Φθινόπωρο στα Χάνια

 Μια βόλτα στα Χάνια του Πηλίου.

Με φθινοπωρινά χρώματα.

Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΚΡΟΑΤΗΡΙΟ TΟΥ

Ο Borges είπε, “Βλέπεις, σχεδίασα τη δουλειά μου για το πιο μικρό ακροατήριο, “καλή παρέα, αλλά μικρή”. Η φαντασία ενός συγγραφέα δεν πρέπει να αραιώνεται από πλήθη”. Μετά από μερικά λεπτά διατύπωσε ένα τελικό αφορισμό: “Ένας τρελός ξέρει περισσότερα στο δικό του σπίτι από όσα ένας σοφός στο σπίτι ενός άλλου ανθρώπου”. 

Από το βιβλίο “Borges and Me” του Jay Parini.

Πέμπτη 30 Οκτωβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Η ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ Ο ΟΥΜΑΝΙΣΜΟΣ

Έτσι, η καλή χρήση της γλώσσας είναι κάτι περισσότερο από την προσθήκη διακοσμητικών στοιχείων. Πρόκειται για την παρακίνηση άλλων ανθρώπων προς το συναίσθημα και την αναγνώριση. Είναι μια ηθική δραστηριότητα, επειδή το να μπορείς  να επικοινωνείς με σωστό τρόπο βρίσκεται στη καρδιά του ουμανισμού-του να είσαι άνθρωπος με τον πληρέστερο τρόπο.

Γράφει η Sarah Bakewell στο βιβλίο “Humanly Possible.”

Και κάτι έξτρα σήμερα... Ένας όμορφος κάκτος από την αυλή μας!

Νικόλας και Άννα έτοιμοι για την παρέλαση!

 

Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΗΘΟΠΟΙΟΣ

Όταν είπα στην Elizabeth Finch ότι ήμουν ηθοποιός, χαμογέλασε. “ Α, η ηθοποιΐα”, είπε, “το τέλειο παράδειγμα της τεχνητά παραγόμενης αυθεντικότητας”. Με έκανε να νιώσω μάλλον ευχαριστημένος, μου έδειξε πως με εκτιμά.

Από το βιβλίο του Julian Barnes “Elizabeth Finch.”

ΑΝΥΠΑΡΚΤΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ

Όταν οι άθρωποι λένε “πρέπει να παλέψουμε ενάντια στην κοινωνική αδικία ή την υπερθέρμανση του πλανήτη, ταυτίζονται με μιαν ανύπαρκτη οντότητα. Και ο Θεός είναι ανύπαρκτος, αλλά όχι περισσότερο από ότι είναι η Ανθρωπότητα. Και οι δυό μπορεί μονάχα να καθοριστούν από την απουσία τους.

Ο John Gray στο βιβλίο “The New Leviathans.”

Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΠΩΣ ΝΑ ΞΕΧΩΡΙΖΕΙΣ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΟΦΥΕΙΣ

Ο Friedrich Nietzsche θα μπορούσε να περιγράφει τα πιο θαυμάσια από τα τραγούδια του Strauss όταν εγραφε: “ Οι αριστοτέχνες της πρώτης γραμμής μπορεί να αναγνωριστούν από το παρακάτω χαρακτηριστικό: σε όλα τα μεγάλα και μικρά ζητήματα ξέρουν με απόλυτη βεβαιότητα πώς να βρουν το τέλος, είτε πρόκειται για το τέλος μιας μελωδίας είτε μιας σκέψης, είτε είναι η πέμπτη πράξη μιας τραγωδίας ή το τέλος μιας πολιτικής δράσης. Οι καλύτεροι από εκείνους (τους αριστοτέχνες) της δεύτερης γραμμής γίνονται ανήσυχοι προς το τέλος. Δεν βουτάνε στη θάλασσα με μια περήφανη και μετρημένη ηρεμία, όπως ας πούμε το κάνουν τα βουνά κοντά στο Πορτοφίνο- όπου ο κόλπος της Γένοβας ταγουδάει τη μελωδία του μέχρι το τέλος”.

Από το βιβλίο “The Rest is Noise: Listening to the Twentieth Century” του Alex Ross.

Πού ήσουνα χθες Αριστερά μου;

 Ανάρτηση του Οδυσσσέα Ιωάννου στο Facebook

Πού ήσουνα χθες Αριστερά μου;

Προσπαθώ εδώ και χρόνια να μην γράφω θυμωμένος. Να περιμένω. Όταν γράφεις θυμωμένος γίνεσαι φανατικός και, το χειρότερο, γίνεσαι άδικος με τους ανθρώπους.

 Προσπάθησα πολύ να μην γράψω αυτό το κείμενο. 

Χθες, δεν ήταν η κηδεία κανενός «δεξιού» Σαββόπουλου. Κανενός υποστηρικτή του Μητσοτάκη. Χθες ήταν ο αποχαιρετισμός σε μία Ελλάδα που κάποτε έπιασε απάτητες κορυφές στην τέχνη της. Αποχαιρετισμός στην καλή εκδοχή του εαυτού μας. Αποχαιρετισμός στην τρυφερότητα. Ήταν η κηδεία ενός ανθρώπου που κάποτε παρηγόρησε. 

Και η επίσημη Αριστερά απούσα. Τόσο θόρυβο δεν έχει κάνει ξανά μία απουσία. Τουλάχιστον εγώ δεν θυμάμαι. 

Πώς γίνεται να είσαι απών από την τρυφερότητα; Από την παρηγοριά; Πώς το κάνεις αυτό; Και κυρίως, σε ποιον νομίζεις πως το κάνεις; Ποιον τιμωρείς;

Του τα είπαμε όλοι του Σαββόπουλου όταν διαφωνήσαμε στις πολιτικές του τοποθετήσεις. Τα είπαμε, τελείωσε. Και δεν μετανιώνουμε. 

Χθες όμως δεν ήταν μία τέτοια μέρα. Ήταν μία υπέροχη, ηλιόλουστη μέρα, που μας έδωσε μία ευκαιρία να φανούμε, όχι μεγαλόψυχοι, (δεν μας το ζήτησε κανένας) αλλά συνεπείς με το αίσθημά μας. 

Όχι για όλους, συμφωνώ. Όχι για όσους έχουν δει τις ζωές τους να τσακίζονται από τα νεοφιλελεύθερα δόγματα και δεν είχαν καμία όρεξη να συμμετέχουν, βλέποντας την αποκαρδιωτική εικόνα με  τους εκπροσώπους της πλέον αμοραλιστικής Κυβέρνησης των τελευταίων δεκαετιών να έχουν πιάσει πρώτο στασίδι στην Μητρόπολη. Το ακούω εκείνο το «συγγνώμη που δεν έχουμε πάρει τόσο σοβαρά τα τραγούδια όσο εσείς, και δεν τα θεωρούμε κάτι σημαντικότερο από τις ζωές μας που κάθε μέρα βρίσκουν τοίχο. Συγγνώμη που για τον λόγο αυτό δεν έχουμε καρδιά να πενθήσουμε κάποιον που πήρε το μέρος τους τα τελευταία χρόνια.». Έχουν δίκιο, δεν υπάρχει «αισθάνεστε λάθος». Και ναι, τα τραγούδια δεν είναι σημαντικότερα. Είμαι μαζί τους, εκατό τοις εκατό. 

Όχι για όσους, κυρίως νεότερους, λένε «Νισάφι πια, μας έχετε πλακώσει με το βάρος των μύθων σας και δεν μπορούμε να πάρουμε ανάσα. Σταματήστε να καθαγιάζετε και να εξιδανικεύετε το παρελθόν και την δική σας Ιστορία. Εμάς οι δικοί σας μύθοι δεν μας λένε τίποτα, έχουμε κάθε δικαίωμα να μην τους πενθήσουμε». Μαζί σας. Αλήθεια, μαζί σας με τα χίλια! Βέβαια παρά το γεγονός πως δεν είναι κοινή μας Ιστορία, είναι Ιστορία, μην αποκόβεστε από την Ιστορία, σεβαστείτε την, αμφισβητήστε μας όλους, φτιάξτε την δική σας.  Αλλά οκ, μαζί σας. 

Όχι για όσους δεν ακολουθούν κάποιο πρωτόκολλο πένθους, κάποια κανονικότητα φορεμένη. Δεν τους αρέσουν οι μπάντες και οι επίσημοι, τον αποχαιρετήσαν με ένα κρασάκι σπίτι και βάζοντας ένα cd του να παίζει.

Εγώ αναφέρομαι στους εκπροσώπους της θεσμικής Αριστεράς. Δεν έπρεπε να λείπετε. Τι φοβηθήκατε; Μήπως η παρουσία σας, νομιμοποιήσει κάποια ιδεολογία ή μία κυβερνητική φιέστα;

Δεν λείψατε χθες από την κηδεία του Σαββόπουλου. Λείψατε από τις ζωές σας. Από τις ζωές μας. Πάλι. Ξανά. Κρίμα.

Μας τελειώνουν οι λέξεις. Μας τελειώνουν τα όνειρα. Έρχεται σκοτάδι από παντού. Μη γίνεστε μέρος του.

update

   Κάποια από τα σχόλια που υποστηρίζουν (όχι αδίκως βέβαια) πως οι θεσμικοί ηγέτες δεν εκπροσωπούν τον εαυτό τους αλλά ανθρώπους και ιδεολογίες και ορθώς δεν παρέστησαν γιατί έτσι θα "επικύρωναν" τους υποστηρικτές μίας άθλιας πολιτικής, μού γέννησαν μία απορία. Αν πεθάνει ο Πρωθυπουργός θα πάνε ή όχι; Φυσικά και θα πάνε, το γνωρίζουμε. Με την παρουσία τους θα επικυρώσουν την πολιτική του ή εκεί δεν μας ενοχλεί που θα αναγκαστούν από το "συστημικό" πρωτόκολλο του θεσμικού τους ρόλου;

Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΠΟΣΟ ΜΑΣ ΑΛΛΑΖΕΙ Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ;

Πέρασα το απόγευμα γράφοντας και σβήνοντας πράγματα, ενώ εσύ διάβαζες ένα ολιγοσέλιδο μυθιστόρημα που σου σύστησε η μητέρα σου. Πάντα διάβαζες περισσότερο από μένα, αν και εγώ υποτίθεται ότι ήμουν η φιλότεχνη. Δεν διαβάζω συχνά, εν μέρει επειδή κάθε βιβλίο με αλλάζει, βαθιά μέχρι το επίπεδο του DNA. Δεν ήθελα να αλλάζω τόσο συχνά. Αλλά εσύ ήσουν ικανός να καταβρογχθίζεις σύγχρονη λογοτεχνία χωρίς ούτε ένα μικρό ρέψιμο μετά. Συνέχιζες να είσαι ο εαυτός σου.

Από το μυθιστόρημα “The Sleepwalkers” της Scarlett Thomas.

Μια ….σαββοπουλική ιστορία…

 Το βρήκα ενδιαφέρον και το ανα-δημοσιεύω. Είναι απόσπασμα από ένα άρθρο της Ρέας Βιτάλη στο protagon.gr, όπου ανατρέχει σε αναμνήσεις από ιστορίες που έλεγε ο Διονύσης Σαββόπουλος.

Ο Κούνδουρος (ο γνωστός σκηνοθέτης) περνούσε δύσκολες οικονομικά μέρες και έτσι κάθε μέρα πήγαινε στο ίδιο εστιατόριο για να παραγγείλει μόνο μια μερίδα μακαρόνια σκέτα. Μια μέρα όμως, κάπως κάτι έγινε και εξασφάλισε χρήματα ώστε να παραγγείλει μια μερίδα μπιφτέκι. Ο Τσαρούχης πέρασε από μπροστά του ενώ εκείνος έτρωγε, χωρίς όμως να τον χαιρετήσει. Εκείνος δυσανασχετώντας τού φώναξε «Εσύ δεν μας χαιρετάς;». Για να πάρει την απάντηση: «Δεν σε γνώρισα με το μπιφτέκι».

Διονύσης Σαββόπουλος. Ο Τελευταίος Μεγάλος!

 Έφυγε χθες και ο τελευταίος μεγάλος της χρυσής εποχής του ελληνικού τραγουδιού! Που είμασταν πολύ τυχεροί που τη ζήσαμε!

Αλήθεια τι να πρωτοδιαλέξει κανείς από τα δημιουργήματα του Διονύση Σαββόπουλου!

Επιλέγω το “Μια Θάλασσα Μικρή”…για πολλούς λόγους…

Εδώ στο πιάνο είναι ο Μάνος Χατζηδάκις.

Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Ο ΒΙΟΛΟΓΟΣ ΚΑΙ Η ΤΕΛΕΟΛΟΓΙΑ

Ο βιολόγος J. B. S. Haldane το διατύπωσε με σοβινιστικό τρόπο (και το επανέλαβε χωρίς να τον αναφέρει ο François Jacob το 1979): Η τελεολογία (η θεωρία ότι τα πράγματα έχουν σκοπό ή αιτία) είναι όπως μια ερωμένη για τον βιολόγο. Δεν τολμά να εμφανιστεί δημόσια μαζί της, αλλά δεν μπορεί και να ζήσει χωρίς αυτήν. 

Απόσπασμα από το βιβλίο “How Life Works: A User’s Guide to the New Biology” του Philip Ball.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΠΕΙΛΗΣ

Έχουμε μια ηθική νοοτροπία βασισμένη στη “βλάβη”. Το εξελικτικό μας παρελθόν μας κάνει να ανησυχούμε για τη βλάβη, αλλά οι άνθρωποι σήμερα διαφωνούν σχετικά με το ποιες απειλές είναι οι πιο σημαντικές ή οι πιο πραγματικές, δημιουργώντας ηθική οργή και πολιτική διαφωνία.

Άποψη του Kurt Gray διατυπωμένη στο βιβλίο “Outraged.”

Ποίηση

MIMESIS

by Fady Joudah

My daughter
wouldn’t hurt a spider
That had nested
Between her bicycle handles
For two weeks
She waited
Until it left of its own accord

If you tear down the web I said
It will simply know
This isn’t a place to call home
And you’d get to go biking

She said that’s how others
Become refugees isn’t it?

Μια (πρωτ)αθλητική οικογένεια

 Ο Ορέστης με τις κόρες του Ίριδα και Νεφέλη τερματίζει, ενώ η Ίριδα έρχεται τρίτη στο αγώνισμα με κορίτσια μεγαλύτερα από εκείνη!

Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ 

Αυτό που έχει σημασία για μένα είναι τα στιγμιότυπα των αισθήσεων-αισθήσεις που γεννούν σκέψεις και όχι τις ακίνητες πόζες αυτών που περιμένουν να τους πω “say cheese!”. Επειδή δεν είμαι φωτογράφος του δρόμου.

Κια πάλι η Clarice Lispector από το “A Breath of Life.”

ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΒΑΝΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗ

Στα κεφάλαια αυτά ελπίζω ότι θα σας πείσω ότι τα εννοιολογικά προβλήματα και οι έντονες διαφωνίες που ταλαιπωρούν την κβαντομηχανική από την έναρξή της είναι άλυτα και ούτε μπορούν ποτέ να λυθούν, για τον απλό λόγο ότι η θεωρία είναι λαθεμένη. Είναι πολύ επιτυχημένη, αλλά ατελής. Η δουλειά μας-αν πρόκειται να έχουμε απλές απαντήσεις στις απλές μας ερωτήσεις όπως τι είναι οι πέτρες-πρέπει να προχωρήσει πέρα από την κβαντομηχανική σε μια περιγραφή του κόσμου σε ατομική κλίμακα που να έχει νόημα.

Γράφει ο Lee Smolin στο βιβλίο “Einstein's Unfinished Revolution.”

Πέμπτη 16 Οκτωβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

NOT ONLY COUGHS BUT LAUGHS TOO

Οι εφαρμογές και τα βραχιολάκια με τα οποία οι κυβερνήσεις ανιχνεύουν κάθε μας κίνηση, άρχισαν, αν και ίσως δεν το έχετε αντιληφθεί, σαν ένας τρόπος να σταματήσουμε τις καινούργιες επιδημίες. Συστήματα που σχεδιάστηκαν για να καταγράφουν τον βήχα τώρα μπορούν να καταγράφουν το γέλιο.

Γράφει ο Γιάνης Βαρουφάκης στο βιβλίο “Another Now: Dispatches from an Alternative Present.”

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Ακούω μουσική. Ο Debussy χρησιμοποιεί τον αφρό της θάλσσας, που πεθαίνει στην άμμο, φουσκώνοντας και κυλώντας. Ο Bach είναι ένας μαθηματικός. Ο Mozart είναι το θεϊκό απρόσωπο. Ο Chopin αποκαλύπτει την πιό ιδιωτική του ζωή. Ο Schoenberg, μέσα από τον εαυτό του, αγγίζει τον κλασσικό εαυτό του καθενός. Ο Beethoven είναι το θελλώδες ανθρώπινο ελιξήριο που αναζητά την θεότητα και τη βρίσκει μονάχα στον θάνατο.

Μουσικολογικοί στοχασμοί της Clarice Lispector από το βιβλίο “A Breath of Life.”

Τετάρτη 15 Οκτωβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Η ΣΩΣΤΗ ΘΕΑΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Στο βιβλίο του “Times and Figures” του 1979 ο Golo Mann ανέπτυξε την κεντρική του έννοια του “ανοίγματος προς το μέλλον”. Δεν το εννοούσε μόνο σαν ένα επιθυμητό στοιχείο της προσωπικότητας, αλλά σαν ένα αναγκαίο προσόν για τον ιστορικό. Με μια προσπάθεια της φαντασίας του ο ιστορικός πρέπει να τοποθετήσει τον εαυτό του πίσω σε ένα παρόν, όπου το μέλλον δεν έχει ακόμη συμβεί, ακόμη κι αν κοιτάζει προς τα πίσω σε αυτό μέσα από το παρελθόν.

Από το βιβλίο “Cultural Amnesia” του Clive James.

Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Ο ΦΑΥΛΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

Τοποθετώ στην πρώτη θέση της γενικής τάσης ολόκληρης της ανθρωπότητας μια αέναη και αγωνιώδη επιθυμία για εξουσία και ακόμη περισσότερη εξουσία, η οποία σταματά μόνο με τον θάνατο. Και η αιτία γι’ αυτό δεν είναι πάντοτε το ότι ο άνθρωπος ελπίζει για περισσότερο έντονη ευχαρίστηση από αυτή που έχει ήδη αποκτήσει ή επειδή δεν είναι ευχαριστημένος με μια περιορισμένη εξουσία, αλλά επειδή δεν μπορεί να εξασφαλίσει την εξουσία και τα μέσα για να ζει καλά, που έχει αυτή τη στιγμή, χωρίς να αποκτήσει περισσότερα.

Το απόσπασμα είναι από τον “Leviathan¨του Thomas Hobbes και η αναφορά από το βιβλίο του John Gray “The New Leviathans.”

Σημερινά..τριαντάφυλλα

Οι νέες μας τριανταφυλλιές έχουν φουντώσει!

 Ένα μικρό δείγμα!

Παρασκευή 10 Οκτωβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ;

Πολλοί σκεπτικιστές θα παραδεχτούν, εάν πιεστούν, ότι υπάρχει ένα πραγματικό πρόβλημα, έστω κι αν δεν είναι άμεσο. Ο Scott Alexander στην ιστοσελίδα του Slate Star Codex το συνοψίζει εξαιρετικά:

Η άποψη των “σκεπτικιστών" μοιάζει να είναι ότι, αν και πιθανώς πρέπει να να βάλουμε μερικά λαμπρά μυαλά να αρχίσουν να εργάζονται στις προκαταρκτικές πτυχές του προβλήματος, δεν πρέπει να πανικοβληθούμε ή να προσπαθήσουμε να απαγορεύσουμε την έρευνα πάνω στην τεχνητή νοημοσύνη.

Οι “πιστοί”στο μεταξύ επιμένουν ότι, αν και δεν πρέπει να πανικοβληθούμε ή να προσπαθήσουμε να απαγορεύσουμε την έρευνα πάνω στην τεχνητή νοημοσύνη, πρέπει πιθανώς να βάλουμε μερικά λαμπρά μυαλά να αρχίσουν να εργάζονται στις προκαταρκτικές πτυχές του προβλήματος.

Από το βιβλίο “Human Compatible” του Stuart Russell.

Τετάρτη 8 Οκτωβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ 

Η ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΊΑ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

Στο παρελθόν η ασθενής άρχιζε ψυχοθεραπεία επειδή ήταν νευρωτική από την καταστολή των διεστραμμένων επιθυμιών της. Τώρα αρχίζει ψυχοθεραπεία επειδή αισθάνεται ενοχή που απολαμβάνει τις διεστραμμένες της επιθυμίες.

Γράφει ο Edward St. Aubyn στο μυθιστόρημα “Lost for Words.”