Δευτέρα 31 Οκτωβρίου 2011

Πού να βρω μία άποψη;


Σήμερα προτείνω να διαβάσετε ένα κείμενο του Οδυσσέα Ιωάννου, από το Protagon.gr

Δεν έχω πάντα έτοιμη την άποψη. Οι βασικές αρχές παραμένουν μάλλον ακλόνητες, αλλά δεν υπάρχει μία μαγική οδός που ενώνει αυτόματα–δικαιώνοντας ή υπονομεύοντας- αυτές τις αρχές με συγκεκριμένα γεγονότα που συμβαίνουν κατά δεκάδες καθημερινά. “Ποια η γνώμη σου για τα γεγονότα τής παρέλασης στην Θεσσαλονίκη;” Τι να σου πω; Δεν είναι μία για όλα, και δεν ξέρω αν είναι και άποψη. Κάποιες φορές αφήνω το “σώμα” να απαντήσει πριν σκεφτώ. Τις πιο πολλές φορές που το εμπιστεύτηκα, καλά μου τα ΄πε. Λοιπόν, δεν με χάλασε που δεν έγινε η παρέλαση, δεν θα ψάξω για κομματικές συνομωσίες, υπάρχει σίγουρα πολύ μεγάλη και αληθινή οργή και απόγνωση που δεν πατρονάρεται, δεν βρίσκω κάποιο νόημα στο να φωνάζεις τον Παπούλια προδότη, την αποστροφή των κεφαλών πολλών μαθητών από τους επισήμους την βρήκα ωραία μαγκιά, ενώ την μούτζα του πιτσιρικά στην Λάρισα, από δήθεν μαγκιά μέχρι εφηβική μαλακία. Αυτά. Σε βοήθησα;
Μας έχουνε σκάσει πολλά τελευταία. Ένας λαός εθισμένος στο σκυλάδικο και στην τηλεόραση, καλείται ξαφνικά να κολυμπήσει στα βαθιά. Να έχει άποψη. Για πολιτική, για οικονομία, για πολιτισμό, για ηθική, για πατρίδα, για δικαιοσύνη, για ό,τι λοιδωρείται και συκοφαντείται εδώ και δεκαετίες. Δύσκολη πίστα. Την ώρα που κάναμε τα ψώνια μας, μάς έπεσε ο ουρανός στο κεφάλι. Πώς παρατάς τις σακούλες στην μέση του δρόμου και τρέχεις να διαβάσεις Ηράκλειτο και Καβάφη; Δεν γίνονται αυτά. Είναι σαν να απαιτήσεις από τους χουλιγκάνους να αφήσουν το “γαμιέται ο Θρύλος κι ο Πειραιάς” και να πιάσουν την Casta Diva. (Την εκτέλεση με την Κάλλας βεβαίως). Δεν ειρωνεύομαι, ούτε υποτιμώ. Εννοώ πως η κάθε πίστα έχει τους δικούς της κώδικες, και υπάρχουν “δραστηριότητες” που προσφέρονται μόνο για το προσωπικό μας ξεμπούκωμα και άλλες που απαιτούν όλες τις εφεδρείες της πνευματικότητάς μας, ακόμη και τους τραυματίες. Εκεί, στις δεύτερες έχουμε θέμα. Και πέρα από την φτώχεια που εφορμά δίχως αντίσταση, θα κληθούμε πια να έχουμε άποψη για ό,τι συμβαίνει. Ακόμη κι αν η άποψή μας καταλήγει –υγιώς- πως δεν γίνεται να έχουμε όλοι άποψη για όλα. Αλλά τουλάχιστον να δίνουμε λόγο για ό,τι κάνουμε. Πρωτίστως, στους εαυτούς μας. Ούτε το “δεν βαριέσαι” ούτε το “δεν γαμιέται” θα αντέξουν. Όμως, η άποψη θέλει περισσότερο κόπο κι απ’ τον τρύγο. Και συνήθως, αρχίζεις από την απόψή σου για τον εαυτό σου. Κοίτα να το δεις με χιούμορ.
Είναι σαν εκείνη την πολυφορεμένη ερώτηση “μα γιατί δεν μιλάνε οι πνευματικοί άνθρωποι;” την οποία όλοι μας την παίρνουμε προσωπικά! Ούτε καν περνάει από το μυαλό μας, ότι κανένας δεν εννοεί εμάς…
Δανείζομαι για την περίσταση μια ιστοριούλα που μου έχει αφηγηθεί ο φίλος μου τραγουδοποιός Θοδωρής Παυλάκος.
Ήταν πιτσιρικάς, σκάλιζε μία κιθάρα και έλεγε στην μητέρα του πως θέλει να γίνει μουσικός. Την ημέρα που δολοφόνησαν τον Τζων Λέννον, ο μικρός Θοδωρής ήταν πολύ στενοχωρημένος.
“Τι έχεις παιδί μου;” τον ρώτησε η μητέρα του.
“Σκοτώσαν τον Λέννον μάνα”
“Τι ήταν αυτός παιδάκι μου;”
“Μουσικός, μάνα”
…………………
“Να προσέχεις παιδί μου!!!”

Σάββατο 29 Οκτωβρίου 2011

Δότες ωαρίων, άρα συγγραφείς


Πρόσφατα δημοσιεύτηκε μια πολύ σημαντική εργασία στο περιοδικό Nature (Noggle, S. et al. Nature 478, 70–75 (2011), κατά την οποία για πρώτη φορά μπόρεσε να γίνει παραγωγή ανθρώπινων πολυδύναμων βλαστοκυττάρων μετά εισαγωγή πυρήνα από κύτταρα δέρματος ενήλικα σε ωάρια. Τα βλαστοκύτταρα αυτά δεν είναι βέβαια κατάλληλα για "κλινική χρήση", μεταξύ των άλλων και επειδή έχουν ένα παρπάνω σετ γονιδίων από το φυσιολογικό (το γονιδίωμα του πυρήνα και επιπλέον εκείνο του ωαρίου). Θεωρείται, όμως, ότι αποτελεί σταθμό στη διαδικασία παραγωγής βλαστοκυττάρων από κύτταρα ενήλικα για μελλοντική κλινική χρήση.
Ο λόγος, όμως, που γράφω γι'αυτό δεν είναι η επιστημονική αξία του εγχειρήματος και μόνο. Το άρθρο εγκαινιάζει και μια άλλη τακτική. Συγκεκριμένα οι γυναίκες, που έδωσαν τα ωάριά τους πληρώθηκαν γι΄αυτό και συμμετέχουν ως συγγραφείς του άρθρου. Δηλαδή για πρώτη φορά αναγνωριζεται ότι η συμμετοχή σε μια εργασία με την προσφορά κυτταρικού υλικού έχει την ίδια σχεδόν αξία με την προσφορά των επιστημόνων, που σχεδίασαν την εργασία, έκαναν τα πειράματα και έγραψαν το άρθρο! 
Θεωρώ ότι είναι μια πολύ σωστή τακτική, που αποδίδει δικαιοσύνη στους συμμετέχοντες σε πειραματικές εργασίες μη επιστήμονες. Τα όποια επιχειρήματα περί "οικονομικού κινήτρου" και άρα "μη ηθικού τρόπου επηρεασμού" αν το σκεφτεί κανείς ισχύουν και για τους επιστήμονες, οι οποίοι δεν αποκλείεται να έχουν ακόμη και οικονομικό όφελος από την εργασία, αλλά έχουν σίγουρα και άλλα οφέλη, στα οποία δεν συμμετέχουν οι μη επιστήμονες που δίδουν τα κύτταρά τους.
Είναι βέβαια αλήθεια ότι χωρίς τη συμβολή των επιστημόνων με τις ιδέες, το σχεδιασμό, την εκτέλεση των πειραμάτων και τη συγγραφή του άρθρου δεν θα υπήρχε η εργασία. Όπως ακριβώς δεν θα υπήρχε και χωρίς τη χορήγηση των ωαρίων.

Πέμπτη 27 Οκτωβρίου 2011

Η αλήθεια του ματιού


...Διότι η αλήθεια του ματιού δεν είναι τα γλυκογητέματα και οι θωπείες, όχι! Το μάτι θα αποκτήσει την όρασή του μόλις του πρωτόρθουν δάκρυα... μόνο όταν πονέσει το μάτι, θα γίνει μάτι που βλέπει, μόνο όταν τα δικά του δάκρυα γίνουν όσα και τα δάκρυα του κόσμου, μόνο τότε θα έλθει και από το τελευταίο μόριο υπάρξεως ολη η ξεχασμένη υγρασία και θα το γεμίσει αλήθεια...
Από τον 'Βιργιλίου Θάνατο" του Hermann Broch σε καταπληκτική μετάφραση του Γιώργου Κεντρωτή.

Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2011

Νέες πολιτικές κινήσεις - Άλλη νοοτροπία;


        Αυτές τις μέρες πληθαίνουν οι ανακοινώσεις ίδρυσης νέων πολιτικών κινήσεων και σχηματισμών. Θεωρώ ότι είναι καλό σημάδι και δείχνει ότι κάποιοι (διστάζω ακόμη να πω οι πολίτες) θεωρούν δίκαια ότι τα υφιστάμενα πολιτικά κόμματα έχουν λίγο-πολύ κλείσει τον κύκλο τους, τον κύκλο μιας γεμάτης παθογένειες μεταπολίτευσης.
Διαβάζοντας, ωστόσο, τα ονόματα των συμμετεχόντων στις νέες αυτές κινήσεις διαπιστώνω ότι πρόκειται κυρίως για ανθρώπους που υπήρξαν στελέχη ή κατείχαν σημαντικές θέσεις ευθύνης στα κόμματα, που μας κυβέρνησαν όλα αυτά τα χρόνια. Αυτό δεν είναι αναγκαστικά κακό εάν έχει συνοδευτεί από πραγματική αλλαγή νοοτροπίας, αφού "όλοι δικαιούμαστε να κάνουμε κάποια λάθη". 
Η βουλή που θα προκύψει μετά τις επόμενες εκλογές, όποτε γίνουν, κατά πάσα πιθανότητα δεν θά μπορέσει να δώσει μια ισχυρή μονοκομματική κυβέρνηση και αυτό είναι καλό. Οι υπέρμαχοι των μονοκομματικών σταθερών κυβερνήσεων ας αναλογιστούν που μας έχουν φέρει αυτές οι ισχυρές κυβερνήσεις σήμερα.
Αυτή όμως η πιθανότητα ανάγκης πολυκομματικών συνεργασιών και κυβερνήσεων επιβάλλει μια πραγματική επανάσταση στον τρόπο σκέψης και επικοινωνίας των πολιτικών μας ταγών και ένα νέο "ήθος" στην πολιτική σκηνή. Η δυνατότητα να συνεργαστούν δεν είναι πλέον "επιλογή", αλλά "μονόδρομος". Και από την δυνατότητα εμφάνισης ή όχι αυτού του νέου ήθους στην πολιτική ζωή του τόπου θα γίνει φανερό εάν πραγματικά τέλειωσε οριστικά η εποχή της μεταπολίτευσης. Τότε και μόνο θα μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα φτιάξουμε μια καλύτερη Ελλάδα.

Τρίτη 25 Οκτωβρίου 2011

Jonathan Franzen "Freedom"

Σήμερα τέλειωσα το διάβασμα του πολυδιαφημισμένου βιβλίου του Jonathan Franzen "Freedom". Ένα εγχείρημα του πολύ in αυτό τον καιρό συγγραφέα για τη συγγραφή του "απόλυτου αμερικάνικου μυθιστορήματος". Τα καταφέρνει αρκετά καλά - γράφει ωραία- προσπαθώντας να περιγράψει την ιστορία μιας μάλλον αντισυμβατικής αμερικάνικης οικογένειας με την αλλαγές που ο χρόνος φέρνει στις μεταξύ των μελών της σχέσεις, που ήταν έτσι κι αλλοιώς από την αρχή αρκετά πολύπλοκες-όπως όλες οι κοντινές ανθρώπινες σχέσεις- ενώ παράλληλα καταπιάνεται σχεδόν με όλα τα μεγάλα προβλήματα του καιρού μας, από τους υπερατλαντικούς πολέμους των ΗΠΑ μεχρι τις επιπτώσεις στο ζωϊκό και φυτικό περιβάλλον από την ανθρώπινη δραστηριότητα και τον υπερπληθυσμό. Χωρίς εξαιρετικές ανατροπές, αλλά με μια καλή ροή, που επιτρέπει μια ευχάριστη ανάγνωση.

Δευτέρα 24 Οκτωβρίου 2011

Μια υπέροχη μουσική

Σήμερα προτείνω να ακούσετε ένα υπέροχο κομμάτι από τη -μέτρια- ισπανογαλλική ταινία "Στην πόλη της Σύλβια". Φαίνεται ότι πρόκειται για ένα παραδοσιακό σουηδικό κομμάτι και βρήκα και μια ελληνική διασκευή από τον Χρήστο Θηβαίο, που παραθέτω επίσης.




Τετάρτη 19 Οκτωβρίου 2011

Θεσσαλία και Μαγνησία


Κατά τον "μεγάλο" Ελευθεριάδη: η ονομασία Θεσσαλία προκύπτει από σημιτική ρίζα , που σημαίνει "πλουτίζω παραμένοντας στον τόπο μου", δηλαδή έχω άφθονα αγαθά και έρχονται οι γείτονες και τα αγοράζουν, με άλλα λόγια "Γη της αφθονίας".
Η Μαγνησία προκύπτει από σημιτική επίσης ρίζα, που σημαίνει "ζω ευχαριστημένος σε ένα τόπο", αλλά και θέλγω, ελκύω (μαγνήτης). Με άλλα λόγια "Γη της γοητείας".
¨Ετσι, για να ξέρουμε που ζούμε, εμείς οι Μάγνητες Θεσσαλοί.

Δευτέρα 17 Οκτωβρίου 2011

Οι διάσημοι και η εναλλακτική ιατρική


        Ο θάνατος του ιδρυτή της Apple Steve Jobs έβαλε πάλι στο κέντρο της συζήτησης το ρόλο της εναλλακτικής ιατρικής και την τάση κάποιων διασημοτήτων να καταφεύγουν σε αυτήν. Σύμφωνα με αυτά που ανακοινώθηκαν φαίνεται ότι ο Jobs , που έπασχε από ένα νευροενδοκρινικό τύπο καρκίνου του παγκρέατος, άργησε να καταφύγει στην κλασσική συμβατική ιατρική και προτίμησε αρχικά κάποιου τύπου "εναλλακτική ιατρική". 
Το γεγονός δεν είναι βέβαια μοναδικό, αλλά αποκτά ιδιαίτερη σημασία και είναι άξιο σχολιασμού, για το ότι ένας τόσο έξυπνος και δημιουργικός άνθρωπος δεν έδειξε αρχικά εμπιστοσύνη στην βασισμένη στις ενδείξεις ιατρική επιστήμη! 
Οι ερμηνείες που δόθηκαν είναι πολλές. Η δική μου είναι διαφορετική από αυτές που διάβασα. Η θεωρία μου είναι ότι άνθρωποι, που έχουν διακριθεί πάρα πολύ σε κάποιον επιστημονικό ή τεχνολογικό τομέα και είναι ουσιαστικά πρωτοπόροι στον τομέα τους, αποκτούν μια κάποιου είδους έπαρση σε ότι αφορά αυτό που κάνουν. Θεωρούν τον κλάδο τους μοναδικό και ικανό να λύσει σχεδόν όλα τα προβλήματα του κόσμου και έχουν συνεπως την τάση να υποτιμούν τα επιτεύγματα άλλων επιστημονικών κλάδων. Έχουν επίσης μάθει να έχουν τον πρώτο λόγο στη λύση των προβλημάτων, που τους απασχολούν, αλλά και να αναζητούν μη συμβατικές και ασυνήθιστες απαντήσεις, όπως ακριβώς αυτές που τους έφεραν στην κορυφή. Η σημερινή συμβατική πατερναλιστική ιατρική τους είναι  κυριολεκτικά ανυπόφορη. Έτσι αρχίζουν να "ψάχνουν" για κάτι άλλο, διαφορετικό, λιγότερο επηρεασμένο από το ισχύον "δόγμα".
Η αλήθεια, όμως, είναι ότι δεν υπάρχει μια μαγική συνταγή για την αντιμετώπιση όλων των προβλημάτων του κόσμου. Κια ειδικά στα θέματα υγείας η λαθεμένη αντιμετώπιση στοιχίζει περισσότερο και έχει διαφορετικές συνέπειες από ένα κακό λειτουργικό σύστημα ή ένα όχι και τόσο κομψό gadget!

Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2011

Το πρώτο χιόνι στα Χάνια Πηλίου


Μπορεί να μην φαίνονται στη φωτογραφία, αλλά ναί σήμερα περπατήσαμε ανάμεσα στις πρώτες νιφάδες του χιονού!
Η θερμοκρασία φαίνεται στη 2η φωτο.



Καλό χειμώνα σε όλους!

Παρασκευή 14 Οκτωβρίου 2011

Τεχνολογία, επιστήμη και ηθική


Είναι καιρός τώρα, που η τεχνολογική πρόοδος έχει προχωρήσει πολύ περισσότερο από την επιστήμη, την κατανόηση δηλαδή των μηχανισμών και τις πιθανές συνέπειες από την τυχόν ελαττωματική λειτουργία ή την σκόπμα εγκληματική κατάχρησή των αποτελεσμάτων αυτής της προόδου.
Η επιστήμη στο παρελθόν έκανε τα ερωτήματα και αναζητούσε μέσω της τεχνολογίας λύσεις και απαντήσεις. Τώρα η τεχνολογία προηγείται και η επιστήμη στέκεται διστακτική και ξαφνιασμένη προσπαθώντας να αξιοποιήσει τα όπλα που έχει στη διάθεσή της. Το δυστύχημα είναι ότι συχνά οι επιστήμονες απασχολούνται περισσότερο με το πως θα προλάβουν τις πιθανές καταστροφικές ή εγκληματικές χρήσεις της νέας τεχνολογικής "προόδου", παρά με τις ευεργετικές της προοπτικές!
Αυτό έχει γίνει ήδη στη γενετική, όπου η δυνατότητες κατάχρησης της καλπάζουσας τεχνολογίας ξεπερνούν σε μερικούς τομείς τα πιθανά οφελήματα, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με τις αλόγιστες συχνά εφαρμογές των βλαστοκυττάρων. Είναι αλήθεια, βέβαια, ότι οι βιοιατρικοί επιστήμονες προσπαθούν να επιβάλλουν κανόνες "καλής χρήσης" της τεχνολογίας και γίνονται πολλές συζητήσεις για τις ηθικές και νομικές συνέπειες, αλλά πολλά πράγματα γίνονται σήμερα χωρίς ουσιαστικό επιστημονικό έλεγχο, ιδιαίτερα σε μερικές χώρες, που η νομοθεσία δεν είναι αυστηρή.
Εκεί, όμως, που γίνεται όργιο είναι οι νέες πολεμικές τεχνολογίες, με τη χρήση ρομποτικών συστημάτων! Στον τομέα αυτόν οι ΗΠΑ βρίσκονται πολύ μπροστά -προς το παρόν- από όλες τις άλλες χώρες. Πρόσφατα ο Πρόεδρος Ομπάμα υποστήριξε ότι για τις επιθέσεις στη Λιβύη δεν χρειάζεται έγκριση του Κογκρέσσου, αφού αυτές γίνονται κυρίως με τη χρήση εναέριων ρομποτικών συστημάτων. Και είναι γνωστό ότι στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν χρησιμοποιούνται κατά κόρον. Μάλιστα στις ΗΠΑ αρχίζουν και εφαρμογές που δεν έχουν καμιά σχέση με πολεμικές ενέργειες, όπως πχ η "επίβλεψη της κυκλοφορίας" και γενικότερα της έννομης τάξης πάνω από τις μεγάλες πόλεις. 
Είναι εντυπωσιακό ακόμη το ότι έχει επικρατήσει το επιχείρημα ότι στην περίπτωση που ένα πολεμικό ρομποτικό σύτημα υποστεί επίθεση έχει "νόμιμο" δικαίωμα άμυνας.
Όλα αυτά τα τεχνολογικά επιτεύγματα προχωρούν ακάθεκτα, χωρίς να έχουν συζητηθεί οι πιθανές ηθικές και νομικές συνέπειες από τη χρήση ή την κατάχρησή τους! Και όπως πάντα η πιθανή μελλοντική χρήση τους για "τρομοκρατικές ενέργειες" (σύμφωνα με τον αμερικανικό ορισμό, αφού κατά άλλους ήδη η σημερινή χρήση από τις ΗΠΑ αποτελεί τρομοκρατική ενέργεια) υποβαθμίζεται μέχρις ότου αποδειχτεί μοιραίο και τετελεσμένο γεγονός!
Πολλοί είναι αυτοί που αναρωτιούνται "που βαδίζουμε", αν και νομίζω ότι όλοι ξέρουμε την απάντηση!

Τρίτη 11 Οκτωβρίου 2011

ΤΟ ΠΟΛΥ-ΧΑΠΙ


Έτσι έχει ονομαστεί το χάπι, που σε μερικά χρόνια θα παίρνουν για προληπτικούς λόγους, όσοι βέβαια το επιθυμούν, προκειμένου να ελαττώσουν τον κίνδυνο να εκδηλώσουν ένα νόσημα του καρδιαγγειακού συστήματος (πχ στεφανιαία νόσο ή εγκεφαλικό επεισόδιο), αλλά και τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου.
Το τι θα περιέχει αυτό το πολυ-χάπι είναι αντικείμενο σοβαρής συζήτησης και αποτελεί βέβαια το όνειρο όλων των μεγάλων φαρμακευτικών εταιρειών, να είναι το δικό τους προϊόν το περισσότερο επιτυχημένο.
Οι παράγοντες κινδύνου έναντι των οποίων στρέφονται οι κατασκευαστές είναι η αύξηση της χοληστερίνης, η υπέρταση, η υπερπηκτικότητα και η αύξηση της φλεγμονώδους τάσης. Όλα αυτά έχουν συνδεθεί με αρτηριοσκλήρυνση και επομένως με καρδιοπάθειες και εγκεφαλικά επεισόδια, αλλά κάποια από αυτά, όπως η αυξημένη φλεγμονώδης διάθεση και με μορφές καρκίνου.
Ένα τέτοιο πολυ-χάπι, που έχει δοκιμαστεί στην Ινδία περιέχει 100 mg ασπιρίνης, 20 mg σιμβαστατίνης, 12.5 mg θειαζίδης, 50 mg ατενολόλης και 5 mg ραμιπρίλης. Η ασπιρίνη έχει αντιφλεγμονώδη και αντιπηκτική δράση, η σιμβαστατίνη κυρίως αντιχοληστερινική, αλλά και άλλες δράσεις, όπως αντιφλεγμονώδη και αντικαρκινική, ενώ τα άλλα τρία φάρμακα έχουν αντι-υπερτασική δράση.
Εννοείται ότι μπορεί να σχεδιαστούν πάρα πολλοί άλλοι συνδυασμοί φαρμάκων, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις η ασπιρίνη και μια στατίνη θεωρούνται απαραίτητα συστατικά.
Η ηλικία έναρξης για τη χορήγηση του σκευάσματος αυτού είναι επίσης θέμα συζήτησης και η επικρατέστερη άποψη προτείνει τα 45 χρόνια.