Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2024

ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΠΕΡΙ ΣΥΝΟΡΩΝ

Ο δεσποτισμός βιάζει το ηθικό σύνορο, όπως η εισβολή βιάζει το γεωγραφικό σύνορο.

Γράφει ο Victor Hugo στο έργο του “Les Misérables.”

ΠΛΗΡΩΣ ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑΣ

Ενώ ο Πλήρως Αυτοματοποιημένος Κομμουνισμός της Πολυτέλειας ( FALC, Fully Automated Luxury Communism) βρίσκεται μέσα σε έναν μετασχηματισμό τόσο σεισμικό όσο αυτός της άφιξης της γεωργίας, η συγκεκριμένη πολιτική του συνίσταται σε συγκεκριμένα, εύκολα αναγνωρίσιμα αιτήματα: ρήξη με τον νεοφιλελευθερισμό, στροφή προς την παραγωγή που ανήκει στους εργαζόμενους, μια κρατικά χρηματοδοτούμενη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις καθολικές υπηρεσίες – που δικαίως προσδιορίζονται ως ανθρώπινα δικαιώματα – που τοποθετούνται πέρα από την ανταλλαγή εμπορευμάτων και το κέρδος. 

Από το βιβλίο του Aaron Bastani "Fully Automated Luxury Communism.”

 

Ορνιθοαμμόλουτρο

 

Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ

Έτσι, αν και οι μονάδες επεξεργασίας που συνιστούν τον εγκέφαλό μας, οι νευρώνες, λειτουργούν αργά συγκριτικά με τις ηλεκτρονικές μονάδες των υπολογιστών, ο εγκέφαλός μας ξεπερνά κατά πολύ κάθε υπολογιστή που έχει επινοηθεί μέχρι στιγμής, χάρη στη δυνατότητα της παράλληλης επεξεργασίας με μαζικό τρόπο.

Γράφει ο John E. Dowling στο βιβλίο “Understanding the Brain.”

ΜΙΑ ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΗ ΠΟΡΕΙΑ

Εϊχαμε από καιρό καταλάβει ότι δεν ήταν πια δυνατό να αντιστρέψουμε αυτόν τον κόσμο, ούτε να τον ξαναφτιάξουμε, ούτε καν να σταματήσουμε την δυστυχισμένη του πορεία προς τα εμπρός. Υπήρχε μια μονάχα δυνατή αντίσταση: να μην τον παίρνουμε σοβαρά. Αλλά μπορώ να βεβαιώσω ότι τα αστεία μας έχουν χάσει τη δύναμή τους.

Δηλώσεις του Milan Kundera στο βιβλίο “La Fête De L’Insignifiance.”

ΕΠΙΘΥΜΙΕΣ ΚΑΙ ΦΟΒΟΙ

Ήταν τυπικό για τους Ευρωπαίους, σκέφτηκε, να χάσουν το κουράγιο τους και να εγκαταλείψουν όλα τους τα σχέδια τη στιγμή που θα υπήρχε η πιθανότητα να βραχούν. Ήταν περισσότερο φρόνιμοι παρά παθιασμένοι. Οι φόβοι τους ήταν δυνατότεροι από τις επιθυμίες τους.

Από το μυθιστόρημα "Let It Come Down” του Paul Bowles.

Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΠΕΡΙ ΘΑΝΑΤΟΥ

Θάθελα ο θάνατος να με βρει, έλεγε ο Montaigne, να φυτεύω τα λάχανά μου, αλλά χωρίς να νοιάζομαι για το θάνατο ή για το ότι δεν έχω τελειώσει τον λαχανόκηπό μου.

Ο Λουκρέτιος έγραψε ότι όπως έκανες τη διαδρομή από το θάνατο στη ζωή, χωρίς αίσθηση ή τρομάρα, κάνε τη πάλι από τη ζωή προς το θάνατο. Ο θάνατός σου είναι τμήμα της τάξης του σύμπαντος, είναι μέρος της ζωής του κόσμου. Τις ζωές μας τις δανειζόμαστε ο ένας από τον άλλον. Και οι άνθρωποι, όπως οι δρομείς, δίνουν ο ένας στον άλλον τον πυρσό της ζωής.

Αποσπάσματα από το βιβλίο “The Swerve” του Stephen Greenblatt.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ

Είναι λογικό να πιστεύει κανείς ότι σκεπτικιστές και αντικονφορμιστές υπάρχουν σε κάθε ανθρώπινη κοινωνία. Αυτό που διαφέρει είναι το πως αντιδρούν σε αυτούς οι άλλοι.

Γράφει ο David Graeber στο βιβλίο του “The Dawn of Everything.”

Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΡΓΟ ΤΕΧΝΗΣ

Δηλαδή, αυτό που είχαμε σχεδιάσει θα μπορούσε να ήταν λιγότερο. Το άριστο θα ήταν να ήταν ακριβώς αυτό που σκοπεύαμε. Αλλά ένα έργο τέχνης πρέπει να κάνει περισσότερα πράγματα. Πρέπει να εκπλήξει το ακροατήριό του και αυτό μπορεί να το κάνει μονάχα όταν έχει εκπλήξει δικαιολογημένα τον δημιουργό του.

Γράφει ο George Saunder στο βιβλίο “A Swim in a Pond in the Rain.”

ΕΝΑΣ ΔΡΑΚΟΣ ΑΠΌ ΚΑΠΝΟ

Στον φυσικό John Wheeler, ένα βετεράνο των γεμάτων χρώμα περιγραφών, άρεσε να λέει ότι η κβαντική μετάβαση(ανάμεσα στα σημεία Α και Β) μοιάζει με “έναν πολύ μεγάλο δράκο από καπνό”. Έχει “σουβλερά δόντια” και μια “μυτερή ουρά” ( στα σημεία Α και Β, όπου ο ερευνητής λαμβάνει ευκρινώς καθορισμένη πληροφόρηση για τις κινήσεις του σωματιδίου) αλλά τα ενδιάμεσα μέρη είναι χαμένα μέσα σε ένα πέπλο καπνού”.

Αναφορά στο βιβλίο “The Demon in the Machine” του Paul Davies.

ΑΜΦΙΒΟΛΙΕΣ ΟΥΣΙΑΣ

Είναι αλήθεια ότι το LSD σε θεραπεύει από την αχρωματοψία;, ρώτησε ο Dean.

Όχι απάντησε ο Jerry. Αλλά σε κάνει να αμφιβάλεις αν ζεις πραγματικά στον αληθινό κόσμο ή μονάχα σε μια περιγραφή του.

Από το μυθιστόρημα “Utopia Avenue” του David Mitchell.

Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Ο ΣΚΟΤΑΔΙΣΜΟΣ ΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΘΕΣΗ

Η Βιρτζίνια, οι Καρολίνες και η Λουιζιάνα υιοθέτησαν νόμους κατά την περίοδο 1820-1840, οι οποίοι επέβαλαν βαρειές ποινές για όποιον δίδασκε έναν σκλάβο να διαβάζει.

Από το “Capital and Ideology” του Thomas Piketty.

ΜΑΤΑΙΟΤΗΣ ΜΑΤΑΙΟΤΗΤΩΝ…

Τα μάταια πράγματα έχουν κι αυτά τη θέση τους σ’ αυτόν τον καθόλου τέλειο κόσμο; Αφαίρεσε κάθε τι μάταιο από μια καθόλου τέλεια ζωή και θα χάσει ακόμη και την ατέλειά της.

Στοχασμοί του Haruki Murakami στο “Sputnik Sweetheart.”

Η ΟΡΑΣΗ ΣΤΟ ΑΜΥΔΡΟ ΦΩΣ

Όταν το φως είναι υπερβολικά αμυδρό για τα κόκκινα, πράσινα και μπλε κωνία, που είναι η βάση για τη χρωματική όραση, τότε αναλαμβάνουν δράση τα πιο ευαίσθητα ραβδία, που αναφέρουν την παρουσία φωτός, αλλά δεν προσδιορίζουν χρώμα. Παρ’ όλα αυτά, ο εγκέφαλος μπορεί να προσφέρει την αίσθηση ενός συγκεκριμένου χρώματος, με βάση μάλλον προσδοκίες παρά πραγματικά δεδομένα.

Από το βιβλίο “Below the Edge of Darkness” της Edith Widder.

7 Χρόνια πριν...

Γραμμένο πριν 7 χρόνια!

ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΜΙΑΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ….

Όσες φορές ο άνθρωπος προσπάθησε να πολεμήσει το τέρας μέσα του νικήθηκε κατά κράτος. 

Η τελευταία μάχη, η πιο δυνατή και περισσότερο καθοριστική δόθηκε στη διάρκεια του 20ου αιώνα.

Και δεν ήταν μια μονάχα μάχη, ένας ολόκληρος πόλεμος ήταν, στον οποίο στρατολογήθηκε ότι πιο εκλεκτό διέθετε το ανθρώπινο είδος, οι πιο μεγάλοι διανοητές, οι πιο ευφάνταστοι τακτικιστές, οι καλύτεροι στρατηγοί και οι πιο ηρωικοί μαχητές. 

Ισότητα, αδελφοσύνη, δικαιοσύνη, κοινοκτημοσύνη, ιδέες που συνεπήραν τους ιδεολόγους αυτού του κόσμου, από τους μεγάλους φιλοσόφους μέχρι τον τελευταίο εργάτη και έδωσαν σε γενιές ολάκερες μια μεγάλη ανάσα ελπίδας για το ανθρώπινο γένος.

Ιδέες ωραίες, ιδανικά, μια ανθρωπότητα ενωμένη και συνεργαζόμενη για το ομαδικό καλό. Τι πιο ωραίο για ένα νέο άνθρωπο; 

Γιατί νικήθηκαν αυτά το οράματα; Έφταιξε το ότι ήταν μεγαλύτερα από τον άνθρωπο. Γιατί ο άνθρωπος στην παρούσα φάση της εξέλιξής του είναι ένα συνονθύλευμα από ωραίες ιδέες και ιδανικά ανακατεμένα με επιθυμίες και αδυναμίες της σάρκας, βασικά ένστικτα και άλλα συναισθήματα κατάλοιπα προηγούμενων εποχών, όπως ο φθόνος, η ζήλια και η πλεονεξία.

‘Ολα αυτά είναι βέβαια απόλυτα ανθρώπινα, αυτός είναι ουσιαστικά ο άνθρωπος. Αυτό οι εξαίρετοι διανοητές των μεγάλων ιδεών της αδελφοσύνης και της παγκόσμιας αλληλεγγύης δεν τα έβαλαν μέσα στην εξίσωση όταν σχεδίαζαν τη μεγάλη κομμουνιστική επανάσταση. 

Ο Homoe Sapiens δεν είναι σε θέση να κάνει αυτό το μεγάλο βήμα. Θα μπορέσει ο διάδοχός του;

Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΟΙ ΠΑΛΙΕΣ ΜΟΡΦΕΣ

Σκέφτηκα: Φτάνεις σε μια στιγμή στη ζωή όπου, ανάμεσα στους ανθρώπους που έχεις γνωρίσει, οι νεκροί είναι περισσότεροι από τους ζωντανούς. Και το μυαλό αρνείται να δεχτεί περισσότερα πρόσωπα, περισσότερες εκφράσεις. Σε κάθε καινούργιο πρόσωπο που συναντάς, το μυαλό αντιγράφει τις παλιές μορφές, για το καθένα από αυτά βρίσκει την πιο ταιριαστή μάσκα.

Λόγια του Italo Calvino στις “Invisible Cities.”

ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

O George Orwell τόσο πειστικά ταύτισε την κατάχρηση της γλώσσας με την απατηλή πολιτική, ώστε έγινε δελεαστικό να υποθέσει κανείς ότι το πρώτο από αυτά ήταν η αιτία του δεύτερου και όχι ότι το δεύτερο προκάλεσε το πρώτο.

Γράφει ο Clive James στο βιβλίο “Cultural Amnesia.”

Και πιο κάτω από το ίδιο βιβλίο:

Μια απελευθερωμένη γυναίκα είναι ένα ψάρι που πάλεψε να βγει στη στεριά.

Η ρήση είναι του Αυστριακού συγγραφέα Karl Kraus.

Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΤΑ ΙΔΙΑ ΛΑΘΗ…

Και παρατηρούσαν σιωπηλοί καθώς ο Πάτρικ και η Σοφία περπατούσαν κάτω από τη μεγαλειώδη Πύλη του Βραντεβούργου, χέρι με χέρι. Οι δυό τους δεν ήθελαν τίποτε περισσότερο από τη ζωή, ετούτη τη στιγμή, από την ευκαιρία να επαναλάβουν τα λάθη που είχαν κάνει οι γονείς τους, μέσα σε ένα κόσμο ο οποίος δεν είχε αποφασίσει ακόμη αν θα τους επέτρεπε έστω κι αυτήν την πολυτέλεια.

Αυτή είναι η τελευταία παράγραφος από το μυθιστόρημα “The Closed Circle” του Jonathan Coe.

ΝΑ ΤΙ ΓΕΡΝΑΕΙ ΤΟΝ ΑΝΔΡΑ

Τίποτα δεν γερνάει περισσότερο έναν άνδρα, συνήθιζε να λέει στους φίλους του, από το να ζει πάντοτε με την ίδια γυναίκα.

Γράφει ο Norman Douglas στο μυθιστόρημα “South Wind.”

Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Η ΨΥΧΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΩΣ ΜΟΝΑΔΙΚΟΤΗΤΑ

Η ισχύς της νευρογενούς, ανορεξίας ή βουλιμίας, όπως και ο εξαναγκασμός της φαρμακευτικής εξάρτησης, μπορεί να προκύψει από μια αρχική, έστω στιγμιαία, συγκατάθεση του θύματος. Αργότερα αυτή η εξουσία γίνεται κακόβουλη. Η ελευθερία χάνεται με το πέρασμα του χρόνου και ο ασθενής και η αρρώστια έρχονται ολοένα κοντύτερα- μέχρις ότου όπως κάθε αστρική δυάδα, δίδυμοι ήλιοι που περιστρέφονται ο ένας γύρω από τον άλλο, κλειδώνονται σε ένα βαρυτικό πηγάδι, μια βαθιά και σκοτεινή τρύπα, που καταναλώνει μάζα σε κάθε κύκλο, μέχρις ότου να καταρρεύσουν τελικά σε μια “μοναδικότητα” (sigularity).

Μια γλαφυρή περιγραφή και παρομοίωση ψυχικών νοσημάτων με όρους φυσικής.

Από το βιβλίο “Connections” του Karl Deisseroth. 

Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου 2024

ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗ ΜΝΗΜΗ

Τα σημαίνοντα πρόσωπα στη ζωή μας έχουν πάντα μια αξιοσημείωτη είσοδο, ή όχι; Ή ίσως είναι απλά η μνήμη μας, που διατηρεί αυτό το ιδιαίτερο συναπάντημα σε ένα επιλεκτικό είδος φορμαλδεΰδης, ενώ πολλές άλλες συναντήσεις στη ζωή μας ξεθωριάζουν και ξεχνιούνται.

Από το μυθιστόρημα “Complicit” της Winnie M Li.

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Όταν έφτασε στην ηλικία των δεκαεπτά ετών είχε πεισθεί ότι ο κάθε άνθρωπος που έβλεπε ήταν ένα παράσιτο, δεσμώτης των επιταγών της κατανάλωσης. Αλλά καθώς ξαναδουλεύει τη μετάφραση του Ζήνωνα, συνειδητοποιεί ότι η αλήθεια είναι απείρως περισσότερο πολύπλοκη, ότι όλοι είμαστε ωραίοι ακόμη κι αν εξακολουθούμε να είμαστε όλοι μέρος του προβλήματος, και ότι το να είσαι μέρος του προβλήματος σημαίνει ότι είσαι άνθρωπος.

Γράφει ο Anthony Doerr στο μυθιστόρημα “Cloud Cuckoo Land.” 

Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΠΟΣΟ ΑΡΑΓΕ ΚΡΑΤΑΜΕ ΤΗΝ ΤΥΧΗ ΜΑΣ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΑΣ;

Οι Αμερικανοί, περισσσότερο από τους άλλους, προσκολλώνται στην πίστη ότι η σκληρή δουλειά φέρνει επιτυχία, ότι η μοίρα μας είναι στα χέρια μας. Σύμφωνα με τις διερευνήσεις της κοινής γνώμης, οι περισσότεροι Αμερικανοί (77%) πιστεύουν ότι οι άνθρωποι μπορούν να πετύχουν εάν εργάζονται σκληρά. Μονάχα οι μισοί Γερμανοί πιστεύουν το ίδιο. Στη Γαλλία και την Ιαπωνία οι πλειοψηφίες λένε ότι η σκληρή δουλειά δεν είναι εγγύηση επιτυχίας.

Αυτά από το βιβλίο του Michael J. Sandel “The Tyranny of Merit.”

ΕΝΑ ΣΟΦΟ ΣΦΟΥΓΓΑΡΙ

Όταν αντιλήφθηκε ότι τα πολιτιστικά της πλεονεκτήματα εύρισκαν εκτίμηση, άρχισε με παιχνιδιάρικη διάθεση να “πετάει” μικρές “υψηλόφρονες” ιδέες κατά τη συζήτηση στις σωστές στιγμές, με τον ίδιο άδολο τρόπο που ένα μικρό βρεμμένο σφουγγάρι απελευθερώνει την υγρασία που είχε προηγούμενα αθροίσει χωρίς κάποιο ιδιαίτερο σκοπό.

Από το “The Man Without Qualities” του Robert Musil.

Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΚΑΝΟΥΜΕ ΠΟΛΛΑ ΜΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ!

Για το λόγο αυτόν και η περίφημη αποτροπή προς τον νεαρό που ήθελε να φιλήσει το χέρι που είχε γράψει τον “Ulysses”: “Όχι, έχω κάνει με αυτό και πολλά άλλα πράγματα.”

Η πληροφορία από τον Declan Kiberd στο βιβλίο “Ulysses and Us.”

ΓΕΡΑΜΑΤΑ…

Ο κύριος Nechwal έχει κι αυτός γεράσει. Όπου νάναι θα πάρει σύνταξη. Δεν ταξιδεύει πια τόσο συχνά στη Βιέννη, και όταν λέει αστεία, ακόμη και ο επαρχιακός διοικητής αισθάνεται ότι τα γνωρίζει κατά λέξη από χρόνια. Δεν μπορεί ακόμη να τα καταλάβει, αλλά τα αναγνωρίζει, όπως αυτό συμβαίνει με μερικούς ανθρώπους που συνέχεια συναντά στο δρόμο του χωρίς να γνωρίζει το όνομά τους.

Από το “The Radetzky March” του Joseph Roth.

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΣΟΥ, Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΜΟΥ

Οι αποκαταστάσεις των ζημιών μετά μια καταστροφή, δικαιολογούν την ετυμολογία της κινέζικης λέξης “wei-ji”, που σημαίνει “κρίση” και αποτελείται από τους χαρακτήρες “wei”, που θα πει “κίνδυνος” και “ji”, που σημαίνει ευκαιρία.

Γράφει ο Jared Diamond στο βιβλίο του “Upheaval.”