Μουσική Πρόταση: Amalia Rodrigues - Erros meus

 

Η Ασκητική του Καιρού μας

 Κείμενο δημοσιευμένο σαν σήμερα (13 Δεκεμβρίου) του 2017

Η ΑΣΚΗΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΙΡΟΥ ΜΑΣ 

Ακούω μέσα μου δυο φωνές, που αντιμάχονται η μια την άλλη και θέλουν να βρουν τρόπο να εκφραστούν.

Το περίεργο είναι ότι και οι δυο φωνάζουν το ίδιο πράγμα, αλλά με τόσο διαφορετικό τρόπο η κάθε μια.

Πιστεύω στον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ λέει η μια φωνή. Είμαι αριστερός από τα γεννοφάσκια μου, πιστεύω στην κοινωνική δικαιοσύνη, στην ισότητα και την αδελφότητα. Είμαι βέβαιος ότι ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ είχαν όλη την καλή θέληση να κάνουν αυτά που διακήρυσσαν, έδωσαν σκληρές μάχες με πολύ πιο δυνατούς αντιπάλους, μέσα σε συνθήκες που καθόλου δεν τους ευνοούσαν και αναγκάστηκαν να κάνουν μια στρατηγική υποχώρηση, αποδεχόμενοι πράγματα ενάντια στα πιστεύω τους. Έλεγαν πάντως τα σωστά πράγματα και αποφάσισαν να μην εγκαταλείψουν το σκάφος, αλλά να βοηθήσουν όσο γίνεται τους περισσότερο αδύναμους και να διαχειριστούν τουλάχιστο με εντιμότητα και διαφάνεια την καθημερινότητα και τις υποθέσεις της πατρίδας. Ναι πολλές αξίες της αριστεράς έχουν απαξιωθεί, αλλά κάποια δείγματα κοινωνικής πολιτικής υπάρχουν και ελπίζω να γίνουν περισσότερα όσο βγαίνουμε από την κρίση.

Και εγώ πιστεύω στον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ λέει η άλλη φωνή μέσα μου. Ήμουνα πάντοτε νεοφιλελεύθερος, πιστεύω στην ελεύθερη αγορά, στην ιδιωτική πρωτοβουλία, στην ελευθερία της βούλησης και στο δικαίωμα του ανθρώπου να επιλέγει ποιος θα τον κυβερνά μέσα από την ψήφο του. Αυτό το σύστημα που λέγεται κοινοβουλευτική δημοκρατία, έστω και στα πλαίσια του καπιταλισμού, έχει απόλυτα επικρατήσει και είναι το μοναδικό που εξασφαλίζει σήμερα την ποιότητα της ζωής που απολαμβάνουμε στη Δύση. Κατάλαβα έγκαιρα ότι στην Ελλάδα της κρίσης καμιά άλλη πολιτική δύναμη δεν μπορούσε να κάνει τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούν οι καιροί. Είδαμε πως έφυγαν κακήν κακώς οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν η μόνη λύση για να παραμείνει η Ελλάδα στην τροχιά της Ευρώπης και του δυτικού τρόπου ζωής. Βέβαια με την πολιτική που ασκεί έχει προδώσει βασικές αξίες της αριστεράς, αλλά αυτό εμένα δεν με αφορά και δεν με προβληματίζει. Όταν καεί το χαρτί του θα επανέλθουν οι δυνάμεις εκείνες που είναι κοντύτερα στα δικά μου πιστεύω και ο κύκλος θα επαναληφθεί. Έτσι άλλωστε είναι η πολιτική. Και η ζωή.

Αρχίζει όμως και μια άλλη φωνή να ακούγεται μέσα μου. Δειλά στην αρχή, αλλά παίρνει να δυναμώνει και να θέλει να ακουστεί περισσότερο. Και τι λέει αυτή η άλλη φωνή; Μήπως πρέπει να φανταστούμε, να σχεδιάσουμε και να δημιουργήσουμε ένα κόσμο, όπου αυτά που έλεγε ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ να μπορούν να πραγματοποιηθούν; Μήπως πρέπει με όλο και με περισσότερο δυνατή φωνή να ακούσει όλη η ανθρωπότητα ότι ο σύγχρονος νεοφιλελεύθερος τρόπος διακυβέρνησης δεν είναι συμβατός με την επιβίωση της ανθρωπότητας, αφού μας οδηγεί συστηματικά προς την κλιματική καταστροφή; Αφού συνεχώς αυξάνει τις ανισότητες ανάμεσα στους λαούς, αλλά και ανάμεσα στους πολίτες της ίδια της χώρας; Μήπως τα παραμύθια της προστασίας των πιο αδύναμων στρωμάτων στην πραγματικότητα δεν οδηγούν  παρά σε μια διεύρυνση αυτών των στρωμάτων με την εξαφάνιση της μεσαίας τάξης και την αύξηση της απόστασης από τους ολίγους εκλεκτούς; 

Μήπως τελικά η παρουσία πολιτικών και κομμάτων όπως ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος που χρησιμοποιεί σήμερα το νεοφιλελεύθερο καπιταλιστικό σύστημα για να εξουδετερώσει εκείνα τα κινήματα, που θα μπορούσαν να προσφέρουν την πραγματική αλλαγή; Κινήματα που υπάρχουν μεν και σήμερα, αλλά η εμβέλειά τους δεν είναι πολύ μεγάλη. Ένας βασικός λόγος γι αυτό είναι ότι έχουν στραμμένη την προσοχή τους σε συγκεκριμένα προβλήματα, που τους απασχολούν αμεσότερα. Δεν θα αργήσει όμως ο καιρός που όλοι αυτοί που αγωνίζονται άλλοι ενάντια στην κλιματική αλλαγή, άλλοι ενάντια στην αυξανόμενη κοινωνική ανισότητα, άλλοι ενάντια στον αποκλεισμό των προσφύγων από τη ζωή που δικαιούνται, άλλοι ενάντια στην καταπίεση μειονοτήτων, στο ρατσισμό στη μισογυνία κλπ, θα βρουν τρόπο να ενώσουν τις δυνάμεις τους. Και τότε πραγματικά υπάρχει ελπίδα να αλλάξει ο κόσμος.

Αυτά είναι που μου λέει αυτή η τρίτη φωνή μέσα μου.

Και τότε βέβαια παύω να πιστεύω στον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ!

Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΤΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Οι σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους μεταβάλλονται τελικά πολύ λίγο κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Ακολουθούν εκείνα τα σχήματα που καθορίστηκαν από τις πρώτες στιγμές της σχέσης τους και ίσως για πάντοτε.

Γράφει στο μυθιστόρημα “Anéantir” ο Michel Houellebecq.

Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΤΙ ΕΧΟΥΝ ΚΟΙΝΟ ΟΙ ΚΑΘΡΕΦΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΠΡΑΞΗ;

Στη συνέχεια είπε “ Έγραψα κάποτε ότι οι καθρέφτες και η συνουσία είναι αποκρουστικά πράγματα, αφού και τα δύο πολλαπλασιάζουν τον αριθμό των ανθρώπων στον κόσμο”.

Υποθετικά λόγια του Borges από το βιβλίο “Borges and Me” του Jay Parini.

Τρίτη 10 Δεκεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΑ

Οι αληθινοί πρόγονοι των εθνών της Ευρώπης, όπως σωστά έχει ειπωθεί, δεν είναι αυτοί από των οποίων το αίμα ξεπήδησαν, αλλά αυτοί από τους οποίους προέρχεται η πλουσιότερη μερίδα της κληρονομιάς τους. Η μάχη του Μαραθώνα, ακόμη και ως ένα γεγονός της ιστορίας της Αγγλίας, είναι πιο σημαντική από τη μάχη του Hastings. Αν η έκβαση εκείνη τη μέρα ήταν διαφορετική, οι Βρεττανοί και οι Σάξωνες μπορεί ακόμη και σήμερα να περιπλανιόταν στα δάση.

Λόγια του John Stuart Mill,  που αναφέρονται στο βιβλίο “How the World Made the West” της Josephine Quinn.

Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ ΕΛΛΗΝΕΣ

Βέβαια, τον διέκοψε ο Λεκές, όπως λέει κι ο Κανελλόπουλος: “οι ανανήψαντες της Μακρονήσου πρέπει να θεωρηθούν δυό φορές Έλληνες, μία ως γεννηθέντες τοιούτοι, και άλλη μια φορά ως ανακτήσαντες μετά γόνιμον ψυχικήν δοκιμασίαν την ελληνικήν των συνείδησιν”-αυτό δεν θες να πεις;

Γράφει ο Μένης Κουμανταρέας στο “Δυό φορές Έλληνας”

Παρασκευή 6 Δεκεμβρίου 2024

ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΔΟΛΟΦΟΝΟΙ ΚΑΙ ΑΒΡΟΤΗΤΕΣ

Gibbs, ρώτησε ο Gilmore, τον συγκρατούμενό του, έχεις ακούσει για τον Ralph Waldo Emerson;

Όχι

Ήταν ένας συγγραφέας και έκανε μια δήλωση, σύμφωνα με την οποία ζούμε εσύ κι εγώ. Ο Emerson είπε: Η ζωή είναι τόσο σύντομη, ώστε δεν έχεις πάντοτε χρόνο για αβρότητες.

Από το μυθιστόρημα του Norman Mailer “The Executioner's Song.”

Μουσική Πρόταση: Hope Pete Josef

 

Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΕΥΛΟΓΟ ΕΡΩΤΗΜΑ

Εδώ που τα λέμε, έχεις σκεφτεί ότι μπορεί να υπάρχουν συγγενείς που συναντούνται μονάχα σε γάμους και κηδείες, με αποτέλεσμα ο καθένας να νομίζει ότι όλοι οι άλλοι είναι μανιο-καταθλιπτικοί;

Το χιούμορ του David Grossman στο μυθιστόρημα “A Horse Walks into a Bar.”

Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΚΙ ΕΓΩ

Ο Βασιλιάς εργάζονταν στον κήπο. Έδειχνε πολύ ευχαριστημένος που με έβλεπε. Περπατήσαμε κατά μήκος του κήπου. Αυτή είναι η Βασίλισσα, μου είπε. Κλάδευε μια τριανταφυλλιά. Ω, πως είστε, μου είπε. Καθήσαμε σε ένα τραπέζι κάτω από ένα μεγάλο δέντρο και ο Βασιλιάς παρήγγειλε ουίσκυ με σόδα. Έχουμε πάντως καλό ουσίσκυ, είπε. Η επαναστατική επιτροπή, μου είπε, δεν τον αφήνει να βγει έξω από το χώρο του παλατιού. Πιστεύω ότι ο  Πλαστήρας είναι πολύ καλός άνθρωπος, είπε, αλλά τρομερά δύσκολος. Νομίζω ότι έκανε καλά που σκότωσε εκείνους τους τύπους. Αν ο Kerensky είχε σκοτώσει μερικούς ανθρώπους τα πράγματα μπορεί να ήταν πολύ διαφορετικά. Οπωσδήποτε το σημαντικό πράγμα σε μια τέτοια ιστορία είναι να μην σκοτωθείς ο ίδιος. 

Ήταν εξαιρετικά ευδιάθετος. Μιλήσαμε για πολλή ώρα. Όπως όλοι οι Έλληνες ήθελε να πάει στην Αμεερική.

Από συλλογή Σύντομων Ιστοριών και συντομογραφιών (βινιέτες) του Ernest Hemingway, “In Our Times”, που εκδόθηκε το 1925, περιγράφοντας μια συνάντηση με τον Έλληνα Βασιλιά.

Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2024

ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

 ΠΕΡΙ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ

Η άποψή μας είναι ότι η αίσθητικότητα, η συνείδηση, η αυτοαναφορική επίγνωση – όποιοι όροι και αν χρησιμοποιούνται, είναι ένα εγγενές χαρακτηριστικό όλων των ζωντανών οργανισμών.

Άποψη των Arthur S. Reber, Frantisek Baluska και William Miller από το βιβλίο τους “The Sentient Cell.”

Η ΣΟΦΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ

Το είπε ωραία ο Σοφοκλής: Το καλύτερο είναι να μην έχεις γεννηθεί ποτέ, αλλά αν έχεις έλθει σε αυτόν τον κόσμο, επέστρεψε όσο μπορείς γρηγορότερα εκεί από όπου προήλθες.

Το αναφέρει η Joyce Carol Oates στο βιβλίο “A Book of American Martyrs.”

Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ

Πρόοδος, έγραψε ο C.S. Lewis* “σημαίνει να βρεθείς πλησιέστερα στο μέρος που θέλεις να πας”. Κι αν έχεις πάρει λάθος δρόμο, τότε το να προχωράς μπροστά δεν σε φέρνει καθόλου πλησιέστερα.

• Ιρλανδός συγγραφέας και ακαδημαϊκός.

Από το βιβλίο του Matt Haig  “Notes on a Nervous Planet.”

Σάββατο 30 Νοεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΟΙ ΓΕΙΤΟΝΕΣ

Ο Ahmet Ahmet Davutoğlu, ο υπερδραστήριος Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας συνήθιζε να λέει ότι η πολιτική της χώρας ήταν “κανένα πρόβλημα με τους γείτονες”. Αλλά το 2020 ο Ahmet Davutoğlu ήταν πια παρελθόν και οι Τούρκοι αστειεύονταν ότι η νέα πολιτική ήταν “κανένας γείτονας χωρίς προβλήματα”.

Από το βιβλίο "The Age of the Strongman” του Gideon Rachman.

60 Χρόνια Πανεπιστήμιο Πατρών

 Τα νιάτα όλα στη σκηνή. Ήταν πάντως μια καλή εκδήλωση.

ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ;

Δεν μπορώ να πιστέψω την κατάντια αυτού του κάποτε αξιοσέβαστου επαγγέλματος. Οι θεωρητικοί φυσΙκοί συνήθιζαν να ερμηνεύουν αυτό που είχε παρατηρηθεί. Τώρα προσπαθούν να εξηγήσουν το λόγο για τον οποίο δεν μπορούν να ερμηνεύσουν αυτό που δεν έχει παρατηρηθεί. Και ούτε αυτό το καταφέρνουν καλά. Στο πολυσύμπαν, δεν μπορείς να ερμηνεύσεις τις τιμές των παραμέτρων. Το πολύ-πολύ μπορείς να υπολογίσεις την πιθανότητά τους. Αλλά υπάρχουν πολλοί τρόποι να μην εξηγείς κάτι.

Και πιο κάτω:

Όταν καλούνται να εκτιμήσουν την αξία μιάς θεωρίας που έχει πρόσφατα προταθεί αλλά δεν έχει ακόμη υποστεί τις απαραίτητες δοκιμασίες, οι φυσικοί βγάζουν τα συμπεράσματά τους λαμβάνοντας υπ’ όψιν έννοιες όπως η φυσικότητα, η απλότητα ή η κομψότητα και η ομορφιά. Αυτοί οι κρυμμένοι κανόνες είναι πανταχού παρόντες στην οικοδόμηση της φυσικής επιστήμης. Είναι ανεκτίμητοι. Και σε απόλυτη αντίκρουση με την επιστημονική οδηγία που απαιτεί αντικειμενικότητα.

Γράφει η Sabine Hossenfelder στο βιβλίο “Lost in Math.”

Δευτέρα 25 Νοεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΙΣΤΟΡΙΕΣ….

Οι ιστορίες που έχουν συμβεί μοιάζουν μεταξύ τους, κάθε ιστορία που δεν έχει συμβεί, δεν έχει συμβεί με τον δικό της τρόπο.

Παράφραση της γνωστής ρήσης από τον Georgi Gospodinov στο μυθιστόρημά του “Time Shelter.”

Η ΑΠΟΛΑΥΣΗ ΤΟΥ ΝΟΘΟΥ

O Sutcliffe πιστεύει ότι η μεγάλη πλειοψηφία των νόθων κρασιών απολαμβάνονται με ευχαρίστηση. Ο Rajat Parr, ένας διακεκριμένος γνώστης κρασιών που επιβλέπει ετιατόρια στο Las Vegas, μου είπε ότι πριν αρκετά χρόνια κάποιοι πελάτες του παρήγγειλαν ένα μπουκάλι Pétrus του 1982, που μπορεί να χρεώνεται στα εστιατόρια ακόμη και 6000 ευρώ. Η συντροφιά τέλειωσε το μπουκάλι και παρήγγειλε ένα δεύτερο. Αλλά το δεύτερο είχε σημαντικά διαφορετική γέυση και γι’ αυτό το επέστρεψαν. Οι σερβιτόροι πρόσφεραν ένα τρίτο μπουκάλι με τις απαραίτητες απολογίες, που οι γευματίζοντες κατανάλωσαν με ευχαρίστηση. Ο Parr αποφάσισε να ελέγξει προσεκτικά τα τρία μπουκάλια και διαπίστωσε το πρόβλημα με το δεύτερο μπουκάλι. Ήταν γνήσιο.

Από το βιβλίο “Rogues : True Stories of Grifters, Killers, Rebels and Crooks” του Patrick Radden Keefe.

Χίλια μπράβο!

 Χίλια μπράβο!

Χίλια μπράβο στον Αλέξη Τσίπρα! Σήμερα μας είπε με μεστό και καθαρό λόγο τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να κάνουμε εκείνα που δεν έκανε εκείνος όταν κυβερνούσε τη χώρα!

Σάββατο 23 Νοεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ …ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ

* Λοιπόν, με ρώτησε ήρεμα. “Πως τα πας με τον Πατέρα;” “Μια χαρά. Μου εξήγησε τι είναι ο πολιτισμός. Δηλαδή όπως τον αντιλαμβάνεται. Πρόκειται να τον επιτρέψει να πορευτεί για λίγο ακόμη. Αλλά ότι πρέπει να είναι προσεκτικός και να μην ανακατεύεται με την ιδιωτική του ζωή. Αν αυτό συμβεί, είναι ικανός να πάρει ένα τηλέφωνο στο Θεό και να ακυρώσει την παραγγελία”. 

Από το “The Long Goodbye” του Raymond Chandler.

* Ο Καπιταλισμός πλησιάζει την εξάντλησή του όταν η ανθρώπινη παραγωγικότητα δεν αυξάνεται απλά με την τεχνολογία, αλλά αντικαθίσταται από αυτήν.

* Με τον καπιταλισμό να εισέρχεται στην τελική του φάση, σε ένα πλανήτη που έχει παραμορφωθεί από την νεοφιλελεύθερη λιτότητα και την περιβαλλοντική κατάρρευση, δεν μπορούμε ούτε να προσποιηθούμε πια ότι η επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη συμβαδίζει με τις επιθυμίες και τις ανάγκες του ανθρώπου.

Τα υποστηρίζει ο Jonathan Crary στο εξαιρετικό βιβλίο “Scorched Earth.”

Παρασκευή 22 Νοεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Αν και δεν είναι προφανές σε μένα γιατί οι εξαιρετικές αιτιάσεις απαιτούν εξαιρετικές αποδείξεις (η απόδειξη είναι απόδειξη, ή όχι;), όντως πιστεύω ότι ο εξαιρετικός συντηρητισμός μας κρατά εξαιρετικά αδαείς.

Ο φυσικός Avi Loeb στο βιβλίο “Extraterrestrial.”

Τετάρτη 20 Νοεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΠΑΝ ΜΕΤΡΟΝ…

Έτσι έχεις ένα ένστικτο για τη σοφία. Ο Κομφούκιος είπε ότι το δόγμα του “μέσου” ήταν η μεγαλύτερη αρετή και ότι ήταν σπάνια στους ανθρώπους. Οι Βουδδιστές την καλούν μέση οδό. Ο Αριστοτέλης θεωρούσε ότι το μέτρο είναι η ουσία της αρετής. Πιστεύω στο μέτρο σε όλα τα πράγματα, ακόμη και στο ίδιο το μέτρο. Αρκετά γι’ αυτά,όμως.

Από το βιβλίο “Borges and Me” του Jay Parini.