Γενετικές εξετάσεις και ο ρόλος των γιατρών

Στις ΗΠΑ πρόκειται να αποφασιστεί σύντομα από το FDA (τον Οργανισμό Έγκρισης Φαρμάκων) αν πρέπει να επιτραπεί και επίσημα να γίνονται γενετικές δοκιμασίες, δηλαδή εξετάσεις που υποδηλώνουν την προδιάθεση για διάφορες ασθένειες, απ' ευθείας από ειδικά εργαστήρια προς τους ενδιαφερόμενους. 

Αυτό έχει προκαλέσει αντιδράσεις στο ιατρικό σώμα και η πανίσχυρη American Medical Association ( AMA, ο αμερικάνικος ιατρικός σύλλογος, ας πούμε) έχει παρέμβει κια ζητά οι εξετάσεις αυτές να γίνονται μετά παραγγελία και εποπτεία από ιατρούς και μόνο, οι οποίοι θα είναι στη συνέχεια σε θέση να δίνουν και τις κατάλληλες οδηγίες. Το ενδιαφέρον είναι ότι στο ίδιο έγγραφο η AMA ομολογεί ότι "ο αριθμός των γενετικών δοκιμασιών που μπορεί να γίνουν αυξάνεται συνέχεια, με αποτέλεσμα οι γιατροί να μην μπορούν να παρακολουθήσουν την εξέλιξη".

Τι ζητά λοιπόν η AMA; Να έχουν λόγο αυτοί που δεν ξέρουν; Δεν χωρά καμιά αμφιβολία ότι οι γιατροί σήμερα στη μεγάλη τους πλειοψηφία, όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά σε όλον τον κόσμο, δεν έχουν την κατάλληλη εκπαίδευση και γνώση για να παραγγείλουν γενετικές εξετάσεις και πολύ περισσότερο για να δώσουν στη συνέχεια τις απαραίτητες συμβουλές.

Πρέπει, νομίζω, να το καταλάβουμε ότι οι καιροί αλλάζουν. Για πολλούς λόγους, μεταξύ των οποίων και το αυξανόμενο κόστος της υγείας, που το κράτος δεν μπορεί να καλύψει, οι ασθενείς θα παίρνουν πάνω τους ολοένα και μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για την ίδια τους την περίθαλψη. 

Ο μόνος τρόπος που έχουν οι γιατροί για να μην γίνουν κομπάρσοι στην νέα εποχη είναι να βελτιώσουν την εκπαίδευσή τους, αλλά και να προσαρμοστούν άμεσα στη σημερινή πραγματικότητα, που θέλει τον ασθενή συμμέτοχο σε ότι αφορά τις αποφάσεις για την υγεία του.

Ιαν ΜακΓιούαν: Βέλη εναντίον Ισραήλ και Χαμάς. Από την Ελευθεροτυπία.

«Μου είχαν ζητήσει να μην έρθω, σε όλες τις διαβαθμίσεις ευγένειας», παραδέχτηκε την Κυριακή ο βραβευμένος με Μπούκερ συγγραφέας Ιαν ΜακΓιούαν, αποδεχόμενος το λογοτεχνικό βραβείο «Jerusalem Prize». 

Στην Ιερουσαλήμ όχι απλώς πήγε, αλλά έριξε μια βόμβα ευγλωττίας, που κάρφωσε δίκαια τα κομμάτια της σε όλες τις αντιμαχόμενες πλευρές της παλαιστινο-ισραηλινής διαμάχης, κατηγορώντας τες για μηδενισμό. Ολα αυτά παρουσία του προέδρου της χώρας Σιμόν Πέρες, του υπουργού Πολιτισμού Λιμόρ Λιβνάτ και του δημάρχου της Ιερουσαλήμ Νιρ Μπαρκάτ. 

Τιμώμενος στο πλαίσιο της γιορτής βιβλίου της πόλης, ο κορυφαίος Βρετανός συγγραφέας είπε ανοιχτά ότι «η Χαμάς έχει αγκαλιάσει το μηδενισμό των επιθέσεων αυτοκτονίας, των τυφλών επιθέσεων με ρουκέτες σε πόλεις και της υπάρχουσας πολιτικής στάσης της απέναντι στο Ισραήλ». 

Τον ίδιο μηδενισμό, όμως, είδε και στη «ρουκέτα στη Γάζα, στο σπίτι του γιατρού Ιζελντίν Αμπουελάις, που σκότωσε τις τρεις κόρες και την ανιψιά του». Τον κατήγγειλε και ως υπεύθυνο για «το τσουνάμι τσιμέντου που μετέτρεψε τα κατεχόμενα στη Λωρίδα της Γάζας σε στρατόπεδο μακροχρόνιας φυλάκισης». 

Το κοινό δεν αντέδρασε. Ούτε όταν αναφέρθηκε στις συνεχόμενες εξώσεις των Παλαιστινίων από την Ανατολική Ιερουσαλήμ και στο ότι οι Εβραίοι αρνούνται στους Αραβες το δικαίωμα να επιστρέψουν στη γη τους. Ούτε όταν μίλησε για τις μελλοντικές γενιές Παλαιστίνιων και Ισραηλινών, που θα κληρονομήσουν μια σύγκρουση που θα 'ναι ακόμα πιο δύσκολο να επιλυθεί από ό,τι σήμερα. Δεν ακούστηκε κιχ ούτε όταν ζήτησε να σταματήσει ο ισραηλινός εποικισμός και η καταπάτηση παλαιστινιακής γης. 

Ο ΜακΓιούαν παραδέχτηκε, πάντως, πως ήταν «ιδιαίτερα συγκινημένος με τη βράβευσή του, μια βράβευση που τιμά κείμενα που προωθούν την ιδέα της ελευθερίας του ατόμου στην κοινωνία». Η ιδέα αυτή, όπως είπε, «νιώθει μάλλον άχαρα στο πιο έντονο μέρος που έχω ποτέ βρεθεί», την Ιερουσαλήμ. «Στη Βρετανία οι συγγραφείς επιλέγουν ελεύθερα πόσο πολιτικό θέλουν να είναι το κείμενό τους. Εδώ, τόσο για τους Παλαιστίνιους όσο και για τους Ισραηλινούς, η κατάσταση απαιτεί συνεχώς έναν δημιουργικό αγώνα. Είτε για να αναφερθούν σε αυτή είτε για να την αγνοήσουν». 

Ξεχώρισε ιδιαίτερα τις περιπτώσεις τριών Ισραηλινών συγγραφέων, του Αμος Οζ, του Ντέιβιντ Γκρόσμαν και του Αβραάμ Γεοσούα, ως «συγγραφέων που αγαπούν την πατρίδα τους, έκαναν θυσίες για αυτή και έχουν προβληματιστεί με την κατεύθυνση που ακολουθεί». Τόνισε πως όταν καταδίκασαν τον εποικισμό έγιναν «η συνείδηση, η μνήμη και πάνω από όλα η ελπίδα της χώρας τους».

«Το αντίθετο του μηδενισμού είναι η δημιουργικότητα», κατέληξε. «Η διάθεση για αλλαγή και η ανάγκη για ατομική ελευθερία, που απλώνεται σε όλη τη Μέση Ανατολή, είναι ευκαιρία και όχι απειλή». Και προέτρεψε το Ισραήλ να αγκαλιάσει τη δημιουργικότητα των ανθρώπων του και να μην υποχωρήσει σε μια κλειστή νοοτροπία χαρακωμάτων.

• ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΣ, Ελευθεροτυπία, Τρίτη 22 Φεβρουαρίου 2011

ΤΟ ΗΘΙΚΟ ΤΟΠΙΟ

Πολλή συζήτηση γίνεται τελευταία, κυρίως στις ΗΠΑ, σε σχέση με το βιβλίο του Sam Harris "The Moral Landscape" ή το "Ηθικό Τοπίο", όπως θα μπορούσαμε να το πούμε στα ελληνικά.
Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι η θρησκευτική πίστη δεν είναι απαραίτητη για να έχει κάποιος ηθικές αρχές και ότι η ηθική μας στάση μπορεί να καθοριστεί με "επιστημονικούς" όρους. Με λίγα λόγια -το απλοποιώ υπερβολικά είναι αλήθεια- λέει ότι με βάση κριτήρια επιστημονικά μπορούμε να έχουμε ένα ηθικό κώδικα ισχυρό, πανανθρώπινο και πέρα από υπερφυσικά φαινόμενα και θρησκείες.

Ως κύριο χαρακτηριστικό για τον καθορισμό μιας πράξεως ως "ηθικά ορθής" ο συγγραφέας προτείνει την ικανότητά της να οδηγεί στο "ευ ζειν" και "ευ αισθάνεσθαι" (well beιng) ενός ανθρώπου, μιας οικογένειας, μιας κοινότητας και ούτω καθ' εξής μέχρι τον κόσμο όλο. Εννοεί βέβαια ότι όσο περισσότεροι άνθρωποι επηρεάζονται θετικά, τόσο ηθικότερη είναι μια πράξη.
Πάρα πολλοί διαφωνούν με τις ιδέες του, ακόμη και εκείνοι που αποδέχονται τη βασική του θέση, ότι ο ηθικός κώδικας είναι ανεξάρτητος από την πίστη σε κάποια θρησκεία. Η κυριότερη αντίρρηση αφορά τη δυνατότητα "μέτρησης" του "ευ ζειν ή αισθάνεσθαι", επειδή κάτι που δεν μπορεί να μετρηθεί δεν μπορεί και να εκτιμηθεί επιστημονικά, οπότε ο ισχυρισμός ότι η επιστήμη μπορεί να είναι το μέτρο της ηθικής καταπίπτει.
Ο συγγραφέας πιστεύει ότι όπως έχουμε σχεδόν συμφωνήσει στον ορισμό της "καλής υγείας", θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε και στον ορισμό της "καλής ζωής", του λεγόμενου well being δηλαδή, αλλά προφανώς οι δυσκολίες δεν μπορεί να αγνοηθούν.
Σκέφτομαι ότι οι ιδέες κάνουν πραγματικά κύκλους, αφού αυτά που σήμερα λέει ο Sam Harris, τα είπαν οι μεγάλοι ουμανιστές της αναγέννησης και μάλιστα -αν σκεφτεί κανείς το κλίμα της εποχής- με πιό εμφαντικό τρόπο!
Σίγουρα ένα βιβλίο που αξίζει να μεταφραστεί στα ελληνικά και να διαβαστεί.

Μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία στην αξιολόγηση των μαθητών

Το μεταφέρω αυτούσιο από την ιστοσελίδα Ψυχολογία, Φιλοσοφία, Επιστήμες, Ηθική, Παιδεία.


Μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία στην αξιολόγηση των μαθητών

Κάποτε στην Αγγλία ένα πρόγραμμα που έκανε αυτόματα τεστ στους μαθητές είχε προγραμματιστεί λάθος. Έτσι, εξαιτίας αυτού του λάθους μια τάξη με άριστους μαθητές είχε γίνει μέτρια, και μια τάξη μετρίων έως κακών μαθητών, έγινε άριστη.

Η αξιολόγηση του υπολογιστή φυσικά δημιούργησε στους καθηγητές ένα σημαντικό κριτήριο (λάθος φυσικά) για το πώς έβλεπαν και αντιμετώπιζαν τα παιδιά.

Τελικά το λάθος βρέθηκε περίπου μετά από 5 μήνες, κι έτσι οι καθηγητές αποφάσισαν να ξανακάνουν στα παιδιά το ίδιο το τεστ χωρίς να πουν σε κανέναν τι είχε συμβεί. Και τα αποτελέσματα ήταν εκπληκτικά.


Οι άριστοι μαθητές είχαν αξιοσημείωτη πτώση στην απόδοση τους. Μέσα σε αυτό το διάστημα των 5 μηνών οι καθηγητές αντιμετώπιζαν τους άριστους σαν παιδιά δύστροπα, δυσπροσάρμοστα, παιδιά που δύσκολα αποδέχονται διδασκαλία, παιδιά που είναι δύσκολα στη συνεργασία και παιδιά που είχαν περιορισμένες δυνατότητες διανοητικά – ότι αρχικά είχε δείξει το κομπιούτερ. Έτσι αυτό που πίστευαν οι καθηγητές για τα παιδιά έγινε αυτοεκπληρούμενη προφητεία.

Από την άλλη πλευρά, τα αποτελέσματα των μέτριων μαθητών καλυτέρεψαν αισθητά. Οι καθηγητές τους αντιμετώπιζαν σαν άριστους κι έτσι η ενέργεια που εξέπεμπαν σ’ αυτούς, οι ελπίδες, η αισιοδοξία και οι προσδοκίες τους από αυτούς έκαναν τους μαθητές να αυξήσουν την αξία και τις προσδοκίες που οι ίδιοι έθεταν στους εαυτούς τους. Και από κακοί και μέτριοι έκαναν σημαντικές προόδους.

Όταν οι καθηγητές ρωτήθηκαν να περιγράψουν την εμπειρία που είχαν με τους μαθητές τις πρώτες εβδομάδες της σχολικής περιόδου είπαν: «οι πληροφορίες έδειχναν ότι τα παιδιά ήταν άριστα, αλλά για κάποιο λόγο οι μέθοδοι που χρησιμοποιούσαμε δεν δούλευαν, έτσι αλλάξαμε τις μεθόδους μας».

Ο Γκαίτε έλεγε, «αντιμετώπισε κάποιον όπως είναι και θα παραμείνει έτσι. Αντιμετώπισε τον όπως θα μπορούσε και θα έπρεπε να είναι και θα γίνει όπως μπορεί και πρέπει να γίνει».

Η ίδια συμβουλή ισχύει και για τους καθηγητές και δασκάλους. Θεώρησε τους μαθητές σου σαν άριστους και αντιμετώπισε τους έτσι. Αντιμετώπισε τους όπως θα μπορούσαν και θα έπρεπε να είναι και θα γίνουν ακριβώς αυτό που πρέπει να είναι.

Ένα ταξίδι στο μέλλον

Στο βίντεο αυτό υπάρχει μια "απεικόνιση" της σύγκρουσης δύο γαλαξιών, όπως προκύπτει από επιστημονικά δεδομένα. Θα μπορούσε να είναι ο δικός μας γαλαξίας (Milky Way) και αυτός της Ανδρομέδας, που προβλέπεται ότι όντως θα συγκρουσθούν σε 5 δισεκατομμύρια χρόνια. Οι κεντρικές περιοχές θα συνενωθούν σε αυτό που θα μπορούσε να είναι πλέον η Milkomeda. Στην αναπαράσταση ο χρόνος αντιστοιχεί σε τριάντα εκατομμύρια χρόνια ανά δευτερόλεπτο και η συνολική διάρκεια αντιστοιχεί σε ενάμισυ δισεκατομμύριο χρόνια.