Μουσική Πρόταση: Σώσε τον Κόσμο Παναγιά

 Ένα άγνωστο τραγούδι του Μπάμπη Μπακάλη με την Σωτηρία Μπέλλου για τους σεισμούς του Βόλου.

Ευχαριστώ τον ξάδελφο Κώστα Γ. για την...ανακάλυψη!

Τετάρτη 21 Μαΐου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΠΑΛΤΟ

Λόγια γραμμένα για τον “διάσημο” Γάλλο χειρουργό Dr. Samuel Jean Pozzi (1846-1918), που υπάρχουν στις αναμνήσεις του Léon Daudet (1867-1942), Γάλλου συγγραφέα και δημοσιογράφου:

“Λένε πως είναι καλός στην τέχνη του. Όσο για μένα δεν θα τον εμπιστευόμουνα ούτε να μου κόψει τα μαλλιά, ειδικά αν υπήρχε καθρέφτης στο δωμάτιο, από το φόβο ότι θα μα μπορούσε να μου κόψει το λαιμό, καθώς θα θάυμαζε την αντανάκλασή του (στον καθρέφτη).

Από το βιβλίο “The Man in the Red Coat” του Julian Barnes.

Και από το ίδιο βιβλίο μια ρήση του ίδιοιυ του Dr. Pozzi: Ο σωβινισμός (υπερεθνικοφροσύνη) είναι μια από τις μορφές της άγνοιας.

Τρίτη 20 Μαΐου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΓΙΑΤΙ ΓΡΑΦΟΥΜΕ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ;

Ας ακούσουμε ένα παράδειγμα τέτοιων φιλοδοξιών, ας ακούσουμε τον André Gide:

“Οι λόγοι που με κάνουν να θέλω να γράψω είναι πολλοί και οι πιο σημαντικοί είναι νομίζω οι πιο κρυφοί. Περισσότερο απ’ όλα αυτό: να βάλω κάτι μακριά από το άγγιγμα του θανάτου”. 

Ο μεγαλοφυής αντιμετωπίζει τον θάνατο, το έργο του ματαιώνει τον θάνατο, τον ωραιοποιεί ή σύμφωνα με τα διφορούμενα λόγια του Proust τον κάνει “λιγότερο πικρό”, “πιο άξιο” και “ίσως λιγότερο πιθανό”.

Από το βιβλίο “Montano's Malady” του Enrique Vila-Matas.

Δευτέρα 19 Μαΐου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΜΕ ΤΙΣ ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥΣ

Ίσως, όταν θυμόμαστε πολέμους, θα πρέπει να βγάζουμε τα ρούχα μας και να βαφόμαστε μπλε και να περπατάμε στα τέσσερα όλη τη μέρα και να γρυλλίζουμε σαν γουρούνια. Αυτό θα ήταν σίγουρα πιο κατάλληλο από την ευγενή ρητορεία και την επίδειξη σημαιών και καλογυαλισμένων όπλων.

Αυτό τουλάχιστον προτείνει ο Kurt Vonnegut στο “Cat's Cradle.”

Ποίηση

 Το Ταξίδι

Κινήσαμε νωρίς

με του όνειρου τη σκονη

πλεγμένη στα ματοτσίνορα

Το διάβα μας ταχύ κι ανάλαφρο

παιάνες τα τραγούδια μας

κι η φύση γύρω πανηγύρι

Το μεσημέρι ξαποστάσαμε

φάγαμε το ψωμί κι' ήπιαμε το κρασί 

στην υγειά των κοριτσιών μας

Τους απαντήσαμε σε μια καμπή του δρόμου

μίζεροι, γερασμένοι, ελεεινοί,

μόλις που το βλέμμα σήκωσαν σαν μας είδαν

Ήτανε γέμα πια όταν στραφήκαμε να δούμε

καθώς αργά χανόταν πίσω μας οι γέροι

κάτι σαν να μας χαιρετίσανε μας φάνηκε

Γελάσαμε τότε και τους περιπαίξαμε

λίγο και θα μας τη χαλάγανε τη διάθεση

αν είχαμε αναγνωρίσει τους εαυτούς μας

Από την Ποιητική Συλλογή μου “Αμφιδρομές”, Εκδόσεις Mediterra, 2025.

Παρασκευή 16 Μαΐου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΑΠΛΗΣΤΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΗΣΤΕΥΣΗ

Ο Ernst Bloch εξήγησε στο “The Principle of Hope”, ότι ο άνθρωπος είναι ένα άστατο και εκτεταμένο σύμπλεγμα από τάσεις, ένας σωρός από μεταβαλλόμενες και συνήθως άτακτες επιθυμίες.

Μια κουλτούρα όπου ο νικητής τα κερδίζει όλα δεν είναι απλά ασύμβατη με τις ελάχιστες απαιτήσεις για δικαιοσύνη και δημοκρατία αλλά είναι συνώνυμη με την εξαφάνισή τους. Το χωρίς κανόνες, ουσιαστικά άνομο καθεστώς της παγκόσμιας οικονομίας προσελκύει και ενδυναμώνει μια καινούργια κατηγορία κακοποιών και ψυχοπαθών, ιδιαίτερα τώρα, με λιγότερους ή καθόλου περιορισμούς στην καταλήστευση των κοινωνικών αγαθών και των φυσικών πόρων.

Τα δύο παραπάνω εδάφια από το βιβλίο του Jonathan Crary “Scorched Earth.”

Λουλουδιών...συνέχεια

 

Τετάρτη 14 Μαΐου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΩΝ ΝΑΖΙ

Ακόμη και οι πόρνες εκείνα τα χρόνια ήταν υποχρεωμένες να φωνάξουν “Heil Hitler” δύο φορές σε κάθε συνεύρεση. Μια φορά κατά τα προκαταρκτικά και σε κάθε προσποιητό οργασμό.

Από αυτό το συνοπτικό πορτρέτο έχω κρατήσει στη μνήμη μου μια ασήμαντη λεπτομέρεια, αλλά μήπως αυτές δεν είναι πάντοτε που θυμόμαστε καλύτερα;

Αυτά τα δύο αποσπάσματα από το μυθιστόρημα “Tomás Nevinson” του Javier Marías.

Ποίηση

PRECIOUS WORDS

by Emily Dickinson

He ate and drank the precious words,
His spirit grew robust;
He knew no more that he was poor,
Nor that his frame was dust.
He danced along the dingy days,
And this bequest of wings
Was but a book. What liberty
A loosened spirit brings!

Δευτέρα 12 Μαΐου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Η ΠΑΡΗΓΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Σκέψου ότι υπάρχουν ηλίθιοι που αναζητούν παρηγοριά στις Καλές Τέχνες. Όπως η θειά μου που έλεγε: “Τα πρελούδια του Σοπέν με βοήθησαν τόσο πολύ μετά το θάνατο του καημένου του θείου σου”. Και οι αίθουσες των κονσέρτων γεμίζουν από ταπεινωμένους, βασανισμένους ανθρώπους, που με τα μάτια κλειστά, προσπαθούν να μετατρέψουν τα χλωμά τους πρόσωπα σε κεραίες πρόσληψης. Φαντάζονται ότι οι ήχοι που προσλαμβάνουν κυλούν μέσα τους, απαλοί και θρεπτικοί και ότι τα βάσανά τους γίνονται μουσική, όπως εκείνα του νεαρού Βέρθερου. Πιστεύουν ότι η ομορφιά είναι συμπονετική μαζί τους. Οι ηλίθιοι.

Χαρακτηριστικό απόσπασμα από την “La nausee” του Jean-Paul Sartre.

Ο θρίαμβος της Φύσης (και της Καίτης)

 Μετά την καταστροφή του Ντάνιελ, η Φύση θριαμβεύει και πάλι στον κήπο μας!

Άνθη του Κάκτου

 

Μουσική Πρόταση: BLOW - It's All a Lie

 

Παρασκευή 9 Μαΐου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΨΗΦΙΑΚΟΙ ΚΑΤΑΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΔΕΣΠΟΤΕΣ

Για καλό ή για κακό, τα τσιπς της σιλικόνης δεν έχουν πολλούς από τους περιορισμούς που η οργανική βιοχημεία επιβάλλει στους νευρώνες του άνθρακα. Τα τσιπς της σιλικόνης μπορούν να δημιουργήσουν κατάσκοπους που δεν κοιμούνται ποτέ και δεσπότες που δεν πεθαίνουν ποτέ.

Και πάλι από το “Nexus” του Yuval Noah Harari.

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑ

Σύμφωνα με τα λόγια του Walter Benjamin, του πολιτισμικού κριτικού του 20ου αιώνα: “Χωρίς εξαίρεση οι πολιτισμικοί θησαυροί έχουν μια προέλευση που δεν μπορείς να την αναλογιστείς χωρίς τρόμο. Οφείλουν την ύπαρξή τους όχι μονάχα στις προσπάθειες των μεγάλων μυαλών και ταλέντων που τις δημιούργησαν, αλλά επίσης στον ανώνυμο μόχθο των συγχρόνων τους. Δεν υπάρχει κανένα τεκμήριο πολιτισμού που δεν είναι ταυτόχρονα και ένα τεκμήριο βαρβαρότητας”. 

Από το βιβλίο του Adam Nicolson “How to Be.”

Πέμπτη 8 Μαΐου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ

Πάντα μου φαίνονταν ότι εκτιμούσε πάρα πολύ τα έργα του Richardson και ότι είχε μια παράλογη προκατάληψη εναντίον του Fielding. Προκειμένου να συγκρίνει αυτούς τους δύο συγγραφείς, χρησιμοποιούσε αυτή τη φράση: “υπάρχει μια μεγάλη διαφορά μεταξύ τους, όπως ανάμεσα σε έναν άνθρωπο που ξέρει πως φτιάχνεται ένα ρολόι και σε έναν που ξέρει να πει την ώρα κοιτάζοντάς το”.

Γράφει ο James Boswell για τον Samuel Johnson στο βιβλίο του “Boswell's Life of Johnson.”

Η ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Η Ιστορία δεν είναι η μελέτη του παρελθόντος. Είναι η μελέτη της αλλαγής. Η Ιστορία μας διδάσκει τι παραμένει το ίδιο, τι αλλάζει και πως αλλάζουν τα πράγματα.

Γράφει ο Yuval Noah Harari στο βιβλίο του “Nexus.”

Τετάρτη 7 Μαΐου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΨΕΜΑΤΑ

Η ικανότητα και η τάση να λέμε ψέματα είναι θεμελιώδης στην ανθρώπινη φύση. Επίσης, όμως, τέτοια είναι και η τάση του είδους μας να θεωρούμε ότι οι άλλοι μας λένε την αλήθεια. Είναι αυτή η περίεργη δυσαναλογία που δημιουργεί τεράστια κοινωνικά προβλήματα στον άνθρωπο.

Η τάση να πιστεύουμε τους άλλους είναι προϊόν προσαρμογής της ανθρώπινης εξέλιξης, που επιτρέπει την αποτελεσματική επικοινωνία και τον κοινωνικό συντονισμό.

Ως είδος οι άνθρωποι είναι προσανατολισμένοι τόσο προς την ευπιστία, όσο και προς το να λένε ψέματα. Είναι αυτός ο συνδυασμός χαρακτηριστικών- αυτή η περίεργη δυσαναλογία ανάμεσα στην ανθρώπινη ικανότητα από τη μια να λέει και από την άλλη να μην αντιλαμβάνεται τα ψέματα- που μας κάνει επικίνδυνους για τον εαυτό μας.

Το λέει και το ξαναλέει ο Justin Gregg στο βιβλίο του “If Nietzsche Were a Narwhal.”

 

Σήμερα στη θάλσσα κολυμπούσα σε μια θάλασσα γεμάτη από αυτά τα περίεργα "όντα", που λέγονται σάλπες (salps) και που δεν ανήκουν στην κατηγορία των μεδουσών (jelly fish). Συνήθως δεν απαντούν μεμονωμένα, αλλά σχηματίζουν μεγάλες "αλυσσίδες", που μοιάζουν με περιδέραια. Ανήκουν στα λεγόμενα "κορδωτά" και έχουν μεγαλύτερη συγγένεια με τα σπονδυλωτά, δηλαδή και με τον άνθρωπο, παρά με τις μέδουσες!

Είναι, διαβάζω, εντελώς ακίνδυνα για τον άνθρωπο.

Για την αντικειμενικότητα του πράγματος σημειώνω ότι η φωτο δεν είναι από το δικό μου χέρι και είναι από το διαδίκτυο. Αυτά όμως είναι τα "όντα", που συνάντησα.

Τρίτη 6 Μαΐου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Ο ΣΑΙΞΠΗΡ ΚΑΙ ΕΣΥ…

Διάβασα κάπου ότι προσπαθώντας να καταλάβεις την προσωπικότητα του Σαίξπηρ είναι όπως όταν κοιτάζεις μια πολύ σκοτεινή, λουστραρισμένη εικόνα στην Γκαλερί των Πορτραίτων. Στην αρχή δεν βλέπεις τίποτα, μετά αναγνωρίζεις μερικά χαρακτηριστικά, και τέλος συνειδητοποιείς ότι είναι τα δικά σου.

Ισχυρισμοί του Brendan O’Hea στην εισαγωγή του βιβλίου “Shakespeare” της ηθοποιού Judi Dench.

Δευτέρα 5 Μαΐου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΑΞΙΟΜΝΗΜΟΝΕΥΤΑ

* Και αυτό είναι κατανοητό- για κάποιον που δεν έχει πατρίδα, κάθε κίνηση μετατρέπεται σε ένα γυρισμό, επειδή τίποτε δεν εξασκεί τέτοια έλξη όσο το κενό.

Γράφει η Olga Tokarczuk στο “Flights.”

* Το υποτιθέμενο μυστήριο της ταυτότητας του  Gatsby δεν είναι καθόλου μυστήριο. Είναι αυτό που θα ήταν ο Fitzgerald αν δεν είχε ταλέντο.

Και ακόμη,

τίποτα δεν νικά εκείνο το αίσθημα, του ότι μια ενδιαφέρουσα γυναίκα ενδιαφέρεται για εμας.

Λόγια του συγγραφέα Anthony Powell, που αναφέρονται στο βιβλίο “Cultural Amnesia” του Clive James.

Οι φτερωτοί επισκέπτες της Άνοιξης

 Ακριβώς έξω από το παράθυρο του γραφείου μου!