Το δόγμα του σόκ

Υπάρχει ένα εξαιρετικό βιβλίο της Naomi Klein, που έχει τον τίτλο "The shock doctrine, The Rise of Disaster Capitalism" (Το δόγμα του σόκ, η άνοδος του καπιταλισμού μετά από καταστροφή), γραμμένο το 2006 και το οποίο περιγρέφει με γλαφυρό τρόπο την εφαρμογή μιας καινούργιας παραλλαγής της γνωστής από τον αμερικανό οικονομολόγο Friedman επεκτατικής εφαρμογής των κανόνων της αγοράς. Η νέα αυτή μορφή στηρίζεται στην εκμετάλλευση φυσικών καταστροφών για την βίαιη και εξαναγκαστική εφαρμογή τέτοιων μεθόδων σε χώρες και κοινωνίες, που μετά από μια φυσική καταστροφή δεν έχουν το σθένος και τα μέσα να αντιδράσουν. Εφαρμόστηκε ήδη με επιτυχία στη Sri Lanka μετά το τσουνάμι, στο Ιράκ μετά την εισβολή και στη Νέα Ορλεάνη μετά την Katrina. Η μέθοδος, όμως, είναι γνωστή από παλιότερες εφαρμογές στη Χιλή, την Αργεντινή ή τη Ρωσία, ως αποτέλεσμα όχι φυσικής καταστροφής, αλλά μετά από σοβαρές πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις (συχνά πάνε μαζί). Ο στόχος είναι πάντοτε ο ίδιος, η επέκταση του σκληρού καπιταλισμού και οι κύριες συνταγές οι ταυτόσημες: επέκταση του ιδιωτικού τομέα σε βάρος του κράτους με παράλληλη εκποίηση της κρατικής περιουσίας και μαζικός περιορισμός των κοινωνικών παροχών. Σε κοινωνίες σε βαθειά κρίση, όπως στο Ιράκ μετά την εισβολή, ο σκληρός καπιταλισμός επιβάλλεται μονομερώς και χωρίς καμιά μάσκα. Σε άλλες περιπτώσεις, όπως στην Αργεντινή, χρειάστηκε η συνδρομή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. 

Η ουσία είναι ότι ο διεθνής καπιταλισμός δεν έχει πλέον την υπομονή να επιβάλει τους κανόνες του με τον παλιό παραδοσιακό τρόπο της υποστήριξης συντηρητικών καθεστώτων, νόμιμων ή παράνομων, αλλά βρίσκεται σε κατάσταση "συναγερμού", προκειμένου να διαπιστώνει αδύνατα σημεία στο παγκόσμιο σύστημα και μέσω των διεθνών τραπεζών, των οίκων αξιολόγησης και όλων των άλλων εταίρων του, να εφαρμόζει εκείνη την παραλλαγή του δόγματος του σοκ, που θεωρεί εκάστοτε προσφορότερη.

Χρειάζεται να σας πω ποιος είναι ο σημερινός στόχος;

Slavoj Žižek και ο ορισμός της πραγματικής αγάπης

Να ποιος είναι ο ορισμός της πραγματικής αγάπης κατά τον γνωστό Σλοβένο φιλόσοφο Slavoj Žižek:

Βιβλία και μετάφραση

Πάντα, όταν είναι εφικτό, προσπαθώ να διαβάζω τα βιβλία, που με ενδιαφέρουν στην αρχική τους γλώσσα. Αυτό το κάνω πάντοτε με τα βιβλία, που είναι γραμμένα στα αγγλικά ή τα γαλλικά και μερικές φορές στα γερμανικά και ισπανικά. Τις δύο τελευταίες γλώσσες δεν τις μιλώ, αλλά μετά από πολυετή προσπάθεια και με τη βοήθεια λεξικών μπορώ και τις διαβάζω. Επιλέγω, πάντως, σε ότι αφορά αυτέ τις δύο γλώσσες, να το κάνω μόνο με μερικά εμβληματικά έργα και όχι ως κανόνα, όπως δηλαδή συμβαίνει στα αγγλικά και γαλλικά έργα.
Αυτά τα αναφέρω, επειδή βρήκα μπροστά μου σήμερα τη γνωστή ρήση, που παραθέτω. Ομολογώ, ότι δεν θυμόμουνα, ότι ανήκε στον συγκεκριμένο άνθρωπο.

Η μετάφραση είναι όπως μια γυναίκα. Εάν είναι όμορφη, δεν είναι πιστή. Αν είναι πιστή, είναι απόλυτα βέβαιο ότι δεν είναι όμορφη. (Γιεβγένι Γιεφτουσένκο)

Αθανασία της ψυχής και Φυσική

Υπάρχει ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο στο Scientific American από τον Sean Carrol, ένα πολύ γνωστό θεωρητικό φυσικό και πετυχημένο συγγραφέα, που καταπιάνεται με το θέμα της προσπάθειας "απόδειξης" για την ύπαρξη της ψυχής και την αθανασία της. Νομίζω ότι αξίζει να διαβαστεί ολόκληρο -είναι στα αγγλικά- και για το λόγο αυτό περιορίζομαι στο να βάλω το σχετικό σύνδεσμο.



http://www.scientificamerican.com/blog/post.cfm?id=physics-and-the-immortality-of-the-2011-05-23

Η Γυναίκα του Τίγρη

Σήμερα τέλειωσα ένα ενδιαφέρον μυθιστόρημα, γραμμένο από τη Σέρβα Tea Obrecht, που σήμερα είναι περίπου 25 χρόνων και ζεί από από τα 8 της χρόνια στις ΗΠΑ. Ο τίτλος είναι The Tiger's Wife (Η γυναίκα του Τίγρη, δεν ξέρω πως κυκλοφόρησε ή θα κυκλοφορήσει στα ελληνικά). Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο μιας πολλά υποσχόμενης νέας συγγραφέως, που ήδη έχει πάρει πολύ καλές κριτικές.

Ένα βιβλίο, που κυρίως περιγράφει τις περιπέτειες του παππού της αφηγήτριας, μιας νεαρής γιατρού. Γιατρός και εκείνος, που κατά την αφηγήτρια, για να καταλάβεις τη ζωή του, πρέπει να ακούσεις δύο σχετικές ιστορίες, την ιστορία της γυναίκας του τίγρη και το ανθρώπου που δεν μπορούσε να πεθάνει. Περνώντας ανάμεσα στις ιστορίες του παππού και τις δικές της περιπέτειες, με σκηνικό πάντως το ίδιο, μια σπαρασσόμενη από τον εμφύλιο πόλεμα χώρα των Βαλκανίων, που δεν αναφέρεται ονομαστικά, αλλά είναι η τέως Γιουγκοσλαβία, το βιβλίο έχει μεν αδυναμίες, αλλά βρίσκει κανείς και εξαιρετικά διαμάντια.
Παραθέτω ένα από αυτά, σε δική μου, σίγουρα αδόκιμη μετάφραση:

Όταν αυτό για το οποίο πολεμάς έχει σκοπό, όπως το να σε ελευθερώσει από κάτι ή να παρέμβεις για χάρη ενός αθώου, κουβαλάει την ελπίδα ότι κάποτε θα τελειώσει. Όταν η μάχη είναι για να ξεδιαλύνεις κάτι -όταν αφορά το όνομά σου, τους τόπους που έχουν ποτιστεί με το αίμα σου, το πόσο έχει συνδεθεί το όνομά σου με κάποιο μεγάλο ιστορικό γεγονός- δεν υπάρχει τίποτα άλλο από μίσος και η αργή παρέλαση ανθρώπων που τράφηκαν και τρέφονται από αυτό, πολύ προσεκτικά, από εκείνους που ήρθαν πριν από αυτούς. Τότε ο πόλεμος δεν τελειώνει ποτέ και έρχεται κατά κύματα, αλλά πάντα διατηρεί την ικανότητά του να εκπλήσει αυτούς που ήλπιζαν ενάντιά του.

Η "Σοφία του Πληθους"

Τελικά είναι πολύ της μόδας τον τελευταίο καιρό οι μελέτες, που αφορούν τη νοητική μας λειτουργία και ιδιαίτερα τον τρόπο έκφρασης γνώμης και λήψης αποφάσεων. Σε προηγούμενη ανάρτηση είχα συζητήσει το γεγονός, ότι για να έχεις μια σωστή εκτίμηση είναι καλύτερα να χρησιμοποιήσεις έναν (ικανό πάντως) αριθμό κανονικών, συνηθισμένων δηλαδή ανθρώπων, παρά έναν ιδιαίτερα προικισμένο και ταλαντούχο, που θα εκτιμήσει μόνος του. Θα μπορούσε να πει κανείς, ότι αυτή είναι η ονομαζόμενη "σοφία του πλήθους".
Να, όμως, που και αυτή έχει τους περιορισμούςτης και τα μυστικά της! Μια ακόμη πρόσφατη μελέτη, αυτή τη φορά από την Ελβετία, δείχνει ότι η σοφία αυτή ισχύει μόνο με την προϋπόθεση, ότι οι εκφέροντες τη γνώμη τους δεν γνωρίζουν τι πιστεύουν οι άλλοι γύρω τους. Στην περίπτωση, που γνωρίζουν τις απόψεις των άλλων, επηρεάζονται σε τέτοιο βαθμό, που η τελική συνιστώσα γνώμη δίνει ένα αποτέλεσμα, που απέχει πολύ από την πραγματικότητα.
Η εν λόγω μελέτη χρησιμοποίησε άτομα, που απαντούσαν σε ερωτήματα κοινών εκτιμήσεων της καθημερινότητας (πχ πόσα εγκλήματα έγιναν στην πόλη τους πέρυσι, πόση είναι η πυκνότητα πληθυσμού της χώρας τους). Οι ερωτώμενοι ήταν είτε απομονωμένοι, είτε μάθαιναν τις απαντήσεις των άλλων συμμετεχόντων. Αποδείχτηκε, ότι οι απομονωμένοι κατά μέσο όρο απαντούσαν πιό σωστά από ότι εκείνοι, που ήξεραν τις απαντήσεις των άλλων! Ακριβώς, επειδή με τον τρόπο αυτό μπορούσαν να επηρεαστούν και στην περίπτωση ενός λάθους αυτό ήταν επόμενο να αναπαράγεται.
Αυτό νομίζω κάτι μας λέει πχ για τις διάφορες δημοσκοπήσεις, που γίνονται πάνω σε έναν αριθμό θεμάτων σε σχεδόν καθημερινή βάση. Στις περιπτώσεις αυτές μπορεί τη στιγμή της ερώτησης να μην γνωρίζουμε τις απαντήσεις των άλλων, αλλά γνωρίζουμε τα αποτελέσματα των προηγούμενων σχετικών δημοσκοπήσεων και αυτό επηρεάζει και τις δικές μας απαντήσεις!
Υπάρχει, όπως όλοι καταλαβαίνουμε, πολύς ακόμη δρόμος μέχρι να κατανοήσουμε τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου μας. Αν ποτέ μας το επιτρέψει ο ίδιος δηλαδή!

Ιατρικά Περιοδικά και Φαρμακευτικές Εταιρείες. Πόσο κοντά;

Η Fiona Godlee, διευθύντρια έκδοσης του μεγάλου περιοδικού British Medical Journal, είπε κατά τη διάρκεια συνεδρίασης επιτροπής του Κοινοβουλίου της Μεγάλης Βρεττανίας, ότι τα ιατρικά περιοδικά έχουν ως μία από τις κυριότερες πηγές χρηματοδότησής τους τις φαρμακευτικές εταιρείες και ότι θα έπρεπε επιτέλους να το δηλώσουν!
Είπε ακόμη για τη συνήθεια πολλών εκδοτών να κατασκευάζουν χρηματοδοτούμενες δημοσιεύσεις, ποου αφορούν ορισμένες νόσους ή θέματα, που ενδιαφέρουν τις εταιρείες. Στις περιπτώσεις αυτές συνήθως δεν είναι σαφής στους αναγνώστες ο βαθμός εμπλοκής των φαρμακοβιομηχανιών.
"Έχει ειπωθεί, ότι τα ιατρικά περιοδικά είναι διαφημιστικό εργαλείο της φαρμακευτικής βιομηχανίας και αυτό δεν είναι ψέμα, είναι αλήθεια σε αρκετά μεγάλο ποσοστό", είπε στην επιτροπή η Godlee!
Και κατέληξε: πρέπει να γίνει προσπάθεια για μεγαλύτερη διαφάνεια στις ιατρικές εκδόσεις και να αναφέρονται καθαρά οι περιπτώσεις όπου υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων, καθώς και η χρηματοδότηση δημοσιευμάτων από εταιρείες.

Μεγάλη έκπληξη; Η μήπως όχι;

Χρειάζεται να αγοράζουμε ακριβά κρασιά;

Πριν από μερικούς μηνες ο ψυχολόγος Richard Wiseman έκανε μια απλή μελέτη για το κρασί. Αγόρασε μια μεγάλη ποικιλία εμφιαλωμένων κρασιών από το τοπικό σουπερμάρκετ, από ένα φτηνό των 5 δολλαρίων μέχρι σαμπάνια των 50 δολλαρίων και ρώτησε ένα μεγάλο αριθμό ατόμων να μαντέψουν ποιο κρασί ήταν πιό ακριβό.
Τα αποτελέσματα θα πρέπει να απογοητεύσουν τους ψωροπερήφανους: οι 600 και πλέον που συμμετείχαν στη μελέτη μπόρεσαν να ξεχωρίσουν το πιό ακριβό κρασί σε 53% των περιπτώσεων, που δεν διαφέρει από το τυχαίο. Όταν μάλιστα αφορούσε τα κόκκινα κρασιά η αποτυχία ήταν πιό εντυπωσιακή, αφού το 61% θεώρησε το φτηνό κρασί ως την πιο ακριβή επιλογή!
Αυτά τα νέα είναι μάλλον ανησυχητικά. Οι ποιό πολλοί πότες κρασιού υποθέτουν ότι υπάρχει μια σχεδόν γραμμική συσχέτιση ανάμεσα στην ποιότητα και την τιμή του κρασιού, γι' αυτό και αγοράζουν τα ονομαστά ακριβά κρασιά. Αν τα ακριβά κρασιά δεν έχουν καλύτερη γεύση, τότε τι ρόλο παίζει όλη η ανθούσα οινοποιητική βιομηχανία;
Κι' όμως αυτά τα νέα δεν είναι πραγματικά νέα: πολλές μελέτες μέχρι τώρα έχουν δείξει ότι δεν υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα στην τιμή και την ποιότητα του κρασιού, όπως την αντιλαμβάνονται οι πότες. Να πχ μια προσεκτική μελέτη που έγινε το 2008:
Τυχαίοι πότες, που δεν γνωρίζουν την τιμή του κρασιού που πίνουν δεν παίρνουν μεγαλύτερη ευχαρίστηση πίνοντας ακριβότερα κρασιά. Σε ένα δείγμα περισσότερων από 6000 ανθρώπους που δοκίμασαν κρασιά χωρίς να ξέρουν την τιμή τους βρέθηκε ότι η ευχαρίστηση από τα ακριβά κρασιά όχι μόνο δεν ήταν μεγαλύτερη από αυτή των φτηνών, αλλά δεν ήταν καν ίδια. Ήταν ελαφρώς μικρότερη!
Άρα η τιμή του κρασιού και οι υποδείξεις των ειδικών γευσιγνωστών δεν αποτελούν καλούς οδηγούς για τους απλούς, μη ειδικούς, πότες.
Πως μπορούν άραγε να εξηγηθούν αυτά τα περίεργα ευρήματα;
Η απάντηση στηρίζεται στο ότι η απόλαυση που παίρνουμε από το κρασί δεν είναι απλά συνάρτηση της γεύσης και μόνο. Η απόλαυση παράγεται στον εγκέφαλο και εξαρτάται από πολλά άλλα πράγματα, όπως οι συγκυρίες, το περιβάλλον, το ποιός είναι μαζί μας, αλλά κυρίως από το τι περιμένουμε από το κρασί που δοκιμάζουμε. Αν μας έχουν πει ότι είναι ακριβό, τότε μας αρέσει περισσότερο και αυτό έχει επίσης αποδειχτεί με τυφλά πειράματα. Όταν έδιναν σε δοκιμαστές το ίδιο κρασί με διαφορετικές ταμπέλες, στις οποίες φάινονταν και διαφορετικές τιμές, οι "αμερόληπτοι" δοκιμαστές έβρισκαν το (ίδιο) κρασί με την ακριβότερη τιμή περισσότερο εύγευστο!
Έχουν γίνει ακόμη πιό πολύπλοκα πειράματα με τη χρήση λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας εγκεφάλου, που δέιχνει ποιές εγκεφαλικές περιοχές αντιδούν σε συγκεκριμένες ενέργειές μας και βρήκαν ότι ενώ διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου αντιδρούσαν κατά την πόση του κρασιού, υπήρχε μία συγκεκριμένη περιοχή, η οποία αντιδρούσε κατά την αποκάλυψη της τιμής του κρασιού. Αυτή η αντίδραση οδηγούσε τους πότες στην εκτίμηση ότι το ακριβότερο ήταν και το καλύτερο!
Άρα από κάποια άποψη όταν γνωρίζουμε ότι το κρασί είναι ακριβό το ευχαριστιόμαστε περισσότερο!
Ποιά, λοιπόν, είναι η λύση; Να πάψουμε να αγοράζουμε ακριβά κρασιά; Ή μήπως να λέμε στους φιλοξενουμένους μας ότι το κρασί είναι ακριβό, για να το ευχαριστηθούν περισσότερο;
Η απάντηση για τον Jonah Lehrer, που έγραψε το άρθρο, που σχεδόν σας μεταφράζω (παραλείποντας πολλά και προσθέτοντας δικά μου) είναι η εξής: να προσπαθούμε να μάθουμε περισσότερα για το κρασί που πίνουμε. Να διαβάσουμε την ταμπέλα του και να μάθουμε λίγα πράγματα για την ιστορία του και τον τρόπο παραγωγής του. Να βγει από τη συζήτηση, αν είναι δυνατόν, η τιμή. Να πάψουμε, δηλαδή, να σχετίζουμε την ποιότητα αναγκαστικά μόνο με την τιμή του κρασιού. Έτσι, αυτό το απίθανο όργανο, που λέγεται ανθρώπινος εγκέφαλος θα βρει αυτό το κάτι άλλο, το πέρα από τη γεύση, αλλά και πέρα από την τιμή, που φαίνεται ότι χρειάζεται για να ευχαριστηθεί απόλυτα αυτό το εξαιρετικό προϊόν των σταφυλιών.

Ένα ωραίο βίντεο με μοντάζ χρονικής εναλλαγής από 5 πόλεις

Αφορά τις πόλεις:
- Montreal, Quebec, Canada
- Quebec city, Quebec, Canada
- Toronto, Ontario, Canada
- Manhattan, New York, USA
- Chicago, Illinois, USA
και πάρθηκε στο τέλος 2010, αρχές 2011 από τον Dominic Boudreault.

Timelapse - The City Limits from Dominic on Vimeo.

Νυστάζω γι' αυτό ρισκάρω!

Τι κοινό έχουν οι γιατροί, οι χρηματιστές και οι στρατιώτες;
Και οι τρεις κατηγορίες χρειάζεται συχνά να πάρουν σημαντικές αποφάσεις έχοντας κοιμηθεί πολύ λίγο.
Μια πρόσφατη μελέτη διερεύνησε τον τρόπο που η έλλειψη ύπνου επηρεάζει τις αποφάσεις μας. Αυτό που έδειξε είναι ότι στις περιπτώσεις αυτές είμαστε γενικά περισσότερο ριψοκίνδυνοι από ότι όταν έχουμε κοιμηθεί καλά. Η μέθοδος που χρησιμοποίησαν ήταν η λειτουργική απεικόνιση του εγκεφάλου σε εθελοντές που έπαιζαν χαρτιά σε κανονικές συνθήκες και μετά από μια νύχτα χωρίς καθόλου ύπνο. Διαπίστωσαν ότι η έλλειψη ύπνου δημιουργεί την τάση να κυνηγάμε μεγαλύτερα κέρδη παρά να προσέχουμε να μην χάσουμε.
Θα ήθελα να προσθέσω και λίγες δικές μου σκέψεις στη μελέτη αυτή, που έγινε από ερευνητές στη Σιγκαπούρη. Θα έλεγα, λοιπόν, ότι τα ευρήματα αυτά προσθέτουν ένα ακόμη λόγο που εξηγεί το αυξημένο ποσοστό ατυχημάτων μετά από ξενύχτι. Δεν είναι, δηλαδή, μόνο η κούραση, αλλά και η τάση μας να παίρνουμε μεγαλύτερα ρίσκα από ότι συνήθως.

Αναρωτιέμαι....

Ποιο είναι άραγε πιο εξοργιστικό και δείγμα κατάντιας;

Οι Έλληνες φίλαθλοι που πανηγυρίζουν στους δρόμους (με τον τρόπο που το κάνουν) για τη νίκη της ομάδας τους ή οι Αμερικανοί πολίτες που κάνουν το ίδιο για τη δολοφονία του Osama Bin Laden;

Ιατρική παραβατικότητα

Σε μια μελέτη που έγινε στην Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία και που εξέτασε τις πειρπτώσεις που γιατροί είχαν παραπεμφθεί για "κακή επαγγελματική συμπεριφορά" βρέθηκε ότι οι άνδρες γιατροί ήταν περισσότερο επιρρεπείς προς τέτοιες κατάστάσεις σε αναλογία 4:1 σε σχέση με γυναίκες γιατρούς. Οι ειδικότητες με τη μεγαλύτερη παραβατικότητα ήταν οι μαιευτήρες-γυναικολόγοι και οι ψυχίατροι και στη συνεχεια οι γενικοί γιατροί. Στο 24% των περιπτώσεων το αδίκημα αφορούσε σεξουαλική παρενόχληση. Ακολουθούσαν αδικήματα που αφορούν μη ηθική ή παράνομη συνταγογράφηση (21%) και με μικρότερη συχνότητα διαγνωστικά λάθη, προβλήματα με την εγγραφή στον ιατρικό σύλλογο και μη λήψη έντυπου συγκατάθεσης.

Αναρωτιέμαι πόσο διαφορετικά θα ήταν τα ευρήματα από μια παρόμοια έρευνα στη χώρα μας.

Ιατρική έρευνα και ηθική

Το 2006 δημοσιεύτηκε μια πολύ μεγάλη μελέτη, που περιείχε στοιχεία από 50000 ασθενείς με καρκίνο πνεύμονος και που υποστήριζε ότι μέχρι και 80% των θανάτων από τη νόσο αυτή θα μπορούσε να είχαν προληφθεί, αν γίνονταν τακτικά αξονικές τομογραφίες πνευμόνων. Με δεδομένη την ουσιαστική έλλειψη θεραπείας για τον καρκίνο του πνεύμονος, η μελέτη αυτή δημιούργησε μεγάλη αίσθηση στην ιατρική κοινότητα. Επικεφαλής της μελέτης ήταν μια ερευνήτρια του Weill Cornell Medical College in New York City και βέβαια συμμετείχαν πάρα πολλά νοσοκομεία.

Η μελέτη, όμως, όπως ήταν φυσικό, προκάλεσε και κάποιες αμφιβολίες. Που έγιναν περισσότερες όταν δημοσιεύτηκε σε έγκυρη εφημερίδα το 2008, ότι μέρος των εξόδων για τη μελέτη είχαν καλυφθεί από μια εταιρεία παραγωγής τσιγάρων!

Αυτό όδήγησε κάποιους να ψάξουν περισσότερο και αποδείχτηκε ότι περίπου το 90% των "εντύπων συγκατάθεσης", που όφειλαν να έχουν υπογράψει οι ασθενείς, που συμμετείχαν στη μελέτη, δεν ήταν δυνατό να εντοπιστούν.

Η όλη ιστορία έχει πάρει μεγάλη δημοσιότητα στις ΗΠΑ και οι μεν ρίχνουν την ευθύνη στους δε για το ποιός έχει υποχρέωση να τηρεί τα σχετικά έντυπα κλπ

Δεν γνωρίζω και δεν μπορώ να πάρω θέση για το αν τα ευρήματα της μελέτης είναι σωστά ή όχι και αυτό είναι σίγουρα πολύ δύσκολο να εκτιμηθεί αυτή τη στιγμή. Είναι γεγονός ότι μια άλλη νεότερη, επίσης πολύ μεγάλη μελέτη στις ΗΠΑ έδειξε ότι η ετήσια χρήση αξονικών τομογραφιών από καπνιστές, νυν ή πρώην, μπορεί να μειώσει κατά 20% τους θανάτους από καρκίνο του πνεύμονος, άρα κάποια αλήθεια πρέπει να υπάρχει. Άλλη αίσθηση βέβαια δίνει η μείωση κατά 20% και άλλη η μείωση κατά 80%!

Αυτό, όμως, που θέλω να επισημάνω είναι ότι αυτή είναι δυστυχώς η πραγματικότητα της σύγχρονης ιατρικής έρευνας. Ακόμη και στα μεγαλύτερα ιατρικά κέντρα του κόσμου, που υποτίθεται αποτελούν παραδείγματα ορθής ερευνητικής και κλινικής αντιμετώπισης των ασθενειών, διαπιστώνονται σημαντικές παρεκκλίσεις και εκφράζονται ανοιχτά επιφυλάξεις για το ηθικό μέρος των μελετών. Ιδιαίτερα, όταν τα ακαδημαϊκά κέντρα έχουν τόσο ισχυρούς δεσμούς με τη βιομηχανία φαρμάκων ή άλλων ουσιών, που επηρεάζουν την υγεία, όπως το κάπνισμα.