ότι η υπερβολική κόπωση από την συνεχή εργασία και την έλλειψη ύπνου, μπορεί να οδηγήσουν σε ιατρικά σφάλματα. Είναι όμως επίσης γεγονός ότι το ιατρικό λειτούργημα δεν μπορεί να ασκηθεί όπως περίπου η αλλαγή βάρδιας στο ταμείο του σουπερμάρκετ. Ο ιατρικός όρκος επιβάλλει στο γιατρό να κάνει το καλύτερο δυνατό για τον ασθενή που έχει αναλάβει και επομένως δεν νοείται να αφήσει τη θέση του σε κάποιον άλλο συνάδελφο αν δεν έχει προηγουμένως εξασφαλίσει τη συνέχιση της ορθής νοσηλείας για όλους τους ασθενείς που είχε υπό την επίβλεψή του. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γίνει πλήρης και ουσιαστική ενημέρωση για όλα τα προβλήματα όλων των ασθενών, και αυτό για να γίνει σωστά ΠΑΙΡΝΕΙ ΧΡΟΝΟ! Χρόνο που αν θέλουμε να είμαστε αντικειμενικοί σημαίνει πρακτικά παραμονή και για το επόμενο ωράριο! Η εμπειρία μου από ένα μεγάλο ελληνικό δημόσιο νοσοκομείο είναι ότι η εφαρμογή του μέτρου έχει δημιουργήσει προβλήματα στη νοσηλεία των ασθενών. Ο γιατρός που παραδίδει μετά την υπηρεσία του αναχωρεί για να ξεκουραστεί. Οι υπηρετούντες όμως γιατροί στα ελληνικά δημόσια νοσοκομεία είναι στα περισσότερα τμήματα, ιδιαίτερα της επαρχίας, πολύ λιγότεροι από ότι πρέπει. Ποιός λοιπόν αντικαθιστά το γιατρό που φεύγει; Στην ουσία υποχρεώνονται οι υπόλοιποι ήδη ανεπαρκείς σε αριθμό συνάδελφοί του να κάνουν και τη δουλειά του αποχωρήσαντος. Και αν τυχόν υπάρχει εκείνη τη μέρα εκπαιδευτικό μάθημα ο γιατρός που έφυγε να ξεκουραστεί δεν θα το παρακολουθήσει, έστω και αν μπορεί κάποιος την επομένη να σχολιάσει ότι τον είδε την ίδια ώρα στην τράπεζα ή στη λαϊκή.
Αυτή είναι η αδιάψευστη ελληνική πραγματικότητα. Οι άλλες χώρες αντιμετώπισαν το γεγονός του ρεπό των γιατρών μετά την εφημερία με προσλήψεις. Εδώ όχι μόνο δεν έγιναν προσλήψεις, αλλά ακριβώς η αδιαφορία και αδυναμία της πολιτείας οδήγησε σε μακροχρόνιες επισχέσεις εργασίας των γιατρών (αυτό το καταπληκτικό σύστημα κατά το οποίο κοιμάσαι στο σπίτι σου και πληρώνεσαι κανονικά-ελληνικότατο με πατέντα όπως η φέτα!).
Η κατάσταση στα δημόσια νοσοκομεία είναι τραγική και ΜΗ ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΗ. Αν το καταλάβουμε γρήγορα και κάνουμε έναν έντιμο διάλογο με όλα τα χαρτιά στο τραπέζι, μπορεί κάτι να βελτιωθεί. Αλλιώτικα θα εξακολουθήσουν να ανακυκλώνονται τα σημερινά αδιέξοδα, που είναι σε βάρος ασθενών, γιατρών αλλά και του υπόλοιπου προσωπικού των πολύπαθων ελληνικών δημόσιων νοσοκομείων-ΚΥΡΙΩΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ. Αφού το πελατειακό σύστημα έχει επιτρέψει στην Αθήνα να διατηρεί καλύτερες αριθμητικές σχέσεις γιατρών-ασθενών.

Πέμπτη 5 Αυγούστου 2010

"Αποφάσεις", "ελεύθερη βούληση" και κυβερνητικός εκπρόσωπος

Να λοιπόν, που καινούργιες μελέτες δείχνουν ότι ο προσδιορισμός στόχων, η εκτίμηση του αναμενόμενου κέρδους και η προετοιμασία για την επιτυχία των στόχων αυτών, μπορεί να γίνουν σε μεγάλο ποσοστό χωρίς να το συνειδητοποιούμε! Οι επιστήμονες που ασχολούνται με το θέμα πιστεύουν ότι οι λειτουργίες του εγκεφάλου που θεωρούμε "υποσυνείδητες" χρησιμοποιούν ίδιους ουσιαστικά μηχανισμούς με τις συνειδητές λειτουργίες, κάνουν εκτίμηση δυνατοτήτων και πιθανού οφέλους, αλλά και δίνουν οδηγίες "πράξης".
Αυτές οι εκτιμήσεις έχουν εξαιρετικά μεγάλη σημασία, όχι μόνο για την κατανόηση της λειτουργίας του εγκεφάλου, του τι είναι συνείδηση κλπ, αλλά έχουν και προεκτάσεις σε ότι αφορά την ύπαρξη ή όχι της περίφημης "ελεύθερης θέλησης" του ανθρώπου. Μπορούμε να πούμε, λοιπόν, και να κατανοήσουμε, πχ όσοι από μας έχουμε συνδέσει κάποιες συγκεκριμένες και καθοριστικές στιγμές της ζωής μας με μεγάλες αποφάσεις, ότι στην πραγματικότητα οι αποφάσεις είχαν ήδη παρθεί σε άλλο, μη συνειδητό επίπεδο και η ελεύθερη θέλησή μας είναι κάτι σαν τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, που τις ανακοινώνει. Βέβαια οι σχετικές έρευνες πάνε πιο πέρα και αναζητούν το πως γίνονται όλα αυτά. Και εδώ μπαίνει τώρα το θέμα των εξωτερικών επιδράσεων, που με τρόπο "διακριτικό" και "μη συνειδητό" επηρεάζουν αυτές τις "αποφάσεις".

Δευτέρα 2 Αυγούστου 2010

Εργασιακό status, stress και υγεία

Μιά πολύ μεγάλη και μακροχρόνια μελέτη σε βρεττανούς δημόσιους υπαλλήλους έδειξε κάτι αναμενόμενο ίσως, ότι το stress κατά την εργασία είναι επιζήμιο για την υγεία. Περισσότερο, όμως, σημαντικό για τις επιπτώσεις στην υγεία ήταν το status, δηλαδή η ιεραρχία των εργαζομένων. Οι υψηλότερα ιστάμενοι, αν και περιγράφουν τη δουλειά τους ως πολύ "στρεσσογόνο" είναι γενικά υγιέστεροι και ζουν πρισσότερο!
Το συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι περισσότερο ρόλο από το stress στην εργασία παίζει η δυνατότητα που έχουμε να αντιδρούμε σε αυτό και-κυρίως- να ελέγχουμε εμείς αυτές τις αντιδράσεις!