Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2025

Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


Η ΔΥΣΗ ΚΑΙ Η ΚΙΝΑ


Ο φαινομενικός θρίαμβος του φιλελευθερισμού και της ελεύθερης αγοράς δεν ήταν μια εξελικτική τάση αλλά ένα πολιτικό πείραμα, που έκλεισε τον κύκλο του. Το αποτέλεσμα ήταν να ενδυναμώσει καθεστώτα στα οποία οι δυνάμεις της αγοράς αποτελούν εργαλεία του κράτους.


Αντί να μοιάζει η Κίνα περισσότερο με τη Δύση, η Δύση έχει γίνει περισσότερο σαν την Κίνα. Και στις δύο το οικονομικό σύστημα που επικρατεί είναι μια παραλλαγή του κρατικού καπιταλισμού. Στην κάθε μια ο πλούτος είναι απόλυτα συγκεντρωμένος σε μικρές ομάδες με ισχυρότατη πολιτική ισχύ.


Γαι τους ιδεολόγους της αγοράς, το ότι η Κίνα αγοράζει Δυτικά περιουσιακά στοιχεία σημαίνει ότι η Κίνα συμμετέχει στην υπό Δυτική καθοδήγηση φιλελεύθερη τάξη. Για την Κίνα, αυτές οι εξαγορές αποτελούν τα μέσα με τα οποία μπορεί να αποικιστεί η Δύση.


Εάν επιτελείται μια εξελικτική διεργασία, δεν υπάρχει λόγος να πιστέψουμε ότι ευνοεί τη Δύση. Εξέλιξη σημαίνει φυσική επιλογή μέσα από τυχαίες μεταλλάξεις. Τα καθεστώτα που θα επικρατήσουν θα είναι εκείνα που θα προσαρμοστούν στην τυχαία πορεία της ιστορίας. Οι πιο κατάλληλες  κοινωνίες δεν είναι οι πιο παραγωγικές, αλλά εκείνες που εκμεταλλεύονται καλύτερα τις ευκαιρίες που τους παρουσιάζονται τυχαία.


Σκέψεις του John Gray από το βιβλίο “The New Leviathans.”


Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2025

Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


Ο ΥΨΙΣΤΟΣ ΣΚΟΠΟΣ


Ο ύψιστος σκοπός της τραγωδίας είναι όταν ο Διόνυσος λέει τα λόγια του Απόλλωνα και τελικά ο Απόλλων τα λόγια του Διόνυσου. Έτσι πετυχαίνεται ο ύψιστος σκοπός της τραγωδίας και ολόκληρης της τέχνης.


Σκέψεις του Friedrich Nietzsche από το βιβλίο “I Am Dynamite!” της Sue Prideaux.



Η ΑΝΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ


Αν η γέννηση ρίχνεται ενεργητικά προς τα πάνω στον αέρα, γερνάμε καθώς ανεβαίνουμε. Στο ψηλότερο σημείο της ανόδου μας είμαστε μεσήλικες και στη συνέχεια πέφτουμε για την υπόλοιπη ζωή μας, δηλαδή στο υπόλοιπο μισό. Η πτώση μπορεί να διαρκέσει το ίδιο, αλλά δεν μοιάζει σε τίποτα με την άνοδο. Κατά τη διάρκεια της ανόδου δεν μπορείς να φανταστείς τι θα ακολουθήσει στο δικό σου ειδικό και μοναδικό ταξίδι, δεν μπορείς να δεις τι κρύβεται πίσω από τη γωνία. Ενώ η πτώση τελειώνει με τον ίδιο τρόπο για όλους.


Γράφει η Miranda July στο μυθιστόρημα “All Fours.”


Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου 2025

Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΑ ΑΣΤΕΙΑ


Κάποτε ο Carlos Fuentes μου είπε ένα αστείο: “Έχω την αίσθηση”, είπε, ότι οι συγγραφείς στη Λατινική Αμερική δεν θα μπορούν πια να χρησιμοποιήσουν τη λέξη ‘μοναξιά’, επειδή θα φοβούνται ότι είναι μια αναφορά στον Gabo*. Και φοβούμαι, πρόσθεσε με κακεντρέχεια, “ότι σύντομα δεν θα μπορούν να χρησιμοποιούν ούτε και τη φράση ‘εκατό χρόνια’.


  • Gabriel García Márquez


Από το βιβλίο του Salman Rushdie “Languages of Truth.”


Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2025

Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


ΟΤΑΝ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΜΕΝΟΥΝ ΑΔΙΑΒΑΣΤΑ


Δεν θα ήμουν υποχρεωμένος, όπως σε άλλες περιπτώσεις, να δικαιολογώ την παρουσία μου με προσφορές μέτρια ακριβών βιβλίων, βιβλίων, που είχα τελικά μάθει να κόβω τις σελίδες τους πριν τα χαρίσω, έτσι ώστε να αποφεύγω να διαπιστώνω, μήνες μετά, ότι οι σελίδες τους ήταν ακόμη άκοπες.


Από μια από τις ιστορίες του Jorge Luis Borges.


Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου 2025

Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου 2025

ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ



ΕΠΙΣΤΗΜΗ-ΕΝΑΣ ΚΟΡΑΛΛΙΟΓΕΝΗΣ ΥΦΑΛΟΣ


Το πνευματικό οικοδόμημα που είναι η επιστημονική γνώση αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από αυτά τα εξωσκελετικά υπολείμματα. Συγκρατείται, όπως ο κοραλλιογενής ύφαλος, όχι από ζωντανά είδη, αλλά από τις ενδείξεις και τα επιχειρήματα που παράγουν τα ζωντανά είδη, συναρμολογημένα σύμφωνα με ένα αυστηρό αρχιτεκτονικό σχέδιο που προσδιορίζεται από τον σιδερένιο κανόνα της επιστήμης.

Ούτε ο κοραλλιογενής ύφαλος ούτε η επιστήμη είναι τόσο ζωντανά, τόσο απαλά και τόσο εφήμερα όσο δείχνουν. Και τα δύο έχουν χτιστεί βαθιά από απλούστερα στοιχεία που διαρκούν περισσότερο από την παροδικότητα της οργανικής αφθονίας στην επιφάνεια, σχηματίζοντας μια μεγάλη, πετρώδη και στέρεα δομή πάνω στην οποία εδράζεται η επιτυχία τους.


Οι παραπάνω φράσεις από το βιβλίο του Michael Strevens “The Knowledge Machine.”



Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου 2025

Οδυνηρή Διαπίστωση

 Το πραγματικό ελληνικό πρόβλημα


Καημένε ελληνικέ λαέ! Ούτε πολύ ούτε λίγο, σου ζητούν να διαλέξεις ανάμεσα στην κληρονομούμενη  παγιωμένη διαφθορά και την πολυμήχανη αποδεδειγμένη ανικανότητα!

Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2025

Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


Η ΤΕΧΝΗ ΩΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ


Αποθανατίζει το φευγαλέο, κρατώντας εκείνη τη στιγμή πριν τα λουλούδια που έχουμε κόψει αρχίσουν να μαραίνονται. Κόβοντάς τα τα κάνουμε να πεθάνουν νωρίτερα. Ζωγραφίζοντάς τα τα διατηρούμε για καιρό αφότου έχουν πεταχτεί. Και στο σημείο εκείνο η τέχνη γίνεται η πραγματικότητα, και τα αρχικά λουλούδια απλά σύντομα, ξεχασμένα απεικάσματα.


Από το βιβλίο “Elizabeth Finch” του Julian Barnes.

Τετάρτη 3 Δεκεμβρίου 2025

Τριαντάφυλλα...

 Και πάλι τριαντάφυλλα από τον κήπο μας...Μια μικρή επιλογή!





Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2025

Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2025

ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΡΟΙΑ


Τα ηλεκτρονικά μηνύματα και τα μηνύματα στο κινητό διευκολύνουν τις κοινωνικές επαφές με τον τρόπο που τα υπακτικά διευκολύνουν την κένωση. Αλλά όταν κάποιος παίρνει μια υπερβολική δόση υπακτικού, όπως όλοι γνωρίζουμε, το αποτέλεσμα είναι απλά διάρροια.


Γράφει ο Herman Koch στο μυθιστόρημα “Dear Mr. M.”

 

Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2025

Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2025

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ!

ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


Η ΜΟΙΡΑ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ


«Η μοίρα άσκησε μεγάλη επιρροή σε όλη την ελληνική σκέψη και ίσως ήταν μια από τις πηγές από τις οποίες η επιστήμη άντλησε την πίστη στους νόμους της φύσης.


Έγραψε ο Bertrand Russell στο βιβλίο του “Western Philosophy.”



Η ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΡΩΣΙΑ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ (Η ΜΑΛΛΟΝ ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ) ΤΩΝ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ


Η Σοβιετική Ρωσία δεν ήταν απλά μια χώρα. Ήταν μια άδεια οθόνη πάνω στην οποία οι επισκέπτες πρόβαλαν τις προκαταλήψεις με τις οποίες είχαν προσέλθει.


Γραπτά του Alan Philps στο βιβλίο “The Red Hotel.”

 

Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2025

ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΝ;

ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΝ;


Ο ένας μετά τον άλλον αρκετοί αναφερόμενοι στην Ιθάκη του Τσίπρα σπεύδουν να τον διαψεύσουν.

Και λοιπόν, που λέει και ο Γιώργος Βέλτσος.

Η εκδοτική επιτυχία είναι αναμφισβήτητη.

Ίσως απλά, λέω εγώ, αναγκαστούν οι βιβλιοπώλες να μεταφέρουν το βιβλίο από την “non-fiction” section στην “fiction”. 

Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


ΟΤΑΝ ΔΕΝ ΕΙΣΑΙ ΙΚΑΝΟΣ ΟΥΤΕ ΝΑ ΕΝΟΧΛΗΣΕΙΣ


Κατέβασε την ένταση στο γραμμόφωνο-ήταν παιδιάστικο να το έχει βάλει τόσο δυνατά, ειδικά τη στιγμή που δεν έμοιαζε να ενοχλεί κανέναν.


Γράφει ο John Banville στο μυθιστόρημα “The Drowned.”



ΠΩΣ ΦΤΑΝΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ


Ένας αφορισμός του Robert Harris αφορά τη δήλωση του Πολωνού ποιητή Zbigniew Herbert: Για να φτάσεις στην πηγή πρέπει να κολυμπήσεις ενάντια στο ρέυμα. Μόνο τα σκουπίδια ταξιδεύουν με το ρεύμα.


Η αναφορά από το βιβλίο “Novelist as a Vocation” του Haruki Murakami.


Πέμπτη 27 Νοεμβρίου 2025

«Ζήτω που απέτυχα!»

 Μπαίνω στον περασμό να αναδημοσιεύσω το άρθρο της Ρέας Βιτάλη, από το Protagon.gr


«Ζήτω που απέτυχα!» 


Ρέα Βιτάλη


Υπάρχουν κάτι θεϊκές ελληνικές φράσεις με αδιανόητης σοφίας δοσολογίες. Οπως για παράδειγμα εκείνο το «Ζήτω που καήκαμε!». Ως περιγραφή, τόσο απόλυτης απελπισίας, που το φτάνεις μέχρι «γλέντι» αποτυχίας. Ένα, «Χέσε κι άσ’ τα!».  Ο Αλέξης Τσίπρας, με το βιβλίο του «Ιθάκη», εισάγει έναν καινούργιο όρο ασοφίας. Το «Ζήτω που παταγωδώς απέτυχα!». Τόσο χαρά που το κάνει! Τόση γλέντι, τόσο ενθουσιασμό, για τόσο βροντώδες Απέτυχα (με Α κεφαλαίο) δεν έχει ξαναματαγίνει. Συνεπώς, είναι πάντα ο γνωστός Αλέξης Τσίπρας, που όχι μόνο δεν έχει συναίσθηση της ντροπής, του ρεζιλικιού, αλλά που μεταστρέφει την δραματικότερη για άνθρωπο αναπηρία, της μη ντροπής, σε καμάρι. Δράμα που με τα χρόνια χειροτερεύει και θα χειροτερεύει. Οπως συμβαίνει με οποιονδήποτε που, όχι μόνο δεν περνάει για πληρωμή από το «Ταμείο» της αποτυχίας, αλλά με τη βοήθεια αναξιοπρεπών συντρόφων λαμβάνει και επευφημίες «Σωτήρα!». Η απόλυτη μεταστροφή της πραγματικότητας. Η απόλυτη μέθη. Σκυταλοδρομία αποτυχίας. Δεν άφησε σύντροφο για σύντροφο που να μην τον ξεμπροστιάσει ως ακατάλληλο. Ποιος; Αυτός που τους επέλεξε. Αυτός που περνούσε μερόνυχτα παρέα. Και δηλώνει έκπληκτος, λες και οι σύντροφοι εισήλθαν στην εξουσία με τρόπο «Είδα φως και μπήκα». Εχει το θράσος να μιλάει για Μάτι, αυτός, που πήγε κρουαζιέρα με πούρο στο στόμα για να ξεχαρμανιάσει από την κάπνα. Μιλάει αυτός που μας έστησε σε ουρές έξω από τράπεζες και μας χαρτζιλίκωνε τα δικά μας λεφτά. Μιλάει αυτός που παρακολουθούσε τον συνεργάτη Καμμένο να ξερνάει «Στα τέσσερα εσείς!» προς πολιτικούς αντιπάλους ψηφισμένους από τον λαό να τον εκπροσωπούν. Μιλάει αυτός που μας εξευτέλιζε σε κάθε διεθνή συνάντηση με κρεσέντο αυτή με τον Κλίντον. Μιλάει αυτός που έστησε την φαρσοκωμωδία Novartis, κατ’ ουσίαν αθωώνοντας αφερέγγυους γιατρούς. Μιλάει αυτός που ψήφιζε, στο παρά ένα του κλεισίματος της Βουλής, αποφυλακίσεις σωρηδόν. Μιλάει αυτός που καμαρώναμε τον Κουφοντίνα να κόβει βόλτες στο κέντρο της Αθήνας. Που μας έφερε τη Θάνου να καταγραφεί ως η πρώτη γυναίκα Πρωθυπουργός. Που δεν έβρισκε αίθουσα για τη δίκη της Χρυσής Αυγής. Που έλιωνε συντάξεις και κεκτημένα χωρίς ούτε καν αμηχανία. Που καμάρωνε για τη σχέση με τη Μέρκελ και δεν αντιλαμβανόταν ότι αυτό που του «θαύμαζε» ήταν το πόσο δεξιοτεχνικά μπορούσε να κοροϊδεύει τον λαό και να τον «παίζει στα δάκτυλα». Τι να λέμε; Ο άχαστος. Ο υπερόπτης. Είναι τόσο κοντινά όλα! Δεν μου κάνει εντύπωση ο Αλέξης Τσίπρας αλλά διαχρονικά η ρηχή μνήμη πολιτών. Τα συντρόφια του, που κολλάνε στη σόλα του παπουτσιού του σαν τσίχλα που δεν ξεκολλάει προκειμένου ατομικά να διασωθούν. Το χειρότερο όμως όλων, ιδίως και μέσα από τη διαδικασία συγγραφής βιβλίου, είναι η αλλαγή θέσης. Ως ακραία κουτοπονηριά. Ενώ είναι εξουσία, διεισδύει στην κερκίδα, κάθεται ανάμεσα στο πλήθος, σηκώνει και το ένα ποδάρι επάνω στο άλλο, άνετος, όπως στα καφενεία και διηγείται, χασκογελάει, κουτσομπολεύει, ένα φρικώδες «Μπου χα χα!» μαντράχαλου, για όσα τραγικά ζήσαμε μεταλλαγμένα σε ρομάντζο «Ιθάκη». Τσαλαπατώντας ακόμα και στον Καβάφη. Προσέξτε σημειολογία. «Και ποιος είναι, δηλαδή, ο Καβάφης;». Εν τέλει, μετράει εισπράξεις. «Ζήτω που καήκαμε!» λέει ο λαός. «Ζήτω επιτυχώς απέτυχα!» μοιάζει να διαλαλεί. Είναι ο Αλέξης Τσίπρας και είναι καλά! Πηγή: Protagon.gr


Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2025

Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


ΤΙ ΔΕΝ ΣΥΝΙΣΤΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗ


Όπως το διατύπωσε ο Γάλλος πολυμαθής Henri Poincaré, “Η επιστήμη αποτελείται από δεδομένα, όπως ένα σπίτι αποτελείται από πέτρες. Αλλά η (απλή) συσσώρευση δεδομένων δεν είναι περισσότερο επιστήμη, από ότι ένας σωρός από πέτρες είναι ένα σπίτι”. 


Γράφει ο Michael Muthukrishna στο βιβλίο "A Theory of Everyone.”


Παραφράζοντας τον Poincaré υπάρχει και η διατύπωση: Η επιστήμη είναι αφοσιωμένη στο να φτιάχνει τούβλα, αλλά λίγοι επιστήμονες χτίζουν σπίτια.


Αυτό από το βιβλίο “The Art-Science Symbiosis” του Marcelo Velasco.


Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2025

Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2025

Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΚΕΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΓΩ


Στη μοντέρνα ψηφιακή εποχή, αποκρύπτουμε τη γυμνότητα-την απουσία νοήματος στη ζωή μας- δημοσιεύοντας, κάνοντας like και κοινοποιώντας συνεχώς. Ο θόρυβος της επικοινωνίας και της πληροφορίας υποτίθεται ότι διασφαλίζει ότι το τρομακτικό κενό της ζωής παραμένει κρυμμένο. Η σημερινή κρίση δεν εκφράζεται με την επιλογή “ζώ ή μιλώ”, αλλά με την επιλογή “ζώ ή δημοσιεύω”. Ο λόγος που οι άνθρωποι βγάζουν ψυχαναγκαστικά σέλφις δεν είναι ο ναρκισσισμός. Είναι μάλλον η εσωτερική κενότητα. Δεν υπάρχει νόημα ώστε να σταθεροποιεί το εγώ. Αντιμετωπίζοντας αυτή την εσωτερική κενότητα, το εγώ συνεχώς παράγει τον εαυτό του. Οι σέλφις αναπαράγουν τον εαυτό στην άδεια του μορφή.


Γραπτά του Byung-Chul Han από το βιβλίο “The Crisis of Narration.”

 

Δευτέρα 24 Νοεμβρίου 2025

Δευτέρα 24 Νοεμβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


Η ΠΙΣΤΗ ΣΤΟ ΘΕΟ


Κανένας δεν πιστεύει στον Θεό επειδή έχει κάποιες αποδείξεις γι’ αυτό, αλλά επειδή γνωρίζει ότι κανείς δεν έχει κάποια απόδειξη ώστε να του πει ότι έχει άδικο.


Η Leila Mottley στο μυθιστόρημα “Nightcrawling.”


ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΜΑΣ ΚΑΘΟΡΙΖΕΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΑΣ


Οι κοινωνίες των ανθρώπων, έγραψε ο Mauss*, ζουν δανειζόμενες η μία από την άλλη, αλλά καθορίζονται περισσότερο από εκείνα που αρνούνται να δανειστούν παρά από εκείνα που αποδέχονται.


  • Γάλλος ανθρωπολόγος


Από το βιβλίο "The Dawn of Everything” του David Graeber.