2012. 100 χρόνια από τη γέννηση του Alan Turing

Ο Alan Turing γεννήθηκε το 1912. Ήταν ένας κάθε άλλο παρά συνηθισμένος άνθρωπος. Η συνεισφορά του στην πρόοδο της επιστήμης υπήρξε τεράστια. Θεωρείται δίκαια ο ιδρυτής της φηφιακής εποχής και της τεχνητής νοημοσύνης. Το 1936 περιέγραψε την περίφημη "Turing Machine", που στην ουσία δεν πρόκειται για μια πραγματική μηχανή, αλλά μια υποθετική συσκευή, που έχει στόχο την κατανόηση των ορίων των υπολογιστικών συστημάτων. Μια μεγάλη του προσφορά υπήρξε η αποκρυπτογράφηση κατά τη διάρκεια του 2ου Πακοσμίου Πολέμου του κώδικα Enigma των Ναζί, που θεωρείται ότι συνετέλεσε στη συντόμευση της διάρκειας των εχθροπραξιών. Ο Turing ανέπτυξε τη θεωρία της μορφογένεσης στη βιολογία, ενώ ήταν πρωτοπόρος στον τομέα της μη γραμμικής δυναμικής της φυσικής. Πάρα πολλές ρήσεις του έχουν εκτιμηθεί για τη δυνατότητά του μέσα σε λίγες γραμμές να συμπυκνώνει μεστές φιλοσοφικές απόψεις, κυρίως πάνω σε ότι αφορά τα όρια της τεχνολογίας και τη διάκριση της ανθρώπινης από την τεχνητή νοημοσύνη.

Εκτός από τα παραπάνω ο Alan Turing ήταν ένας εξαίρετος μαραθωνοδρόμος με ρεκόρ επιπέδου μεγάλων αγώνων, που μάλιστα παρά λίγο να εκπροσωπήσει τη χώρα του στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου το 1948! 

Αυτός ο άνθρωπος κατηγορήθηκε από τις βρεττανικές αρχές και ασκήθηκε κατηγορία εναντίον του. Ο λόγος; Ήταν ομοφυλόφιλος! Σε ηλικία 41 ετών αυτοκτόνησε παίρνοντας υδροκυάνιο.

Αθεράπευτα οπαδός του James Joyce

Πρέπει να το ομολογήσω ότι είμαι οπαδός φανατικός του James Joyce. Από τότε που τον ανακάλυψα, μάλλον αργά όντας φοιτητής στην Αθήνα, οπότε και αγόρασα τον Ulysses, δεν έχει περάσει εποχή που να μην διαβάζω κάτι δικό του. Δεν έχει άλλωστε γράψει πάρα πολλά πράγματα.

Dubliners, The Portrait of the Artist as a Young Man, Ulysses, Finnegans Wake. 

Πριν λίγες μέρες τέλειωσα την τρίτη ανάγνωσή μου του Ulysses. Η κάθε φορά μου αποκαλύπτει καινούργιες εμπειρίες και "οπτικές γωνιές"... Δεν νομίζω πάντως ότι έχω τον καιρό για μιαν ακόμη φορά.

Τώρα λέω να καταπιαστώ για μιαν ακόμη φορά με το Finnegans Wake, δηλαδή με το κύκνειο άσμα του Joyce. 

Τόγραφε κάπου 17 χρόνια! Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι το έχει κατανοήσει πλήρως και εδώ που τα λέμε λίγοι το έχουν διαβάσει ολόκληρο. Λέγεται, ότι όταν το έγραφε, κάποιος τον ρώτησε ποιό είναι το περιεχόμενο του έργου του. Ο Joyce απάντησε ότι "γράφω κάτι που θα παιδεύει τους κριτικούς της λογοτεχνίας για τον αιώνα τον άπαντα". Ένα ακόμη χαρακτηριστικό αυτού του έργου είναι ότι θεωρείται "αμετάφραστο" σε οποιασδήποτε άλλη γλώσσα! Και πως να μην είναι αφού ούτε οι αγγλόφωνοι δεν μπορούν να το κατανοήσουν και να συμφωνήσουν για τα νοήματά του! Η κάθε λέξη και φράση έχει πολλαπλές "αναγνώσεις" και καμιά δεν είναι στην πραγματικότητα "σωστότερη" από την άλλη.

Αυτή είναι ίσως και η αξία του έργου αυτού. Και νομίζω έτσι πρέπει να διαβάζεται. Ο στόχος είναι να μπορέσεις να αποκομίσεις κάτι από την ανάγνωσή του. Ένα κείμενο που μπορεί να σε εκπλήσσει διαφορετικά κάθε φορά δεν μπορεί να πεθάνει ποτέ! 

Η παρτίδα σκάκι Νετανιάχου-Ομπάμα

So Much For That της Lionel Shriver

Σήμερα τέλειωσα το μυθιστόρημα "So Much for That" της Lionel Shriver (ναι, αν και το όνομά της είναι Lionel είναι γυναίκα, το έχει αλλάξει από Margaret Ann, που ήταν το βαφτιστικό της). Η ελληνική μετάφραση του τίτλου (δική μου, δεν γνωρίζω αν έχει κυκλοφορήσει στα ελληνικά) είναι ας πούμε "Μεχρι εδώ ήταν" η καλύτερα "Ως εδώ και μη παρέκει". Είναι ένα πολύ ενδιαφέρον ανάγνωσμα, που περιγράφει τη ζωή δύο οικογενειών που ζουν στη Νέα Υόρκη και είναι κοντινοί φίλοι. Και στις δύο οικογένειες υπάρχει μια σοβαρή ασθένεια και οι περιγραφές είναι αρκετά ρεαλιστικές και, για εκείνους που δεν είναι συνηθισμένοι σε τέτοιες, κάπως ίσως "ενοχλητικές". Το ύφος πάντως του βιβλίου δεν είναι καθόλου καταθλιπτικό. Ο ένας από τους άντρες έχει ένα πολύ έντονο απωθημένο: κάποια στιγμή να τα παρατήσει όλα και να ζήσει σε ένα πολύ απομακρυσμένο από τον πολιτισμό μέρος. Έχει κάνει μάλιστα και αρκετά προπαρασκευαστικά ταξίδια για το σκοπό αυτό. Όμως η ζωή έχει άλλα σχέδια... Τι θα κάνει; Θα το βάλει κάτω; Η ιστορία έχει αρκετές ανατροπές και δεν τη βαριέσαι ούτε μια στιγμή!
Το προτείνω ανεπιφύλακτα, αν και πρέπει να προειδοποιήσω για το ότι η γλώσσα του με τους πολλούς "αμερικανισμούς" γίνεται συχνά δύσκολη για τον αναγνώστη που τα αμερικάνικα αγγλικά δεν είναι η μητρική του γλώσσα.

Mozart Clarinet Concerto In A Major K 622 Adagio

Ένα από τα καλύτερα κομάτια που γράφηκαν ποτέ. Γράφτηκε το 1791, τον τελευταίο χρόνο της ζωής του Mozart.

Η κατάθλιψη ως προσαρμοστικός εξελικτικός μηχανισμός

Η κατάθλιψη μπορεί να έχει επιλεγεί μέσα από τη διαδικασία της εξέλιξης του ανθρώπου ως μηχανισμός προσαρμογής και να αποτελεί κατά κάποιο τρόπο συνέπεια της προσπάθειας του ανοσολογικού συστήματος να αντιμετωπίσει τις λοιμώξεις. Αυτό προτείνουν δύο αμερικανοί ψυχίατροι, βασιζόμενοι στις ομοιότητες των συμπτωμάτων, που εμφανίζονται στις καταστάσεις αυτές.
Συγκεκριμένα υποστηρίζουν ότι καθώς οι λοιμώξεις αποτελούσαν την κύρια αιτία θανάτου στην πρώιμη ιστορία της ανθρωπότητας, η επιβίωση από αυτές ήταν καθοριστικό στοιχείο της δυνατότητας μεταφοράς των γονιδίων του ανθρώπου στους απογόνους του. Οι συγγραφείς προτείνουν ότι η εξελικτική διαδικασία και η γενετική συνέδεσαν μεταξύ τους τα συμπτώματα της κατάθλιψης και τις φυσιολογικές ανοσολογικές απαντήσεις, που επιλέγονταν ακριβώς επειδή ήταν καθοριστικές στην επιβίωση από τις λοιμώξεις.
Ο πυρετός, η κούραση, η ατονία, η έλλειψη ενέργειας, η αποφυγή των κοινωνικών επαφών και η ανορεξία, μπορούν όλα αυτά να θεωρηθούν ως προσαρμοστικοί μηχανισμοί και συμπεριφορές, που βοηθούσαν στην καταπολέμηση των λοιμώξεων. Το ίδιο ισχύει για την αυπνία, που ήταν χρήσιμη, στην περίοδο που ο αδύνατος οργανισμός έπρεπε να είναι σε εγρήγορση για οποιονδήποτε εξωτερικό κίνδυνο.
Η εμφάνιση κατάθλιψης μετά περιόδους στρες μπορεί επίσης να εξηγηθεί σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, αφού το στρες αποτελεί έναν από τους παράγοντες που διεγείρουν το ανοσολογικό σύστημα.
Αυτό δηλαδή που προτείνουν οι δύο επιστήμονες με απλά λόγια είναι ότι οι μηχανισμοί που αναπτύχθηκαν ώστε να μας κάνουν να επιβιώνουμε από τις λοιμώξεις είχαν ως τίμημα την δυνατότητα να είμαστε επιρρεπείς στην κατάθλιψη!

Μοντέρνοι Γάμοι

Η αγανάκτηση της Παρασκευής

Έχω μαζέψει αρκετά που τον τελευταίο καιρό μου "την 'εχουν δώσει" κατά τα κοινώς λεγόμενα. Και λέω να τα σχολιάσω επιγραμματικά:

1. Μπορεί να είναι Πρόεδρος της Δημοκρατίας (έστω και του Ελλαδιστάν) κάποιος που λέει δημόσια: "Ποιοί είναι οι Ολλανδοί και ποιοί είναι οι Φινλανδοί; " Μπορείς έτσι συλλήβδην να εκφράζεσαι υποτιμητικά για ολόκληρους λαούς;  Και βέβαια η ρήση είχε την αυτονόητη σύγκριση, που μπορεί να μην ειπώθηκε αλλά όλοι την κατάλαβαν: "συγκριτικά με έμας, τους Έλληνες". Ναι κύριε Πρόεδρε όλοι ξέρουν ποιοι είναι οι Ολλανδοί και οι Φινλανδοί και τι έχουν πετύχει σήμερα (και βέβαια έχουν και ιστορία, που πρέπει να την τιμάμε!). Αλλά οι Έλληνες σήμερα ποιοί είναι; (μήπως μόνο η ιστορία τους;)

2. Τι εννοούν οι δικαστές όταν λένε "δεν θα μπορούν να επιτελέσουν το έργο τους και θα καθυστερεί η απονομή δικαιοσύνης, επειδή θα παίρνουν λιγότερα χρήματα"; Δεν ήξερα ότι δουλεύουν με χρονοδιακόπτη. Αυτό είναι το παράδειγμα, που δίνουν στον απλό έλληνα εργαζόμενο; Και μετά αγανακτούμε για τις απειλές των φορτηγατζήδων και των ταξιτζήδων! Αυτοί είναι οι Έλληνες κύριε Πρόεδρε!

3. Τι ακριβώς εννοεί ο κύριος Κουβέλης (ο ξυπνήστε με να κυβερνήσω) όταν λέει ότι είναι σαφώς υπέρ της Ευρώπης και του ευρώ, αλλά εναντίον της τελευταίας συμφωνίας; Τη συμφωνία, αν δεν κάνω λάθος, την επιβάλλει η Ευρώπη. Πως θα συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα ο "ασυμβίβαστος" μετά τις εκλογές, όπου είναι πολύ πιθανό να κληθεί να συγκυβερνήσει; Και άλλες κωλοτούμπες; Τσίρκο με πλούσιο ακροβατικό σώου γίναμε. Δεν κάνουν πρωθυπουργό τον Μελισσανίδη να τελειώνουμε;

4. Τι εννοούν όλοι χωρίς σχεδόν εξαίρεση οι αμερικανοί πολιτικοί σχολιαστές, που λένε τον τελευταίο καιρό, ότι "δεν είναι δυνατό να δεχτούν οι ΗΠΑ ένα Ιράν με πυρηνικά όπλα"; Σαφώς προετοιμάζουν την κοινή γνώμη για το χτύπημα που έρχεται. Και αναρωτιέται κανείς: το Ισραήλ με τα πυρηνικά του όπλα γιατί είναι αποδεκτό;

Το μικρότερο τρανζίστορ και ο νόμος του Moore

Μια αυστραλοαμερικανική επιστημονική συνεργασία οδήγησε στην  κατασκευή του μικρότερου δυνατού τρανζίστορ (κρυσταλλολυχνία στα ελληνικά), που αποτελείται από ένα μόνο άτομο φωσφόρου! Αυτή η εξέλιξη σημαίνει το τέλος του γνωστού νόμου του Moore, ο οποίος λέει ότι κάθε 18 μήνες διπλασιάζεται ο αριθμός των τρανζίστορς τα οποία μπορεί να τοποθετηθούν σε έναν επεξεργαστή, εννοώντας βέβαια ότι αυτό επιτυγχάνεται με το να κατασκευάζονται ολοένα και μικρότερα. Για να γίνει αντιληπτή η σύγκριση πρέπει να πούμε ότι το τελευταίο τσιπ της Intel τοποθετεί 2.3 δισεκατομμύρια τρανζίστορς σε απόσταση 32 νανομέτρων μεταξύ τους. Το άτομο φωσφόρου έχει μέγεθος μόνο 0.1 του νανομέτρου! Είναι αντιληπτό ότι μικρότερο τρανζίστορ δεν μπορεί να κατασκευαστεί!
Το μεγάλο και προς το παρόν ανυπέρβλητο εμπόδιο της νέας τεχνολογικής εξέλιξης είναι ότι για να παραμείνουν τα ηλεκτρόνια στο άτομο πρέπει το σύστημα να βρίσκεται σε θερμοκρασία μείον 196 βαθμών Κελσίου!
Έτσι οι προσδοκίες ότι αυτός ο επεξεργαστής θα είναι η αφετηρία κατασκευής κβαντικών υπολογιστών, οι οποίοι για να είναι χρήσιμοι πρέπει βέβαια να λειτουργούν σε θερμοκρασία δωματίου, δεν θα πραγματοποιηθούν παρά όταν λυθεί αυτό το "μικρό" τεχνικό πρόβλημα!

Ελλάδα και κάπνισμα

Στην Ελλάδα όποιος τολμήσει να διαμαρτυρηθεί για τη μη εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου δεν είναι απλά παθητικός καπνιστής, αλλά και αντιπαθητικός αντικαπνιστής!
(Μια παραλλαγή σε κείμενο του Γιώργου Μαυρωτά, στον οποίο ανήκει το γλωσσικό εύρημα)

Ο Ελύτης για την Ευρώπη, 1980

Αττικόν, ο κινηματογράφος που κάηκε

Απόδειξη της ιστορικής σημασίας του κινηματογράφου Αττικόν, η παρακάτω αγγελία του 1929 για την έναρξη του ομιλούντος κινηματογράφου!

Ο Proust και πως μπορείτε να τον διαβάσετε

Ένας χαρακτηριστικός διάλογος από το νέο βιβλίο του Murakami 1Q84 ανάμεσα στην πρωταγωνίστρια, που πρέπει να μείνει κρυμμένη για μεγάλο διάστημα και σε εκείνον που τη βοηθάει:

- Θέλεις να σου στείλω να διαβάσεις το "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο" του Proust; Αν δεν το έχεις διαβάσει αυτή είναι μια καλή ευκαιρία.
- Εσύ το έχεις διαβάσει;
- Όχι, επειδή δεν έτυχε να μπω στη φυλακή ή να κρυφτώ για μεγάλο χρονικό διάστημα. Κάποιος μου είπε ότι αν δεν υπάρχουν αυτές οι προϋποθέσεις δεν μπορείς να διαβάσεις όλον τον Proust.
- Γνωρίζεις κάποιον που να έχει διαβάσει όλο το έργο;
- Γνωρίζω ανθρώπους που έκαναν καιρό στη φυλακή, αλλά δεν ήταν από τους τύπους που τους ενδιέφερε ο Proust.

Πολιτικοί μονόλογοι...

Γ. Παπανδρέου: Είπα μια σωστή κουβέντα, αυτή για το δημοψήφισμα και έγινε αιτία να με διώξουν. Τώρα βέβαια ξέρω ότι έπρεπε να την πω πολύ-πολύ νωρίτερα, τότε με το πρώτο μνημόνιο...Και σίγουρα έπρεπε να κυβερνήσω αυτά τα δύο χρόνια και όχι να κάνω surfing στο Internet... Κια όσο για το οpengov και τις άλλες ανοησίες, στερνή μου γνώση...

Α. Σαμαράς: Τώρα πως να πω δυνατά ότι στηρίζω το δεύτερο μνημόνιο, αφού είναι χειρότερο από τω πρώτο, που το κατηγόρησα σε όλους τους τόνους και να μην πέσω και εγώ στα μονοψήφια ποσοστά; Τι ωραία που ήταν όλα στην εποχή της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ!

Γ. Καρατζαφέρης: Η κυβέρνηση Παπαδήμου έγινε για να περάσει το PSI και για να ψηφιστεί το δεύτερο μνημόνιο. Εγώ μάλιστα ήμουν βασικός αίτιος για να ορκιστεί ο Παπαδήμος. Τώρα τα ποσοστά μου πέφτουν και λέω ότι στηρίζω την κυβέρνηση, αλλά δεν ψηφίζω το δεύτερο μνημόνιο. Προφανώς όσοι δεν με καταλαβάινουν πρέπει να διαβάσουν Καβάφη...

Φ. Κουβέλης: Εγώ τώρα λέω να πάρω έναν υπνάκο. Αφήστε τους να ψηφίσουν το νέο μνημόνιο και να κατρακυλάνε στις δημοσκοπήσεις. Εμένα να με ξυπνήσετε μετά τις εκλογές για να πάω στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να παραλάβω την εντολή, αφού θα είμαι πρώτο κόμμα...

Α. Τσίπρας: Εμείς λέμε ότι πρέπει να αντισταθούμε στη λαίλαπα των νέων μέτρων. Είμαστε κάργα αντιμνημονιακοί. Ελπίζω βέβαια να μην κάνουν κανένα λάθος οι μνημονιακοί και δεν το ψηφίσουν το νέο μνημόνιο, γιατί καήκαμε... Και χρωστάμε και δάνεια...

Α. Παπαρρήγα: Εμείς λεμε αντίσταση και επανάσταση, προσωπική και συλλογική...Όσο για τις εκλογές που λέτε, αυτές είναι κατασκευές του καπιταλιστικού συστήματος και δεν μπορούν να δώσουν πραγματικές λύσεις στα προβμήματα της εργατιάς...

Ντ. Μπακογιάννη: Αναρωτιέμαι γιατί με έδιωξαν από τη Νέα Δημοκρατία...Τώρα να κάνω εγώ το τηλεφώνημα ή να περιμένω να το κάνει ο Αντώνης;

Λ. Παπαδήμος: Καλά δεν ήξερες, δεν έβλεπες, με ποιούς είχες να κάνεις;

Μάρκος Κάτων

Μάρκος Κάτων (Ρωμαίος, τιμητής)

Απάντηση που έδωσε, όταν ρωτήθηκε αν τον πειράζει που δεν έχουν στήσει τον ανδριάντα του:
"Προτιμώ να αναρωτιούνται οι άνθρωποι γιατί δεν έχω ανδριάντα, παρά γιατί έχω"

Η σημασία της λέξης "Γερμανός" κατά τον Ν. Ελευθεριάδη

Παραθέτω ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Νικολάου Ελευθεριάδου "Πελασγοί", Εκδόσεις Κάκτος 1977 (πρώτη έκδοση 1931) σελ 344:

Η λέξις Γερμανός είναι σημιτική, διότι πολύ προ των Ρωμαίων εγνώρισαν τούτους οι πρωτοσημιτικοί λαοί. G.r.m. ως ρήμα σημαίνει διαπράττω εγκλήματα, ενεργώ διαρπαγάς, λεηλασίας και με αυτήν την γενικήν ονομασίαν εκαλούντο ιδιαιτέρως οι λαοί, οι κατοικούντες εις τα περιθώρια των εν τη βορειοτέρα Ευρώπη εγκατεστημένων σημτικών (ιβηρικών) λαών.

Τα σχόλια δικά σας!

Ο Farage για την Ελλάδα

Ο Γιώργος για τον Γιώργο

Η επιστροφή του απωθημένου
Για την επιστροφή του Γ. Παπανδρέου στο Μαξίμου, με ένα κόκκινο κασκόλ, την περασμένη Κυριακή, συγκρατώ τη φράση του Λεοπάρντι: «Όταν ξανασυναντάς μετά απο καιρό ένα πρόσωπο που γνώρισες παιδί, η πρώτη ματιά σε κάνει σχεδόν πάντα να υποθέτεις ότι θα πρέπει να το βρήκε κάποια μεγάλη δυστυχία».

Για την επιστροφή του ΠΑΣΟΚ στο 11%, δεν έχω κανένα σχόλιο. Ούτε στη μια ούτε στην άλλη περίπτωση πάντως λειτουργεί η απόσυρση. Πρόεδρος και στελέχη εάν γνώριζαν τί ακριβώς τους εμποδίζει να αποσυρθούν, δεν θα είχαν άλλα ερωτήματα να θέσουν στον εαυτό τους διότι θα είχαν απαντήσει σε όλα.

Του Γιώργου Βέλτσου, από το ΒΗΜΑ

Richard Feynman (1918-1988)

Δεν με τρομάζει να ζω στην αμφιβολία και και μέσα σε ένα Σύμπαν, του οποίου δεν γνωρίζω και πι

θανότατα δεν θα γνωρίσω ποτέ την προέλευση και το νόημά του-αν έχει νόημα, που νομίζω δεν έχει. Ούτε με τρομάζει το να μην έχω απαντήσεις σε πολλά βασικά ερωτήματα για την προέλευση της ζωής κλπ. Περισσότερο με τρομάζει η ιδέα να έχω απαντήσεις που είναι λάθος.
Richard Feynman

Κάτω απ' τη μαρκίζα - ΒΙΚΥ ΜΟΣΧΟΛΙΟΥ

Ένα καταπληκτικό τραγούδι (Μουσική Γιάννης Σπανός, στίχοι Μάνος Ελευθερίου) σε μια ΜΟΝΑΔΙΚΗ εκτέλεση! Πρέπει να πω ότι υπάρχουν και άλλες καλές εκτελέσεις (Αλεξίου, Τσαλιγοπούλου πχ) αλλά...