Τρίτη 22 Απριλίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΝΑΤΑ ΝΑΤΑ ΤΑ ΜΥΑΛΑ ΜΟΥ ΠΟΥ ΜΟΥ ΦΕΥΓΟΥΝ !

Ο Μπίλλυ κοίταξε μέσα στον απόπατο. Ο θρήνος έρχονταν από κει. Ένας Αμερικανός θρηνούσε, λέγοντας ότι είχε βγάλει τα πάντα εκτός από τα μυαλά του. Μερικές στιγμές μετά είπε “Νάτα, νάτα, φεύγουν κι αυτά”. Εννοούσε τα μυαλά του. Αυτός ήμουν εγώ. Εγώ ήμουν. Αυτός ήταν ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου.

Γράφει ο Kurt Vonnegut στο “Slaughterhouse-Five”, περιγράφοντας κατά κάποιο τρόπο τις δικές του πολεμικές περιπέτειες κατά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο και ιδιαίτερα την καταστροφή της Δρέσδης από τους συμμάχους.

Παρασκευή 18 Απριλίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΠΕΡΙ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ

Ο καθένας ξέρει ότι η πράξη της αυτοκτονίας είναι πάντοτε παρούσα. Δεν την διαλέγουν πάρα πολλοί άνθρωποι. Ο Nietzsche λέει ότι μπορεί να σε βοηθήσει να ξεπεράσεις κάποιες κακές νύχτες. Η ιδέα μονάχα. Αλλά είναι για λίγους. Οι άνθρωποι είναι πολύ δεμένοι με τις ζωές τους.

Από το μυθιστόρημα Stella Maris, το τελευταίο του Cormac McCarthy.

Πέμπτη 17 Απριλίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΛΑΣΣΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ

Ο Thomas Paine θεωρούσε ότι τη μελέτη των Ελληνικών και των Λατινικών ήταν μη πρακτική και άσκοπη. Παρομοίως ο  Benjamin Rush, ένας από τους υπογράφοντες της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας και ιδρυτής ενός κολλεγίου, ξεκίνησε κυριολεκτικά έναν πόλεμο εναντίον των Κλασσικών Σπουδών. Σε ένα γράμμα του προς τον John Adams, κατέληγε ότι αν “κάθε Ελληνικό και Λατινικό βιβλίο (με την εξαίρεση της Καινής Διαθήκης) καταναλώνονταν στην πυρά, ο κόσμος θα ήταν σοφότερος”. 

Ο Noah Webster επίσης απαίτησε μια καθολική εκπαίδευση με βάση τις επιστήμες και την Αγγλική γλώσσα και γραμματική. “Ποιο πλεονέκτημα προκύπτει για έναν έμπορο, έναν μηχανικό, έναν αγρότη, από την γνωριμία με τις Ελληνικές και Λατινικές γλώσσες”; Ένας συγγραφέας το 1778 το έθεσε πιο ωμά: “Πολλοί από τους ανθρώπους μας βασανίζουν το κεφάλι τους με την Ιλιάδα, ενώ θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τα χέρια τους με το να καθαρίζουν τους βάλτους μας και να αποστραγγίζουν τα έλη μας”.

Από το βιβλίο των Hanson and Heath “Who Killed Homer.”

Τετάρτη 16 Απριλίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΜΕ ΠΟΙΟΥΣ ΘΑ ΠΑΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΥΣ ΘΑ ΑΦΗΣΕΙΣ

Αλλά ο Aron*καταλάβαινε την κεντρική αλήθεια γύρω από την ευρωπαϊκή πολιτική μετά τον πόλεμο: οι εγχώριες και οι διεθνείς συγκρούσεις ήταν πια αλληλένδετες. “Στην εποχή μας”, έγραψε τον Ιούλιο του 1947, “τόσο για τα άτομα όσο και για τα έθνη η επιλογή που καθορίζει όλα τα άλλα είναι καθολική, στην ουσία μια γεωγραφική επιλογή. Η μια είναι στο σύμπαν των ελεύθερων κρατών και η άλλη σε αυτό των περιοχών που έχουν τεθεί κάτω από τον σκληρό σοβιετικό έλεγχο. Από εδώ και πέρα ο καθένας στη Γαλλία πρέπει να δηλώσει την επιλογή του. Ή, όπως το είπε σε μια άλλη περίπτωση, “ Δεν είναι ποτέ μια διαμάχη ανάμεσα στο καλό και το κακό, αλλά ανάμεσα στο προτιμητέο και το απεχθές.

• Raymond Aron (1905-1983), Γάλλος φιλόσοφος, ιστορικός και δημοσιογράφος.

Από το βιβλίο “Postwar” του Tony Judt.

Τρίτη 15 Απριλίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΑΞΙΟΜΝΗΜΟΝΕΥΤΑ

*Η εξήγηση του Beckett για το λόγο για τον οποίο η Ιρλανδία παρήγαγε τόσο πολλούς  σύγχρονους συγγραφείς ήταν ότι μια χώρα τόσο καταπιεσμένη από τους Βρεττανούς και τους παπάδες ήταν αναγκασμένη να τραγουδάει.

Από το βιβλίο The Western Canon του Harold Bloom.

* Πιστεύω ότι ο άνθρωπος δεν έχει το μήκος του σώματός του, αλλά των χρόνων του. Πρέπει να τα σέρνει μαζί του όταν κινείται, ένα ολοένα δυσχερέστερο έργο που στο τέλος τον κατατροπώνει.

Γράφει ο Enrique Vila-Matas στο βιβλίο “Montano's Malady.”

Δευτέρα 14 Απριλίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΑΞΙΟΜΝΗΜΟΝΕΥΤΑ

*“Δες ένα, κάνε ένα, δίδαξε ένα”, είναι ο κυριότερος κανόνας της ιατρικής εκπαίδευσης.

Γράφει στο βιβλίο “The Occasional Human Sacrifice” ο Carl Elliott.

*Να κι ένα παράπονο του Oscar Wilde: Αυτοί που έχουν ξεχάσει πως να μαθαίνουν έχουν όλοι γίνει δάσκαλοι.

Από το βιβλίο “Ulysses and Us” του Declan Kiberd.

*Το σύννεφο ποτέ δεν έρχεται από το σημείο του ορίζοντα προς το οποίο παρατηρούμε περιμένοντάς το. 

Γράφει Elizabeth Gaskell στο κλασσικό της μυθιστόρημα “North and South.”

Παρασκευή 11 Απριλίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΑΞΙΟΜΝΗΜΟΝΕΥΤΑ

*Την φήμη πρώτα την κυνηγάς και μετά πρέπει να απολογείσαι γι΄αυτήν.

*Όταν τον είδα για πρώτη φορά θυμήθηκα αυτό που συνήθιζε να λεέι ο πατέρας μου: Θα έλεγε ότι αν αυτός ο τύπος ήταν κατά το ήμισυ τόσο έξυπνος από όσο νομίζει ότι είναι, θα ήταν δύο φορές πιο έξυπνος από ό,τι στην πραγματικότητα.

Δύο αποσπάσματα από Σύντομες Ιστορίες της Alice Munro.

Πέμπτη 10 Απριλίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΑΞΙΟΜΝΗΜΟΝΕΥΤΑ 

* Υπάρχουν σχολιαστές που δεν είχαν ενδιαφερθεί για τον Caravaggio, παρά μόνο όταν έμαθαν ότι είχε σκοτώσει κάποιον. Αυτοί είναι ένα βήμα μονάχα πριν από το να πιστέψουν ότι ο κάθε φονιάς είναι ένας Caravaggio.

Διαπίστωση του Clive James στο βιβλίο “Cultural Amnesia.”

* Ο Walter Benjamin είχε προφητεύσει ότι η φασιστική ανθρωπότητα θα βίωνε τον ίδιο της τον αφανισμό σαν μια υπέρτατη αισθητική απόλαυση.

Γράφει ο Alex Ross στο βιβλίο “The Rest is Noise: Listening to the Twentieth Century.”

* Κομμουνιστής είναι αυτός που έχει διαβάσει Μαρξ και αντικομμουνιστής είναι κάποιος που τον έχει καταλάβει.

Από το βιβλίο της Svetlana Alexievich “Secondhand Time.”

Αμφιδρομές

 Σήμερα δημοσίευση στο περιοδικό “Ποιείν” για την ποιητική μου συλλογή

https://www.poiein.gr/2025/04/08/νίκος-κ-ζούμπος-αμφιδρομές-φευγαλέα/

Patras Half Marathon

 Τα εγγόνια στο Patras Half-Marathon!

Οι βόρβοροι...

 Οι βόρβοροι…

Και τώρα τι θα κάνουμε χωρίς βορβόρους;

Ήταν μια κάποια πλύση…

Εύλογα αναρωτιέται πλέον ο καθείς.

Πέμπτη 3 Απριλίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Η “ΣΟΦΙΑ” ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ

Θέλουμε να παροτρύνουμε την εξέλιξη να προχωρήσει προς τα εκεί που πηγαίνει και να σταματήσει τις ατέλειωτες σκληρότητες. Αλλά η ζωή δεν γνωρίζει που πηγαίνει. Δεν έχει μακροπρόθεσμο πλάνο. Δεν υπάρχει στον ορίζοντα ένα τέλος. Δεν υπάρχει ένα μυαλό για να έχει ένα τέλος στο μυαλό του. Η διαδικασία είναι το αντίθετο της τελεολογίας. Η ζωή είναι σπάταλη, τυφλή, στο επίπεδο αυτό δεν την απασχολεί η έννοια της δικαιοσύνης. Έχει την πολυτέλεια να αφανίζει πλήθη.

Η φυσική επιλογή προκαλεί, ξεκινάει και κατευθύνει ένα πολύπλοκο σύνολο μοριακών αποκρίσεων, που μπορεί επιφανειακά να μοιάζει με στόχευση, νοημοσύνη, με έναν αφέντη Μοριακό Βιολόγο που πειραματίζεται με τα γονίδια, αλλά αυτό που μονάχα συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι μετάλλαξη και αναπαραγωγή, που αλληλεπιδρούν με ένα μεταβαλλόμενο εξωτερικό περιβάλλον.

Τα δύο παραπάνω αποσπάσματα από το βιβλίο του Carl Sagan “Shadows of Forgotten Ancestors.”

Τετάρτη 2 Απριλίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Η ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Η σοφία συνίσταται στη σύνδεση του παρόντος με το μέλλον, συμβουλεύοντας τι πρέπει να κάνεις στο παρόν. Αφορά το να κάνεις τη γνώση προσιτή για ερωτήσεις που δεν έχουν ακόμη τεθεί. Οι ανθρωπιστικές σπουδές, ακριβώς όπως η βασική έρευνα που λαμβάνει χώρα σε άλλα επιστημονικά πεδία, παράγουν γνώση που μπορεί να μοιάζει εντελώς άχρηστη για την εποχή, αλλά η σοφία συνίσταται στην διευκόλυνση της ανάδειξης της μελλοντικής της χρησιμότητας.

Γράφει η Helga Nowotny στο βιβλίο “In AI We Trust.”

Τρίτη 1 Απριλίου 2025

 Καλό Μήνα σε όλους!

ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Ο ΠΑΝΑΓΙΟΣ ΤΑΦΟΣ

Μια μέρα ο Πάπας συζητά ήσυχα με έναν Γερμανό θεολόγο σε ένα δωμάτιο του Βατικανού. Ξαφνικά δύο Γάλλοι αρχαιολόγοι εισβάλλουν, πολύ ανάστατοι και νευρικοί και λένε στον Άγιο Πατέρα, ότι έχουν μόλις επιστρέψει από το Ισραήλ και έχουν κάποια πολύ καλά νέα και κάποια μάλλον κακά νέα. Ο Πάπας τους παρακαλεί να του πουν τι συμβαίνει και να μην τον αφήνουν σε αγωνία. Μιλώντας πότε ο ένας και πότε ο άλλος, οι Γάλλοι λένε ότι τα καλά νέα είναι ότι ανακάλυψαν τον Πανάγιο Τάφο. Τον Πανάγιο Τάφο; λέει ο Πάπας. Ναι τον Πανάγιο Τάφο. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία. Ο Πάπας έχει συγκινηθεί μέχρι δακρύων. Και ποια είναι τα κακά νέα; ρωτάει, σκουπίζοντας τα δάκρυά του. Λοιπόν, μέσα στον Πανάγιο Τάφο βρήκαμε το σώμα του Χριστού. Ο Πάπας λιποθυμά. Οι Γάλλοι τρέχουν δίπλα του και του κάνουν αέρα. Ο μόνος που μένει ήρεμος είναι ο Γερμανός θεολόγος, ο οποίος μονολογεί: Για φαντάσου λοιπόν, ο Ιησούς υπήρξε πραγματικά;

Το παραπάνω αφηγείται ο Roberto Bolaño στο βιβλίο “By Night in Chile.”

Δευτέρα 31 Μαρτίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΜΝΗΜΗ, ΔΙΑΘΕΣΗ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ

Οι θεωρίες για τη Μνήμη που εξαρτάται από τη Διάθεση και τη Μνήμη που εξαρτάται από τη Γλώσσα υποδηλώνουν ότι η προσβασιμότητα στις αναμνήσεις σε ένα ορισμένο χρονικό σημείο εξαρτάται από τη διάθεση στην οποία βρίσκεσαι ή από τη γλώσσα την οποία χρησιμοποιείς. 

Αναφορά στο βιβλίο “The Power of Language” της Viorica Marian

Παρασκευή 28 Μαρτίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Ο ΛΑΪΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ

Στις πιο ακραίες του παραλλαγές, ο λαϊκισμός υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει αντικειμενική αλήθεια και ότι ο καθένας έχει “την αλήθεια του”, την οποία διαχειρίζεται ώστε να κατατροπώνει τους αντιπάλους του. Σύμφωνα με αυτή την κοσμοθεωρία, η μόνη πραγματικότητα είναι η δύναμη.

Και πιο κάτω:

Αν η δύναμη είναι η μόνη πραγματικότητα και αν η πληροφορία είναι απλά ένα όπλο, τι άραγε σημαίνει αυτό για τους ίδιους τους λαϊκιστές; Ενδιαφέρονται και αυτοί μονάχα για τη δύναμη και μας λένε και αυτοί ψέματα για να κερδίσουν τη δύναμη;

Και ακόμη:

Ένα από τα επαναλαμβανόμενα παράδοξα του λαϊκισμού είναι ότι ξεκινάει με το να μας προειδοποιεί ότι όλοι οι ελιτιστές οδηγούνται από μια επικίνδυνη πείνα για δύναμη, αλλά συχνά καταλήγει στο να παραδίνει όλη τη δύναμη σε ένα φιλόδοξο άνθρωπο.

Γράφει ο Yuval Noah Harari στο βιβλίο του “Nexus.”

Πέμπτη 27 Μαρτίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ

Μια ζωή που κυλά από μια παρούσα στιγμή στην επόμενη, από τη μια κρίση στη επόμενη, από ένα πρόβλημα στο επόμενο, καταντά στο να είναι μια απλή επιβίωση. Η ζωή είναι κάτι περισσότερο από λύση προβλημάτων. Κάποιος που απλά λύνει προβλήματα δεν έχει μέλλον. Είναι μόνο με την αφήγηση που ανοίγει το μέλλον, επειδή η αφήγηση προσδίδει ελπίδα.

Λόγια του Byung-Chul Han στο έργο “The Crisis of Narration.”

Τετάρτη 26 Μαρτίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ

Και θυμήθηκα το Δέκατο τέταρτο Βιβλίο του Bokonon, που το είχα ολόκληρο διαβάσει την προηγούμενη νύχτα. Το βιβλίο αυτό έχει τίτλο “Τι μπορεί να ελπίζει ένας σκεπτόμενος άνθρωπος για την ανθρωπότητα στη Γη, με βάση την εμπειρία των προηγούμενων εκατομμυρίων ετών”. Δεν παίρνει πολύ χρόνο να διαβάσεις το Δέκατο τέταρτο βιβλίο. Αποτελείται από μια λέξη και μια τελεία: “Τίποτα”.

Γράφει ο Kurt Vonnegut  στο “Cat's Cradle.”

Πανσεδο-φατσούλες

Πανσέδες, αλλά και άγριος ηβίσκος, μαργαριτούλες και διμορφοθήκες!
 

Δευτέρα 24 Μαρτίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΘΡΗΣΚΕΙΑ, ΕΝΑ ΤΕΛΕΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ

Τι άλλο είναι τάχα ένας τα πάντα ορών Θεός, ικανός να γνωρίζει τις σκέψεις και τις προθέσεις μας, παρά το πιο αποτελεσματικό εργαλείο παρακολούθησης που έχει ποτέ εφευρεθεί; Η μεγαλοφυΐα της θρησκείας αυτού του είδους είναι ο τρόπος που γοητεύει τους πιστούς στο να εφαρμόζουν την αγνότητα στη ζωή τους, ώστε να θερίσουν την επιβράβευση μετά το θάνατο. Και σε αντίθεση με το σημερινό σύστημα παρακολούθησης-που γνωρίζει μόνο ότι γράφεις, λες και κάνεις-οι μονοθεϊστικοί Θεοί ισχυρίζονται ότι γνωρίζουν ακόμη και τις προθέσεις μας.

Γράφει η Naomi Klein στο βιβλίο “Doppelganger.”