Ναι, θα έφευγα.

Μου το έστειλε ο φίλος Ε.Μ. και τον ευχαριστώ.

Ναι, θα έφευγα.

Όχι επειδή υπάρχει κρίση. Όχι επειδή οι δουλειές είναι δύσκολες. Όχι επειδή με ζορίζει το δάνειο. Αλλά επειδή ζω σε μια χώρα που οι συμπατριώτες μου μάλλον δεν αγαπούν τελικά, μιας και αγάπη χωρίς σεβασμό δεν υπάρχει. Δεν μιλώ για τους φοροφυγάδες, τους επαγγελματίες συνδικαλιστές, τα πάσης φύσεως λαμόγια. Μιλώ για μια πολύ μεγαλύτερη, φοβάμαι, μάζα. Που κοιτάζει αποκλειστικά και μόνο την πάρτη της, τον παρά της, τον κύκλο της, το σπίτι της, αδιαφορώντας παντελώς για ό,τι κοινό. Που δεν τηρεί κανέναν κανόνα - ούτε καν τους στοιχειώδεις της καλής συμπεριφοράς - και δεν έχει και κανέναν σκοπό να τους τηρήσει ποτέ. Που περιμένει πάντα από κάποιον άλλον, κάποιον αόριστο τρίτο - συνήθως αυτός λέγεται κράτος όταν δεν λέγεται μαλάκας - να κάνει τα πάντα για λογαριασμό του: απ' το να του βρει δουλειά μέχρι να του καθαρίσει τα σκαλιά όταν χιονίσει. Είναι κακόγουστος, κακότροπος και κακόπιστος. Δεν λέει καλημέρα, παρακαλώ κι ευχαριστώ. Πετάει το σκουπίδι του στον δρόμο. Καπνίζει στο εστιατόριο γιατί έτσι γουστάρει. Αγνοεί επιδεικτικά την ουρά στα τυριά κι αν του το υπενθυμίσει κανείς ενοχλείται μεγαλοφώνως. Βγάζει τον σκύλο βόλτα - αν τον βγάλει - και δεν διανοείται να μαζέψει τα κουραδάκια του. Το μπαλκόνι του είναι η αποθήκη του και στα παλιά του τα παπούτσια αν εσύ πίνεις καφέ με θέα τη σκεβρωμένη σιδερένια ντουλάπα και δυο σφουγγαρίστρες. Κτίζει τριώροφο και σε κάθε βεράντα βάζει άλλα κάγκελα - λες και τα πήρε ρετάλια από καλάθι. Ακούει πως κάτι καλό έγινε κι αντί να χαρεί, ψάχνει να βρει τον λάκο στη φάβα. Δεν τον θέλω πια στην καθημερινότητά μου. Έχει καταστρέψει την πατρίδα μου. Είναι μίζερος και κινδυνεύω να με πάρει μπάλα η μιζέρια του. Ναι, λοιπόν. Αν ήμουν δεκαοκτώ, εικοσιοκτώ, τριανταοκτώ, θα ήμουν κολλημένη σ' ενα PC και θα έψαχνα τα job opportunities ανά τον κόσμο. Θα έφευγα όχι για μια καλύτερη δουλειά, όχι για περισσότερα λεφτά, αλλά για να ξαναβρώ την ποιότητα της καθημερινότητάς μου. Τις αξίες της οργανωμένης κοινωνίας - που θα ήθελα να μάθουν τα παιδιά μου- της συλλογικής εργασίας, της κοινωνικής προσφοράς, του εθελοντισμού. Τη χαρά του να κυκλοφορώ ελεύθερα στο δρόμο, να παίρνω το λεωφορείο όποτε θέλω και να μου λέει καλημέρα η ταμίας στο σουπερμάρκετ. Κι ας ήταν γκρίζος ο ουρανός κι ας μην είχε θάλασσα. Το τίμημα που πληρώνουμε γι' αυτόν τον γαλανό ουρανό είναι τεράστιο. Δεν είμαι ούτε δεκαοκτώ, ούτε εικοσιοκτώ, ούτε τριανταοκτώ. Αλλά κοιτάζω που και που, λάγνα, τις αγγελίες στο guardianjobs και δεν δυσκολεύομαι καθόλου να με δω να φεύγω.

Το έγραψε σε ένα blog η Άλκηστις Πρωτοψάλτη

Νικητές, νικημένοι κι ωραίοι ή Γλυκειά Φυλακή (Where the Wild Roses Grow)

Διασκευή στα ελληνικά του πολύ γνωστού και προσωπικά πολύ αγαπημένου μου τραγουδιού του Αυστραλού Nick Cave Where the Wild Roses Grow, από τον Παναγιώτη Μάργαρη στην κιθάρα, τον Διονύση Τσακνή και τη Μελίνα Κανά.

Μια συμπαθητική προσπάθεια...

Στίχοι:  Διονύσης Τσακνής

Μουσική:  Nick Cave

Ερμηνεία: Διονύσης Τσακνής - Μελίνα Κανά

Original lyrics:  Nick Cave  

Πρώτη εκτέλεση: Nick Cave - Kylie Minogue

Στις φλέβες μου είσαι η φλόγα

Κι ο αέρας τη σάρκα μου καίει

Στων ερώτων την άγνωστη χώρα

Νικητές, νικημένοι κι ωραίοι

Με την πρώτη ματιά, όλα ήρθαν απλά

Σαν είδα στο γέλιο σου φως

Μια σταγόνα στο χιόνι με αίμα

Σε θέλω κι ας είσαι φωτιά και λυγμός

Στο μισό της στιγμής, στο νερό της βροχής

Στο βάθος εκεί, η σιωπή μου μιλάει

Ανθός και αγκάθι φθηνής εποχής

Μ' αντέχω θα δεις στον καιρό που κυλάει

Στις φλέβες μου είσαι η φλόγα

Κι ο αέρας τη σάρκα μου καίει

Στων ερώτων την άγνωστη χώρα

Νικητές, νικημένοι κι ωραίοι

Πώς να διώξω τη λύπη μακριά σου

Της ανάσας μου να σου δώσω την πνοή

Σε τέτοιο καιρό, καραβάκι μικρό

Πώς να σωθείς στων πολλών τη βουή

Εγώ ζω σα σκιά, μη με ψάχνεις εδώ

Ποτάμι θολό που περνάει μπροστά σου

Μην κάνεις το λάθος και μπεις στο νερό

Τη θλίψη για πάντα θα έχεις κοντά σου

Στις φλέβες μου είσαι η φλόγα

Κι ο αέρας τη σάρκα μου καίει

Στων ερώτων την άγνωστη χώρα

Νικητές, νικημένοι κι ωραίοι

Στα μαύρα φτερά της ψυχής μου

Ήρθες και πάλι εδώ να κρυφτείς

Μα ο έρωτας είναι γλυκιά φυλακή

Που δεν την αντέχει στο τέλος κανείς

Μα όσο κι αν θέλεις να μείνεις εδώ

Θα σε πάρω μαζί με οδηγό μου το πάθος

Σ' αυτό το ποτάμι και στον άγριο βυθό

Κι ας το ξέρω πως ήτανε όλα ένα λάθος

Στις φλέβες μου είσαι η φλόγα

Κι ο αέρας τη σάρκα μου καίει

Στων ερώτων την άγνωστη χώρα

Νικητές, νικημένοι κι ωραίοι

Να όμως και το εξαιρετικό πρωτότυπό με τον Nick Cave και την Kylie MInogue και με τους πρωτότυπους -και πιο "σκληρούς"- στίχους.

CHORUS: 

They call me The Wild Rose 

But my name was Elisa Day 

Why they call me it I do not know 

For my name was Elisa Day 

From the first day I saw her I knew she was the one 

As she stared in my eyes and smiled 

For her lips were the colour of the roses 

They grew down the river, all bloody and wild 

When he knocked on my door and entered the room 

My trembling subsided in his sure embrace 

He would be my first man, and with a careful hand 

He wiped the tears that ran down my face 

CHORUS 

On the second day I brought her a flower 

She was more beautiful than any woman I'd seen 

I said, 'Do you know where the wild roses grow 

So sweet and scarlet and free?' 

On the second day he came with a single rose 

Said: 'Will you give me your loss and your sorrow?' 

I nodded my head, as I layed on the bed 

He said, 'If I show you the roses will you follow?' 

CHORUS 

On the third day he took me to the river 

He showed me the roses and we kissed 

And the last thing I heard was a muttered word 

As he stood smiling above me with a rock in his fist 

On the last day I took her where the wild roses grow 

And she lay on the bank, the wind light as a thief 

As I kissed her goodbye, I said, 'All beauty must die' 

And lent down and planted a rose between her teeth 

Υποκατάστατα και απομιμήσεις...

Προκαλεί σόκ η ευκολία με την οποία αντικαθιστούμε τα πρόσωπα, που χάνονται από τη ζωή μας, πόσο βιαζόμαστε να καλύψουμε τις όποιες άδειες θέσεις, πόσο έντονα αντιδρούμε στην πιθανή ελάττωση του αριθμού των χαρακτήρων που μας περιτριγυρίζουν, χωρίς τους οποίους δεν μπορούμε να επιβιώσουμε και πως, την ίδια στιγμή, όλοι μας προσφερόμαστε για να καλύψουμε τις κενές θέσεις άλλων, που μας προτείνονται, επειδή αντιλαμβανόμαστε και συμμετέχουμε όλοι σ' αυτόν τον  παγκόσμιο και αέναο μηχανισμό υποκατάστασης, που επηρεάζει τους πάντες και φυσικά και εμάς, και έτσι αποδεχόμαστε το ρόλο μιας κακής απομίμησης, ενώ βρίσκουμε και τον εαυτό μας κυκλωμένο από ολοένα και περισσότερες από αυτές.

Από το βιβλίο του Javier Marias Your Face Tommorow, Fever and Spear, σε δική μου μετάφραση από την αγγλική έκδοση.

Η μουσική πρόταση της Παρασκευής: Κι εσύ ξεχνάς

Ένα σχετικά άγνωστο τραγούδι του Σωκράτη Μάλαμα, από ζωντανή εκτέλεση με τη Μαρία Παπανικολάου.
Πρόκειται για το "Κι εσύ ξεχνάς" σε στίχους Γιάννη Τσατσόπουλου, που η πρώτη εκτέλεση ήταν της Μελίνας Κανά.
Το προτείνω με τη Μαρία Παπανικολάου, που μου φάινεται ενδιαφέρουσα και ως φωνή, αλλά και ως παρουσία.

Θέλει καρδιά για να γυρνάς τα Σαββατόβραδα μόνος

βαρύ κορμί για να πατάς και να ζορίζεται ο πόνος

έχει η ζωή μαστίγιο καρδιά να σε λαβώνει

σ’ ένα φαιδρό ισοζύγιο τις συντροφιές χρεώνει

Σ’ άφησα πίσω μου σε κάποιο κάθισμα

ν’ αλλάζεις λόγια και να γελάς

δρόμοι ανάστροφοι, τόξα αμφίδρομα

μ’ εξουθενώνουν κι εσύ ξεχνάς

Της νύχτας το κυνηγητό σαν ιστορία τρόμου

με των σκυλιών το ουρλιαχτό τον ίσκιο του αστυνόμου

μες στη ροή μου γίνεσαι ένας τυχαίος διαβάτης

θέλει καρδιά να ρίχνεσαι στα χέρια της απάτης

Σ’ άφησα πίσω μου σε κάποιο κάθισμα

ν’ αλλάζεις λόγια και να γελάς

δρόμοι ανάστροφοι, τόξα αμφίδρομα

μ’ εξουθενώνουν κι εσύ ξεχνάς.

Το Μυστικό της Έλλης του Θεόδωρου Γρηγοριάδη

Ένα "καλοστεκούμενο" ελληνικό μυθιστόρημα είναι το Μυστικό της Έλλης. Πρόκειται για ένα αρκετά καλογραμμένο αφήγημα, εξαιρετικά μέχρι θάλεγα "ενοχλητικά" σύγχρονο και έντονα ρεαλιστικό. 

Μια από τις ικανότητες αυτού του συγγραφέα είναι θαρρώ αυτή η αρμονική συνύπαρξη μιας καθημερινής, σχεδόν "πεζής" ιστορίας, με ένα από παντού αναδυόμενο ρομαντισμό, ένα μείγμα της σκληρής ματιάς της σημερινής ζωής σε μια υποβαθμισμένη αθηναϊκή γειτονιά και της τρυφερότητας που μπορεί ακόμη να υπάρχει στις ψυχές, σε κάποιες έστω απ' αυτές. 

Ένα μυστικό αλλιώτικο από τα συνηθισμένα, ανατρεπτικό, ευάλωτο εκεί που παραδοσιακά οφείλει να είναι επτασφράγιστο και αντίθετα σθεναρό εκεί που η ματαιοδοξία μας συνήθως οδηγεί στην παραβίασή του.

Μια ιστορία χωρίς μεγάλες ανατροπές, με μια πορεία σχεδόν προδιαγεγραμμένη, μελαγχολική, που ωστόσο αφήνει στο τέλος μια νότα γλυκιά και αν όχι ακριβώς αισιόδοξη, τουλάχιστον όμως παρηγορητική.

Σίγουρα μια καλή προσπάθεια.

*Ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης γεννήθηκε στο Παλαιοχώρι Παγγαίου του νομού Καβάλας το 1956.

Τα μεγάλα και μικρά ναι και όχι της Ιστορίας-Το όχι των Αθηναίων στον Μιλτιάδη

Μετά τη μεγάλη νίκη των Αθηναίων εναντίον των Περσών στο Μαραθώνα το 490 πΧ, ο στρατηγός των νικητών, ο Μιλτιάδης, ζήτησε από το Δήμο να του δοθεί στεφάνι από κλαδί της ιερής ελιάς. 

Τότε σηκώθηκε κάποιος Σωχάρης, από το δήμο της Δεκέλειας και είπε: "Ακου Μιλτιαδη, όταν αγωνιστείς μόνος σου και νικήσεις τους βαρβάρους, τότε να έχεις και την αξίωση να τιμηθείς εσύ μονάχα". Οι Αθηναίοι είπαν λοιπόν όχι στον μεγάλο τους αρχηγό της μάχης του Μαραθώνα!

'Ηταν μια εποχή που η ανταμοιβή που επιζητούσε κάποιος για μια νίκη που άλλαξε την πορεία ολόκληρης της ανθρωπότητας ήταν ένα κλαδί ελιάς!

Ένα κλαδί ελιάς, που ούτε αυτός δεν θεωρήθηκε άξιος να αποκτήσει!!!!

Μια αιώνια υπόμνηση για το πόσο αλλάζουν οι αξίες και οι συμβολισμοί, όχι όμως οι άνθρωποι!!

Άγιοι και Δαίμονες του Γιάννη Καλπούζου

Άξιος παραμυθάς ο Καλπούζος*. Και γράφει ωραία και δένει την πλοκή του, ακόμη κι όταν ανακατεύει πραγματικά γεγονότα και φαντασία.

Ιστορικό μυθιστόρημα θα μπορούσε να το πει κανείς αυτό του το βιβλίο. Η ιστορία ενός έλληνα της Πόλης του Τζαννή Κομνά, της οικογένειάς του και των φίλων του, περιπλανήσεις και ηρωϊσμοί, η σκληρότητα και οι διωγμοί, που γεννά η θρησκευτική αντιπαλότητα, αλλά και οι δυνατές φιλίες που οι μερικές φορές ξεπηδούν ανάμεσα σε παραδοσιακούς εχθρούς. Σχέσεις δηλαδή ανθρώπινες και σχέσεις ερωτικές, όλα αυτά αρκετά καλά δεμένα και με σωστές ως επι το πλείστον αναλογίες. Σχέσεις ανάμεσα στους άγιους και τους δαίμονες του τίτλου.

Η εποχή είναι τα χρόνια πριν και μετά την ελληνική επανάσταση του 1821 και το κύριο θέατρο είναι η Κωνσταντινούπολη, αυτή η περίπαθη και χιλιοτραγουδισμένη...

Ενδιαφέρουσα και η γλώσσα, που διαφέρει ανάλογα με τον αφηγητή, που δεν είναι μόνο ο πρωταγωνιστής, αλλά και αρκετοί άλλοι από τον περίγυρό του. Με πλήθος τούρκικες λέξεις ανακατεμένες με τις ελληνικές, αλλά με αρκετά καλές υποσημειώσεις για να μην χάνεις τον μπούσουλα. Και βέβαια δεν μπορείς παρά να αποδεχτείς το γεγονός, ότι πάμπολλες από αυτές τις εκφράσεις των Τούρκων έχουν περάσει στο δικό μας καθημερινό λεξιλόγιο και πολλά συμπατριωτών μας παρονόματα έχουν τις ρίζες τους εκείθε...

Η ιστορία αρχίζει και τελειώνει με δυό καταστροφικές  πυρκαγιές που λάβωσαν την Πόλη και που πλαισιώνουν με τον τρόπο τους τη μεγάλη φωτιά της επανάστασης, που σημάδεψε τον ελληνισμό και τον κόσμο. 

Μια ευχάριστη ανάγνωση...

* Άλλο του βιβλίο που έγινε επίσης μπεστ-σέλλερ είναι το Ιμαρέτ (Στη σκιά του ρολογιού), ακόμη ένα ιστορικό μυθιστόρημα.

Η μουσική πρόταση της Παρασκευής-Αδελφές Βουγιουκλή, Μάνα μου

Οι αδελφές Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή είναι δυο πολύ ταλαντούχες καλλιτέχνιδες, που τραγουδούν σε 20 γλώσσες και διαλέκτους, αποδίδοντας κυρίως παραδοσιακά τραγούδια. Πολύ συχνά τραγουδούν a capella (χωρίς τη συνοδεία οργάνων), όπως και στη συγκεκριμένη περίπτωση.

Εδώ πρόκειται για μια μουσική διασκευή του χριστιανικού ύμνου του Λιβάνου Wa habibi... από τον Χριστόδουλο Χάλαρη, σε στίχους του Νίκου Γκάτσου.

Το Σχέδιο Αθηνά και ένα μάθημα αξιοπιστίας

Το Υπουργείο Παιδείας προωθεί το σχέδιο Αθηνά στα Πανεπιστήμια με σκοπό να βάλει τάξη στην αναρχία που επικρατεί το χάρτη της Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Συνοδεύει μάλιστα τις προτάσεις του με την καταγραφή κωδικοποιημένων κριτηρίων, που υποτίθεται ότι ελήφθησαν υπ' 'οψιν κατά την υποβολή των σχετικών προτάσεων. 

Υπάρχει, λοιπόν, για παράδειγμα το κριτήριο Κ.2.1. που αναφέρει:

Θεραπεία αδικαιολόγητης διασποράς/επιστημονικής απομόνωσης Τμημάτων ή και ΑΕΙ. 

Υπάρχουν ακόμη τα κριτήρια Κ.1.3 και Κ.1.4, που λαμβάνουν υπ' όψιν την παρουσία ελάχιστου αριθμού Τμημάτων ανά Σχολή ή τον αριθμό αυτοτελών ακαδημαϊκών μονάδων, τα οποία υποτίθεται πρέπει να "διορθωθούν".

Ας πάρουμε τώρα την πρόταση που κάνει το σοφό Υπουργείο με τα κριτήριά του για το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.

Το συγκεκριμένο Πανεπιστήμιο έχει το σημαντικό πρόβλημα της μεγάλης διασποράς, αφού ήδη έχει Τμήματα σε 4 πόλεις (Βόλος, Λάρισα, Καρδίτσα, Τρίκαλα). Η λύση που προτείνεται για να θεραπευθεί η διασπορά; Μήπως η σύμπτυξη κάποιων Τμημάτων με τελική παρουσία του Πανεπιστημίου σε λιγότερες πόλεις; Θα αστειεύεστε βέβαια. 

Αντίθετα προτείνεται η προσθήκη ενός επιπλέον Τμήματος σε μια  ακόμη πόλη, τη Λαμία, εκεί που ήδη είναι μόνο του και απελπιστικά απομονωμένο !!!!!!! (επτά θαυμαστικά). 

Αυτή τη στιγμή το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έχει 4 Σχολές και δύο ανεξάρτητα Τμήματα. Σύμφωνα με τα κριτήρια που προαναφέρθηκαν θα έπρεπε να εντάξει τα δύο ανεξάρτητα Τμήματα σε υφιστάμενες Σχολές και μάλιστα να προτείνει αν είναι δυνατόν και περιορισμό του αριθμού των Σχολών.

Ποια είναι η πρόταση; Μα φυσικά η προσθήκη μιας ακόμη Σχολής, στην οποία κατά πλήρη απαξίωση των κριτηρίων που αναφέρθηκαν εντάσσει ένα μόνο Τμήμα!!!!!!! (επτά νέα θαυμαστικά).

Αυτό είναι το μάθημα αξιοπιστίας που παίρνει η ακαδημαϊκή κοινότητα και η κοινωνία στο σύνολό της από το Υπουργείο Παιδείας. 

Μικρά καθημερινά

Μια ηλιόλουστη μέρα σήμερα στο Μαλάκι. Η θάλασσα ήταν υπέροχη!

Ξέρω, στην Πάτρα έριξε χαλάζι και στη Βοστόνη και τη Νέα Υόρκη υπάρχει μια από τις χειρότερες χιονοθύελλες!

Ο καθείς κι η μοίρα του, ακόμη και στον καιρό!

Εμείς ψήνουμε ψωμάκια και η Μάρσα τα περιμένει πως και πως....

Jolene με τη Miley Cyrus

Σήμερα μουσική κάντρι. Ένα κλασσικό τραγούδι, το Jolene, που έγινε πολύ γνωστό με τη φωνή της Dolly Parton, που άλλωστε το έγραψε το 1974, αλλά που εδώ το αποδίδει νομίζω πολύ καλά η νεαρή και χαριτωμένη Miley Cyrus. 

Οι στίχοι αποδίδουν την παράκληση μιας απλή γυναίκας προς την όμορφη και χαρισματική Jolene, να μην της κλέψει τον άντρα της, απλά επειδή μπορεί να το κάνει.

Η Dolly Parton, που έγραψε το τραγούδι, λέει ότι βασίζεται σε μια πραγματική ιστορία, που αφορά την ίδια και τον άντρα της, που κάποια όμορφη κοκκινομάλα προσπάθησε κάποτε να της τον πάρει.

Jolene, jolene, jolene, jolene

Im begging of you please don't take my man

Jolene, jolene, jolene, jolene

Please don't take him just because you can

Your beauty is beyond compare

With flaming locks of auburn hair

With ivory skin and eyes of emerald green

Your smile is like a breath of spring

Your voice is soft like summer rain

And I cannot compete with you, jolene

He talks about you in his sleep

There's nothing I can do to keep

From crying when he calls your name, jolene

And I can easily understand

How you could easily take my man

But you don't know what he means to me, jolene

Jolene, jolene, jolene, jolene

Im begging of you please don't take my man

Jolene, jolene, jolene, jolene

Please don't take him just because you can

You could have your choice of men

But I could never love again

Hes the only one for me, jolene

I had to have this talk with you

My happiness depends on you

And whatever you decide to do, jolene

Jolene, jolene, jolene, jolene

Im begging of you please don't take my man

Jolene, jolene, jolene, jolene

Please don't take him even though you can

Jolene, jolene

Χρώματα της Ανατολής

Τα μεγάλα και μικρά ναι και όχι της ιστορίας. Το Ναι του Κίμωνα.

Όταν ο Θεμιστοκλής πρότεινε το 480 πΧ στους Αθηναίους να εγκαταλείψουν την πόλη τους και να μπουν στα πλοία για να πολεμήσουν τους επερχόμενους Πέρσες, οι περισσότεροι ήταν αντίθετοι και βέβαια αυτή η άρνηση καλλιεργήθηκε και από τους πολιτικούς του αντιπάλους.

Εξαίρεση αποτέλεσε ο Κίμων, ο οποίος αν και ανήκε στην αντίπαλη πολιτική μερίδα, είπε το μεγάλο ναι και αφού ανέβηκε και αφιέρωσε το χαλινάρι του αλόγου του στο ναό της Αθηνάς-υπονοώντας ότι δεν ήταν οι ιππείς, που χρειάζονταν στη συγκεκριμένη συγκυρία- κατηφόρισε με τους φίλους του προς τη θάλασσα και συνετέλεσε στη μεταστροφή του κλίματος υπέρ της άποψης του Θεμιστοκλή. Μάλιστα ο Κίμων ήταν από τους διακριθέντες για τη γενναιότητά του στη ναυμαχία της Σαλαμίνας, που ακολούθησε.

Η προβολή της παραμόρφωσης

Άρθρο της Φωτεινής Tσαλίκογλου, από το Protagon.gr

Σοκάρουν τα αλλοιωμένα πρόσωπα των συλληφθέντων στην υπόθεση της τρομοκρατίας. Όπως σοκάρει και  η ίδια η υπόθεση της τρομοκρατίας που υπονομεύει τα θεμέλια της δημοκρατίας και  εντείνει τα δεινά της σπαρασσόμενης από την κρίση χώρας μας.

Σε  όσα  μας ταράζουν όμως  ας αφήσουμε μια μικρή θέση και σε κάτι άλλο. Η κακοποίηση (είτε κατά τη διάρκεια, είτε μετά τη σύλληψη) όχι μόνο δεν συγκαλύφθηκε, αλλά αντίθετα δηλώθηκε απερίφραστα και μάλιστα με περισσή  σπουδή. Τα παραμορφωμένα πρόσωπα παρέλασαν ξανά και ξανά στα μίντια μέσα σε όλη τη   νατουραλιστική αλήθεια τους. Εκείνο το άλλο που παραξενεύει  λοιπόν  εδώ, εστιάζεται όχι  στην  κακοποίηση ή μη κακοποίηση των υπόπτων αλλά στην υπερ-προβολή της. 

Στον μακρύ  κατάλογο των σοκ η  μη συγκάλυψη της παραμόρφωσης και ο υπερ-φωτισμός της (που επιπλέον δυσχεραίνει την αναγνωρισιμότητα των υπόπτων)  έρχεται να προσθέσει τη  δική της  ανατριχίλα. Η προβολή ξανά και ξανά των αλλοιωμένων προσώπων   δικαιώνει   εκείνον  που έλεγε «να φοβάσαι, να φοβάσαι, να φοβάσαι παιδί μου, έτσι μόνο θα γίνεις έντιμος πολίτης». H επίδειξη μιας ισχυρής κατασταλτικής  δύναμης απέναντι στην εκτροπή, που δικαιούται αν χρειαστεί, ακόμα και  να παραβιάζει τα όρια του κράτους δικαίου,  μοιάζει να αποτελεί  ένα αναγκαίο συστατικό της τάξης πραγμάτων σήμερα.

Υπάρχει εξ αντικειμένου η σύγκρουση ανάμεσα στο έννομο αγαθό της τάξης και της ασφάλειας  και στο έννομο αγαθό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Υπάρχει όμως και μια άλλη υποβόσκουσα αξιακή σύγκρουση, πιο υπόγεια, πιο άρρητη, και γιαυτό πιο υποβολιμαία: H σύγκρουση ανάμεσα στη σκοπιμότητα της προβολής της Ιδέας του Κράτους Δικαίου και στην σκοπιμότητα της προβολής της ιδέας της Μηδενικής Ανοχής. Η Ιδέα της Μηδενικής Ανοχής μοιάζει να λειτουργεί σαν μια νέα Μεγάλη Ιδέα. Ως αμετάβατη πλέον προβάλλεται ως αυταξία, επικαθορίζοντας, μεταμορφώνοντας και διαβρώνοντας την ίδια την ιδέα  του κράτους δικαίου. Μεσούσης της κρίσης ίσως κάτι τέτοιο να είναι αναπότρεπτο. Ίσως να έχει κάτι το φυσικό ο θάνατος του κράτους δικαίου. Η κάθε εποχή εκτρέφει τα δικά της πτώματα και επιλέγει τους δικούς της  ζωντανούς.

*Η Φωτεινή Τσαλίκογλου είναι συγγραφέας, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Oblivion (Λήθη) του David Foster Wallace

Έχω ξαναγράψει για τον μακαρίτη τον Wallace, όταν ανέφερα το πιο σημαντικό του έργο "Infinite Jest" (Ατέλειωτο αστείο). 

Εδώ πρόκειται για μια σειρά από σύντομες ιστορίες, που εκδόθηκαν το 2004. Οι ιστορίες είναι όλες ενδιαφέρουσες, αν και ξεχώρισα τις "Good Old Neon", "Oblivion" και "Suffering Channel", που μου φάνηκαν περισσότερο "πλήρεις" και ενδιαφέρουσες.

Η γραφή του Wallace, αυτή η τόσο χαρακτηριστική, με την πιο απίθανη και απροσδόκητη ιδέα και σκέψη να στέκει δίπλα-δίπλα με μια λεπτομερή περιγραφή ενός κουτιού από σπίρτα, κυριαρχεί και στο βιβλίο αυτό.

Η φαντασία του συγγραφέα απογειώνεται και οργιάζει, ακόμη και όταν η βάση της ιστορίας είναι η διαμάχη ανάμεσα σε ένα παντρεμένο ζευγάρι για το αν ροχαλίζει ο σύζυγος ή αντίθετα η σύζυγος ονειρεύεται αυτό το ροχαλητό, ή για το πως θα παρουσιαστεί από ένα μοντέρνο περιοδικό ή μοναδική ιστορία ενός ιδιαίτερα προικισμένου, αλλά εξαιρετικά ντροπαλού κατά τα άλλα καλλιτέχνη, που μπορεί να δημιουργεί κατ' επίκλησιν έργα τέχνης όχι με τα μυαλό ή τα χέρια του, αλλά με το πιο απίθανο και σίγουρα το πιο απόκρυφο μέρος του σώματός του. Ή όταν ο πρωταγωνιστής διακατέχεται από βαρειές τύψεις, επειδή θεωρεί τον εαυτό του προσωποποίηση της απάτης και κριτικάρει τον ψυχαναλυτή του, που δεν έχει το θάρρος να του το πει κατάμουτρα!

Μαεστρία στη γραφή, η γνωστή επιμονή του συγγραφέα στη λεπτομέρεια, εξαιρετικό χιούμορ, όρεξη δηλαδή να έχει κανείς και η απόλαυση περιμένει.

Το μόνο σχετικό "μειονέκτημα", που άλλωστε αφορά τις μικρές ιστορίες πολλών εξαιρετικών συγγραφέων είναι ένα αίσθημα "ανεκπλήρωτου", που αφήνουν όταν τις τελειώσεις. Μήπως όμως είναι και αυτό στοιχείο της σαγήνης τους;

Ότι ζητούσα να βρω Γεωργία Νταγάκη

Μια καταπληκτική νεαρή τραγουδίστρια και λυράρισσα, η Γεωργία Νταγάκη, σε ένα τραγούδι με μουσική δική της και στίχους του Σπύρου Πανηγυράκη.

Για μένα είσαι στη ζωή

Ό,τι ζητούσα να βρω

Μια ζωγραφιά χρωματιστή

Μέσα σε φόντο μαύρο

Χαμοφτεριασμένες και προστάτες

"Χαμοφτεριασμένη" ήταν η γυναίκα της Μανιάτικης κοινωνίας που δεν ήταν απλά φτωχή, αλλά είχε και άνδρα που θεωρούταν κατώτερος, δειλός.

Τα ίδια κριτήρια ίσχυαν και στη Σουλιώτικη κοινωνία του τέλους του 18ου αιώνα, όπου η θέση της γυναίκας στις συναναστροφές (όποιες ήταν αυτές, από την εκκλησία μέχρι τη σειρά στο γέμισμα της στάμνας στην πηγή) ήταν αντανάκλαση όχι απλά της φτώχειας, αλλά και της έλλειψης γενναιότητας του άνδρα της.

Στις κοινωνίες αυτές δηλαδή η φτώχεια θεωρούνταν αποτέλεσμα δειλίας και οκνηρίας και άξιζε κάθε περιφρόνησης. 

Αυτό είχε βέβαια την εξήγησή του, καθώς ο πλουτισμός στις κοινωνίες αυτές, ιδιαίτερα του Σουλίου, εκείνη την εποχή που περιγράφω, ήταν αποτέλεσμα αρπαγών, εκβιασμών, τοκογλυφίας και παροχής υπηρεσιών "προστασίας" προς τους αδύνατους και ταλαιπωρημένους (και) από τους Τούρκους κατοίκους των οικισμών της περιοχής.

Η γυναίκα λοιπόν έπρεπε να παίξει και αυτή το ρόλο της και να επηρεάσει ανάλογα τον άνδρα της, για το λόγο τούτο και η περιφρόνηση και προς το δικό της πρόσωπο.

Αν τα παραπάνω αποτελούν αντικειμενική ερμηνεία μιας πραγματικότητας ή εκ των υστέρων προσπάθεια δικαιολόγησης των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων αυτών των κοινωνιών είναι ασφαλώς θέμα περαιτέρω προβληματισμού.

The Casual Vacancy της JK Rowling

Η διάσημη από τη σειρά των βιβλίων του Harry Potter  συγγραφέας  JK Rowling έγραψε πρόσφατα το πρώτο της βιβλίο για ενήλικες. 

Ο τίτλος Casual Vacancy είναι σχετικά δύσκολο να αποδοθεί στα ελληνικά. Η κατά λέξη μετάφραση είναι "Απρόβλεπτη κένωση θέσης" και ο κεντρικός πυρήνας της ιστορίας είναι ακριβώς η αλυσίδα των γεγονότων που ξετυλίγονται μετά τον αιφνίδιο και απροσδόκητο θάνατο ενός μέλους του κοινοτικού συμβουλίου μιας φανταστικής και ειδυλλιακής μικρής πόλης της Βρετανίας.

Η συγγραφέας περιγράφει με αριστοτεχνικό τρόπο τις σχέσεις, τις έριδες,τους ανταγωνισμούς και τους έρωτες μιας κλειστής κοινωνίας ανθρώπων, μεγάλων και μικρών. Μπορεί να είναι μυθιστόρημα για ενήλικες, αλλά και εδώ οι έφηβοι παίζουν τον βασικότερο ρόλο και είναι αυτοί που προσδιορίζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις. Φαίνεται ότι η συγγραφέας δεν μπορεί πολύ εύκολα να τινάξει από πάνω της τόσα χρόνια και τόσα βιβλία και ταινίες, όπου τα παιδιά είναι οι πρωταγωνιστές!

Η πλοκή είναι σφιχτή και καλοδουλεμένη και οι χαρακτήρες χρωματίζονται καθαρά και με επιτυχία. Τα "μικρά" που τους απασχολούν σε καμιά περίπτωση δεν αδυνατίζουν την ένταση και την επιμονή με την οποία διεκδικούν τους στόχους τους. Το αντίθετο μάλλον συμβαίνει, όπως άλλωστε και συνήθως στην ζωή μας. Και όταν κάποια στιγμή εμφανίζεται -όχι πάντως με υπερφυσικό τρόπο τύπου Harry Potter- το "φάντασμα" του πρόσφατα χαμένου κοινοτικού συμβούλου, το βιβλίο μπαίνει στην τελική και δραματική του ευθεία.

Υπάρχει λοιπόν ενδιαφέρουσα πλοκή, υπάρχουν όμορφα δομημένοι χαρακτήρες και υπάρχει και κορύφωση με τη σχετική συγκίνηση.

Εν τέλει ένα ευχάριστο ανάγνωσμα, ειδικά αν το ξεκινήσει κανείς με προσδοκίες σωστού ύψους.