Τετάρτη 27 Ιουνίου 2012

Blood Meridian (Ο Μεσημβρινός του Αίματος) του Cormac McCarthy


Ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα, από ένα μεγάλο συγγραφέα. Είναι ένα από τα πρώτα του (1985), αλλά ίσως το αριστούργημά του (τα δύο πιο πρόσφατα, που έχω διαβάσει είναι το No Country For Old Men και The Road, που μου άρεσαν μεν, αλλά δεν είχαν τη δύναμη και υποβλητικότητα του Blood Meridian.
Έχουν πει ότι είναι τα απόλυτο γουέστερν, καθώς διαδραματίζεται την εποχή της εξάπλωσης προς τη Δύση και της εξολόθρευσης των Ινδιάνων. Η βία δεν αποτελεί απλά συστατικό του έργου, η βία είναι το έργο και αρχάγγελός της ο εκκεντρικός "Δικαστής". Πρόκειται για την ιστορία του Παιδιού (The Kid), που στα τελευταία κεφάλαια γίνεται ο Άντρας (The Man) μέσα από τη συμμετοχή του στη φοβερή και τρομερή συμμορία του Glanton, που εκεί στα σύνορα του Μεξικού σκοτώνει αράδα Ινδιάνους και κερδίζει χρήματα από τα 'scalps" τους. 
Εκτός, όμως, από τα γεγονότα, που είναι καθηλωτικά, αν και απόλυτα καταθλιπτικά (για την έκταση της θηριωδίας του ανθρώπου), αυτό που συναρπάζει είναι το γράψιμο. Κείμενο με μικρές προτάσεις, ευρηματικό και απέραντο λεξιλόγιο, με πολλές λέξεις που δεν συναντάς εύκολα), με πολύ πυκνά νοήματα. Θυμίζει, όπως και άλλοι έχουν πει τον William Faukner στα καλύτερά του.
Το τέλος είναι κάπως αμφιλεγόμενο και ο επίλογος ανοιχτός σε πολλές ερμηνείες. Η δική μου εκδοχή είναι ότι τελικά ο Δικαστής εκφράζει διαχρονικά την βία την ανθρώπινη, αυτή που ανθίζει σε ευφυείς εγκεφάλους και έχει τη δυνατότητα να αυτο-ανανεώνεται και είναι για το λόγο αυτό αθάνατη, όπως ισχυρίζεται για τη δική του υπόστασή του στην τελευταία αράδα του έργου ο συγκεκριμένος πρωταγωνιστής. Η βία των ζώων, αλλά κυρίως των ινδιάνων, που αφθονεί επίσης στο βιβλίο δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να αποτελέσει αξιόλογο αντίπαλό της βίας της ανθρώπινης διάνοιας.
Ο επίλογος μας αφήνει με μια εικόνα από το μέλλον με αρκετές εκδοχές, που καθρεφτίζουν τη μεταγενέστερη έλευση του σιδηρόδρομου ή ίσως και των πετρελαιοπηγών, με ότι αυτό σημαίνει επίσης για το βιασμό της φύσης από τον άνθρωπο.
Συμπερασματικά ένα πολύ δυνατό, "δύσπεπτο" έργο, που ακριβώς θέλει γερό στομάχι για να το γευτείς όπως πρέπει!