ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ
ΕΛΛΗΝΕΣ, ΒΑΡΒΑΡΟΙ ΚΑΙ ΔΟΥΛΟΙ
Ο Γοργίας στον περίφημο λόγο του στην Ολυμπία κήρυξε την παν-ελληνική ενότητα εναντίον των βαρβάρων, ενώ στον επικήδειο λόγο του για τους Αθηναίους που σκοτώθηκαν στον πόλεμο εναντίον της Σπάρτης είχε το θάρρος να πει ότι οι νίκες που κερδήθηκαν εναντίον των συν-ελλήνων ήταν θέμα για θρήνο, όχι για ύμνους ευχαριστιών. Ο Αντιφών, σε ένα απόσπασμα από τον πάπυρο, προχωράει ακόμη περισσότερο και απορρίπτει ως επιπόλαιη ακόμη και τη διάκριση ανάμεσα στους Έλληνες και τους βαρβάρους. ¨Από τη φύση”, λέει, “όλοι ξεκινάμε με παρόμοιο εξοπλισμό, είτε είμαστε βάρβαροι, είτε Έλληνες. Οι φυσικές μας ανάγκες είναι οι ίδιες. Αναπνέουμε τον ίδιο αέρα”.
Από όλους τους αρχαίους θεσμούς η δουλεία φαίνεται σε μας η περισσότερο έκδηλα αντίθετη στη “φύση”. Κανείς όμως από τους κυριότερους Έλληνες στοχαστές δεν τόλμησε να αναγνωρίσει αυτό το γεγονός. Ο Ευριπίδης το υπονοεί περισσότερο από μια φορά, αλλά η πρώτη σαφής καταδίκη της δουλείας, που έχει φτάσει ως εμάς, ειπώθηκε από ένα σοφιστή, τον μαθητή τυο Γοργία Αλκιδάμα. “ Ο θεός, είπε ο Αλκιδάμας, “έκανε όλους τους ανθρώπους ελεύθερους. Η φύση δεν έκανε κανέναν δούλο.”
Τα παραπάνω δύο χωρία είναι από το βιβλίο του ER Dodds “The Ancient Concept of Progress.”
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου