Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΣΟΦΟΚΛΗΣ vs ΣΑΙΞΠΗΡ

Είναι η παλιά αντίθεση ανάμεσα στην τραγωδία του Σοφοκλή και του Σέξπηρ, η τραγωδία του ανθρώπου που ζητά μονάχα να υπάρχει και εκείνη του ανθρώπου που ζητά να νικά.

Αυτά ισχυρίζεται ο Oswald Spengler στο κλασσικό του έργο (1918) “The Decline of the West.”

ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

Με άλλα λόγια, αν και οι θρησκείες μπορεί να υπηρετούν ένα καλοήθη σκοπό επιτρέποντας πολλούς ανθρώπους να αισθάνονται άνετα με το επίπεδο ηθικότητας που μπορούν οι ίδιοι να φτάσουν, καμιά θρησκεία δεν ανεβάζει τα μέλη της στα υψηλά επίπεδα ηθικής υπευθυνότητας όσο τους ανεβάζει ο κόσμος της επιστήμης και της ιατρικής.

Από το βιβλίο “I've Been Thinking” του Daniel C. Dennett.

Τετάρτη 9 Οκτωβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Η ΚΑΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΚΑΙ Η ΑΝΙΑ

Η κακή διδασκαλία είναι, σχεδόν κυριολεκτικά, δολοφονική και μεταφορικά, μια αμαρτία. Μειώνει τον σπουδαστή, μετατρέπει σε απλή σαχλαμάρα το αντικείμενο που παρουσιάζεται. Στάζει μέσα στην ευαισθησία του παιδιού ή του ενήλικα αυτό το πιο διαβρωτικό από όλα τα οξέα, τη βαρεμάρα, την κινητήρια δύναμη της ανίας.

Ισχυρισμοί του George Steiner από το βιβλίο “Lessons of the Masters.”

CONTROL-FREAKS

Ευτυχώς είμαι πάντοτε διατεθειμένος να φαντάζομαι το χειρότερο. Λέω “ευτυχώς” επειδή εξ αιτίας αυτού, οι προετοιμασίες μου είναι πάντοτε περισσότερο από επαρκείς για την επίλυση των προβλημάτων με τα οποία η πραγματικότητα με αντιμετωπίζει στη συνέχεια. Επειδή είμαι έτσι προετοιμασμένος για το χειρότερο, η πραγματικότητα εμφανίζεται να παρουσιάζει λιγότερα προβλήματα από όσα είχα προβλέψει.

Μια φράση από το βιβλίο του Ernesto Sabato "On Heroes and Tombs”, που αναφέρεται σε εκείνους από εμάς που οι Αγγλοσάξωνες χαρακτηρίζουν ως “control-freaks.”

Ηλιοβασίλεμα

 

Τρίτη 8 Οκτωβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ “ΠΕΡΙΦΗΜΟΙ ΚΟΣΜΟΛΟΓΟΙ”

Ο Πλάτων στον διάλογο “Φαίδων” δια του Σωκράτη λέει ότι υποστηρίζει ότι η Γη είναι μια σφαίρα, αλλά προσθέτει “ Εγώ ο ίδιος δεν θα μπορούσε ποτέ να το αποδείξω”. Αυτή η αναφορά στον Φαίδωνα είναι η παλαιότερη άμεση ένδειξη στην πίστη σε μια σφαιρική Γη.

Ο Karl Popper, ανάμεσα στους μεγαλύτερους φιλοσόφους της επιστήμης στον εικοστό αιώνα: ¨Κατά τη γνώμη μου η ιδέα του Αναξίμανδρου, ότι η Γη αιωρείται στο διάστημα, είναι μια από τις πιο τολμηρές, πιο επαναστατικές και πιο εντυπωσιακές ιδέες σε ολόκληρη την ιστορία της ανθρώπινης σκέψης.

Από το βιβλίο “Anaximander” του Carlo Rovelli.

Δευτέρα 7 Οκτωβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΠΕΡΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

Το όνειρο του Reich και άλλων, αυτό ενός καλύτερου κόσμου δεν έχει ακόμη πραγματοποιηθεί. Δεν υπάρχει μια δημοκρατία ανεμπόδιστων σωμάτων, ελεύθερων να μεταναστεύουν ανάμεσα σε πολιτείες, χωρίς εμπόδια από οποιαδήποτε ιεραρχία ή μορφή. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε εάν ποτέ θα επιτευχθεί, αλλά αν είμαι σίγουρη για οτιδήποτε, είναι ότι η ελευθερία είναι μια κοινή απόπειρα, μια συνεργασία που φτιάχτηκε από πολλά χέρια μέσα από πολλούς αιώνες, μια απόπειρα που ο κάθε άνθρωπος που ζει μπορεί να διαλέξει να εμποδίσει ή να προάγει. Είναι δυνατό να ξαναφτιάξουμε τον κόσμο. Αυτό που δεν μπορείς να θεωρήσεις ως θέσφατο είναι ότι η όποια αλλαγή είναι μόνιμη. Το κάθε τι μπορεί να καταργηθεί και η κάθε νίκη πρέπει να ξανακερδηθεί.

Γράφει η Olivia Laing στο βιβλίο “Everybody.”

Κυριακή 6 Οκτωβρίου 2024

ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΗΘΙΚΗ ΣΚΕΨΗ

Η Ηθική σκέψη αποτελείται από τη συστηματική εξέταση των σχέσεων των ανθρώπων μεταξύ τους, από τις ιδέες, ενδιαφέροντα και ιδανικά από τα οποία ξεπηδούν ανθρώπινοι τρόποι συμπεριφοράς προς τους άλλους και τα συστήματα αξιών, στα οποία βασίζονται αυτοί οι στόχοι της ζωής.

Ο ορισμός της ηθικής σκέψης κατά τον Isaiah Berlin από το βιβλίο "The Proper Study of Mankind.”

ΑΝΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΕΠΙΡΡΟΗΣ!

Είναι γεγονός ότι κάθε συγγραφέας δημιουργεί τους προδρόμους του.

Γράφει ο Harold Bloom στο “The Western Canon.”

Με την έννοια ότι η γνώση έργων μεταγενέστερων συγγραφέων αλλοιώνει την πρόσληψη του έργου παλαιοτέρων. Πρόκειται ουσιαστικά για μια αναστροφή της επιρροής!

 

Μίμης Πλέσσας (1924-2024)

Λίγο πριν τα 100 του γενέθλια πέθανε ο Μίμης Πλέσσας. Ο τελευταίος της γενιάς των μουσικών με των οποίων τις μελωδίες μεγαλώσαμε.

Αυτό από τον περίφημο Δρόμο σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου και με τη φωνή του Γιάννη Πουλόπουλου.

 

Παρασκευή 4 Οκτωβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΝΑΞΕΡΕΣ ΓΙΑΤΙ ΦΙΛΑΣ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ!

Κάποιοι επιστήμονες έχουν μάλιστα προτείνει την εξαιρετικά δυσαπόδεικτη υπόθεση ότι μικροοργανισμοί μπορεί να αυξάνουν την εξελικτική τους ευμάρεια με την παρακίνηση σε ορισμένες όψεις της θρησκευτικής συμπεριφοράς των ανθρώπων που ευνοούν την μετάδοσή τους, πράξεις όπως η (αυτο)τιμωρία της σάρκας, το στριφογύρισμα στο έδαφος ή το φίλημα εικόνων και λειψάνων από μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Οι μικροοργανισμοί μπορεί επίσης να αυξάνουν την επιθυμία μας για συγκεντρώσεις, υποβηθώντας έτσι την μετάδοσή τους ενώ διαμορφώνουν και την κοινωνική μας ζωή.

Γράφει ο Nicholas A. Christakis στο βιβλίο “Blueprint.”

Η ΗΘΙΚΟΤΗΤΑ ΩΣ ΔΙΑΣΤΡΟΦΗ;

Σήμερα οι δόσεις τρέλας που μας κρατούν υγιείς προσφέρονται από τις νέες τεχνολογίες. Ο καθένας που βρίσκεται στο διαδίκτυο έχει μια ατέλειωτη προσφορά από εικονικό σεξ και βία. Αλλά τι θα γίνει όταν μας τελειώσουν τα καινούργια βίτσια; Πως θα πολεμήσουμε τον κορεσμό και την απραξία όταν το σχεδιαστικό σεξ, τα φάρμακα και η βία δεν πουλάν πια; Σε εκείνο το σημείο, μπορούμε να είμαστε σίγουροι, η ηθικότητα θα γίνει ξανά της μόδας. Μπορεί να μην είμαστε μακριά από την εποχή όπου η “ηθικότητα” θα διαφημίζεται ως ένα νέο είδος διαστροφής.

Ρήσεις από το “Straw Dogs” του John Gray.

Πέμπτη 3 Οκτωβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ

Είναι πια ολο και περισσότερο εμφανές, ότι αν και η γλώσσα δεν καθορίζει τη σκέψη, βοηθά με πειστικό τρόπο στο να την διαμορφώνει. 

Έχουμε συνηθίσει να δεχόμαστε την ιδέα ότι τα ίδια ερεθίσματα του περιβάλλοντος μπορεί να προκαλούν διαφορετικές συγκινήσεις στους ανθρώπους, αλλά βρίσκουμε πιο δύσκολο να δεχτούμε ότι τα ίδια περιβαλλοντικά ερεθίσματα μπορεί να προκαλούν διαφορετικές αισθητικές εμπειρίες.

Υπάρχει κάτι που λέγεται το φαινόμενο McGurk σύμφωνα με το οποίο εάν τα μάτια σου βλέπουν τα χείλη κάποιου να κάνουν έναν ήχο (πχ γκα-γκα) και την ίδια στιγμή τα αυτιά σου ακούν έναν διαφορετικό ήχο (πχ μπα-μπα), αυτό που προσλαμβάνει ο εγκέφαλός σου δεν είναι ένα από τα δύο, αλλά ένας εντελώς άλλος ήχος (πχ ντα-ντα).

Τα τρία παραπάνω αποσπάσματα προέρχονται από το βιβλίο της Viorica Marian “The Power of Language.”

Τετάρτη 2 Οκτωβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΨΕΜΑ ΠΡΟΣ ΑΠΟΦΥΓΗΝ ΛΑΘΟΥΣ

Είμαι μια ελκυστική και έξυπνη γυναίκα και με ευχαριστεί που με κοιτάζουν. Και αν συμβαίνει να λέω ένα ή δύο ψέματα κάποιες φορές, είναι για να μην βγάζεις λάθος συμπεράσματα για μένα.

Το κείμενο είναι από το βιβλίο «My Name Is Red» του Orhan Pamuk και η αναφορά από το βιβλίο “Around the World in 80 Books” του David Damrosch.

Η ΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

Ο Bertrand Russel είπε κάποτε “Η ουσία της φιλοσοφίας είναι να αρχίσει με κάτι τόσο απλό, που δεν μοιάζει άξιο καν να ειπωθεί, και να τελειώσει με κάτι τόσο παράδοξο που κανείς δεν θα το πιστέψει.”

Γράφει ο David J. Chalmers στο βιβλίο “Reality+.”

Τρίτη 1 Οκτωβρίου 2024

 

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ!!

ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΚΟΥΤΣΗ ΚΡΙΤΙΚΗ

Ο Pritchett* επίσης αναγνωρίζει κάποιες περιστασιακές “Αχίλλειες Πτέρνες”, αλλά το  “Middlemarch” είναι μια σαρανταποδαρούσα και μπορεί να απορροφήσει στις κινήσεις της μερικές αδύνατες πτέρνες χωρίς να κουτσαίνει σοβαρά.

• Άγγλος συγγραφέας και κριτικός που έγραψε κριτική για το Middlemarch της George Elliott.

Η αναφορά είναι στο βιβλίο “The Novel” του Michael Schmidt.

ΤΙΠΟΤΟΛΟΓΙΕΣ

Αν αδειάσεις ένα κουτί με τίποτα μέσα σημαίνει ότι δεν θα χάσεις τίποτα και δεν θα έχεις τίποτα να δείξεις μετά.

Από το μυθιστόρημα “Dr. No” του Percival Everett.

Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2024

ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΠΕΡΙ ΣΥΝΟΡΩΝ

Ο δεσποτισμός βιάζει το ηθικό σύνορο, όπως η εισβολή βιάζει το γεωγραφικό σύνορο.

Γράφει ο Victor Hugo στο έργο του “Les Misérables.”

ΠΛΗΡΩΣ ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑΣ

Ενώ ο Πλήρως Αυτοματοποιημένος Κομμουνισμός της Πολυτέλειας ( FALC, Fully Automated Luxury Communism) βρίσκεται μέσα σε έναν μετασχηματισμό τόσο σεισμικό όσο αυτός της άφιξης της γεωργίας, η συγκεκριμένη πολιτική του συνίσταται σε συγκεκριμένα, εύκολα αναγνωρίσιμα αιτήματα: ρήξη με τον νεοφιλελευθερισμό, στροφή προς την παραγωγή που ανήκει στους εργαζόμενους, μια κρατικά χρηματοδοτούμενη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις καθολικές υπηρεσίες – που δικαίως προσδιορίζονται ως ανθρώπινα δικαιώματα – που τοποθετούνται πέρα από την ανταλλαγή εμπορευμάτων και το κέρδος. 

Από το βιβλίο του Aaron Bastani "Fully Automated Luxury Communism.”

 

Ορνιθοαμμόλουτρο

 

Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ

Έτσι, αν και οι μονάδες επεξεργασίας που συνιστούν τον εγκέφαλό μας, οι νευρώνες, λειτουργούν αργά συγκριτικά με τις ηλεκτρονικές μονάδες των υπολογιστών, ο εγκέφαλός μας ξεπερνά κατά πολύ κάθε υπολογιστή που έχει επινοηθεί μέχρι στιγμής, χάρη στη δυνατότητα της παράλληλης επεξεργασίας με μαζικό τρόπο.

Γράφει ο John E. Dowling στο βιβλίο “Understanding the Brain.”

ΜΙΑ ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΗ ΠΟΡΕΙΑ

Εϊχαμε από καιρό καταλάβει ότι δεν ήταν πια δυνατό να αντιστρέψουμε αυτόν τον κόσμο, ούτε να τον ξαναφτιάξουμε, ούτε καν να σταματήσουμε την δυστυχισμένη του πορεία προς τα εμπρός. Υπήρχε μια μονάχα δυνατή αντίσταση: να μην τον παίρνουμε σοβαρά. Αλλά μπορώ να βεβαιώσω ότι τα αστεία μας έχουν χάσει τη δύναμή τους.

Δηλώσεις του Milan Kundera στο βιβλίο “La Fête De L’Insignifiance.”

ΕΠΙΘΥΜΙΕΣ ΚΑΙ ΦΟΒΟΙ

Ήταν τυπικό για τους Ευρωπαίους, σκέφτηκε, να χάσουν το κουράγιο τους και να εγκαταλείψουν όλα τους τα σχέδια τη στιγμή που θα υπήρχε η πιθανότητα να βραχούν. Ήταν περισσότερο φρόνιμοι παρά παθιασμένοι. Οι φόβοι τους ήταν δυνατότεροι από τις επιθυμίες τους.

Από το μυθιστόρημα "Let It Come Down” του Paul Bowles.

Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΠΕΡΙ ΘΑΝΑΤΟΥ

Θάθελα ο θάνατος να με βρει, έλεγε ο Montaigne, να φυτεύω τα λάχανά μου, αλλά χωρίς να νοιάζομαι για το θάνατο ή για το ότι δεν έχω τελειώσει τον λαχανόκηπό μου.

Ο Λουκρέτιος έγραψε ότι όπως έκανες τη διαδρομή από το θάνατο στη ζωή, χωρίς αίσθηση ή τρομάρα, κάνε τη πάλι από τη ζωή προς το θάνατο. Ο θάνατός σου είναι τμήμα της τάξης του σύμπαντος, είναι μέρος της ζωής του κόσμου. Τις ζωές μας τις δανειζόμαστε ο ένας από τον άλλον. Και οι άνθρωποι, όπως οι δρομείς, δίνουν ο ένας στον άλλον τον πυρσό της ζωής.

Αποσπάσματα από το βιβλίο “The Swerve” του Stephen Greenblatt.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ

Είναι λογικό να πιστεύει κανείς ότι σκεπτικιστές και αντικονφορμιστές υπάρχουν σε κάθε ανθρώπινη κοινωνία. Αυτό που διαφέρει είναι το πως αντιδρούν σε αυτούς οι άλλοι.

Γράφει ο David Graeber στο βιβλίο του “The Dawn of Everything.”

Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΡΓΟ ΤΕΧΝΗΣ

Δηλαδή, αυτό που είχαμε σχεδιάσει θα μπορούσε να ήταν λιγότερο. Το άριστο θα ήταν να ήταν ακριβώς αυτό που σκοπεύαμε. Αλλά ένα έργο τέχνης πρέπει να κάνει περισσότερα πράγματα. Πρέπει να εκπλήξει το ακροατήριό του και αυτό μπορεί να το κάνει μονάχα όταν έχει εκπλήξει δικαιολογημένα τον δημιουργό του.

Γράφει ο George Saunder στο βιβλίο “A Swim in a Pond in the Rain.”

ΕΝΑΣ ΔΡΑΚΟΣ ΑΠΌ ΚΑΠΝΟ

Στον φυσικό John Wheeler, ένα βετεράνο των γεμάτων χρώμα περιγραφών, άρεσε να λέει ότι η κβαντική μετάβαση(ανάμεσα στα σημεία Α και Β) μοιάζει με “έναν πολύ μεγάλο δράκο από καπνό”. Έχει “σουβλερά δόντια” και μια “μυτερή ουρά” ( στα σημεία Α και Β, όπου ο ερευνητής λαμβάνει ευκρινώς καθορισμένη πληροφόρηση για τις κινήσεις του σωματιδίου) αλλά τα ενδιάμεσα μέρη είναι χαμένα μέσα σε ένα πέπλο καπνού”.

Αναφορά στο βιβλίο “The Demon in the Machine” του Paul Davies.

ΑΜΦΙΒΟΛΙΕΣ ΟΥΣΙΑΣ

Είναι αλήθεια ότι το LSD σε θεραπεύει από την αχρωματοψία;, ρώτησε ο Dean.

Όχι απάντησε ο Jerry. Αλλά σε κάνει να αμφιβάλεις αν ζεις πραγματικά στον αληθινό κόσμο ή μονάχα σε μια περιγραφή του.

Από το μυθιστόρημα “Utopia Avenue” του David Mitchell.