Τετάρτη 19 Ιουνίου 2013

Η ΣΑΚΚΟΥΛΑ


Την κρατούσε με περηφάνια. Με μεγάλα κόκκινα γράμματα το όνομα της επιχείρησής του, αλλά και το δικό του: "Παντοπωλείον "η Πηγή" του Αλέξανδρου Καρματζιώρη, οδός Πίνδου 12, Παγκράτι".

Πόσο δρόμο διένυσε από το χωρίο του το Αστραποχώρι Δωρίδος! Γιος κτηνοτρόφου, ίσα που έβγαλε το Γυμνάσιο, μετά στρατός, σύνορα και άγιος ο Θεός. 

Και μετά δουλειά, πολλή δουλειά, σε οικοδομές, σε συνεργεία, σε βενζινάδικα, σε πάρκινγκ, σε μαγαζιά...σε όλη την Αττική...

"Εγώ δεν θα γυρίσω αποτυχημένος στο χωριό" είχε υποσχεθεί στη μάνα και τον εαυτό του...

Και μετά εννιά χρόνια η δική του επιχείρηση έγινε πραγματικότητα. Γωνιακό μαγαζί, με όλα τα προϊόντα φρέσκα και αγνά... Αγωνίες, αγώνας, ίσα-ίσα το μεροκάματο στην αρχή, καλύτερα στη συνέχεια, όταν γνωρίστηκε με τη γειτονιά, όταν άρχισαν να τον εμπιστεύονται και οι προμηθευτές...

Μετά το Σοφάκι, ο γάμος, η οικογένεια με τα δυό τους κορίτσια, την Ανθούλα, της μάνας τόνομα και τη Γωγώ, από το Γεωργία της πεθεράς. 

Μετά ήρθς η κρίση...Η πελατεία δεν λιγόστεψε, οι αγορές έφθιναν με τον καιρό. Σπάνιοι οι λογαριασμοί πάνω από 20 ευρώ. Και οι χοντρέμποροι να ζητάνε προκαταβολές ολοένα και μεγαλύτερες. Και η εφορία να του παίρνει και από τα ελάχιστα...

Αισθάνθηκε τα δάκρυα στο μάγουλό του... Στο έξω δωμάτιο η Σοφία έντυνε τις μικρές. Σήμερα θα πήγαιναν στα πεθερικά του...

¨Ερριξε μια τελευταία ματιά στη σακκούλα με τα κόκκινα γράμματα. Αυτή που είχε τη φίρμα της πεθαμένης πια επιχείρησης και που θα έπαιρναν μαζί τους για να φέρουν πίσω αυτά που θα περισσέψουν από το μεσημεριάτικο τραπέζι...

Τρίτη 18 Ιουνίου 2013

Point Omega, του Don DeLillo


Μυθιστόρημα δημοσιευμένο το 2010, ουσιαστικά μια "μελέτη" γύρω από τη μοναξιά, τον αυτισμό, τα γηρατειά και το θάνατο, αλλά που μιλά επίσης για την έννοια του  χρόνου και την ιδέα της "ερμηνείας", της "απόδοσης" ενός έργου, μιας ιστορίας, μιας ζωής.

Δυο παράλληλες αλλά ακροθιγώς εμπλεκόμενες ιστορίες, με τους ίδιους πρωταγωνιστές σε διαφορετικούς ρόλους.

Στη μια ένας πολεμικός σύμβουλος, που χρησιμοποιήθηκε στον πόλεμο του Ιράκ, έχει καταφύγει και ζει απομονωμένος σε μια έρημο της Καλιφόρνια. Ένας πειραματικός σκηνοθέτης έρχεται εκεί για να τον πείσει να γυρίσει ένα φιλμ μαζί του, όπου του προτείνει να σταθεί όρθιος μπροστά σε ένα τοίχο και να δοηγηθεί τις εμπειρίες του από την εποχή του πολέμου, έτσι χωρίς κάποιες οδηγίες, όπως του έρχονται. Αυτός και ο λευκός τοίχος.

Στην παράλληλη ιστορία ένας άνδρας, προφανώς μανιακός του κινηματογράφου, παρακολουθεί σε ένα μουσείο της Νέας Υόρκης μια ειδική προβολή του αριστουργήματος "Ψυχώ" του Χίτσκοκ, η οποία λαμβάνει χώρα όχι με το συνήθη ρυθμό της προβολής, αλλά σε "αργή κίνηση", ώστε να διαρκεί 24 ώρες. Η συγκεκριμένη προβολή διαρκεί μια εβδομάδα και ο κινηματογραφόφιλος πηγαίνει κάθε μέρα από το άνοιγμα μέχρι το κλείσιμο του μουσείου.

Η κόρη του πολεμικού συμβούλου, μια αινιγματική, εμφανώς αυτιστική προσωπικότητα, εμφανίζεται και στις δύο ιστορίες και προσδίδει με την παρουσία της το "άρωμα τηε γυναίκας". Και στις δύο περιπτώσεις εξαφανίζεται, αν και στη δεύτερη αφήνεται κάποια υποψία πιθανής προσέγγισης.

Υπάρχουν αρκετές νύξεις στο έργο για τη σημασία του "Σημείου Ωμέγα". Είναι το σημείο εκείνο της εξέλιξης του Σύμπαντος, που η συνείδησή του γιγαντώνεται και αρχίζει να στρέφεται προς τα μέσα. Το σημείο που ο άνθρωπος ξεπερνά σε ανάποδη όμως φορά τη βιολογία του και επιστρέφει στην ανόργανη μάζα.
Σε ένα άλλο σημείο αναφέρεται ως το σημείο εκείνο, που έχει τόσο πολύ "στενέψει", ώστε να συμπίπτει με την κορυφή ενός μαχαιριού, που τρυπά ένα σώμα. "Όλα τα μεγάλα θέματα του ανθρώπου προσανατολισμένα σε μια τοπική θλίψη, ένα σώμα, κάπου εκεί πέρα, ή και όχι", γράφει ο συγγραφέας.

Ο DeLillo έχει ένα εξαιρετικά ποιητικό τρόπο γραφής και ενώ έχει τη τάση να ασχολείται με θέματα, που απαιτούν πολύ προσεκτική ανάγνωση και κυριολεκτικά σε εξαντλούν, δεν παύει να με συναρπάζει με τη συγγραφική του μαστοριά.

Δευτέρα 17 Ιουνίου 2013

Ο Τσίπρας και οι εκλογές


Αν με ρωτούσατε χθες τι ήταν αυτό που θα μπορούσε να επηρεάσει περισσότερο τους τρεις πολιτικούς αρχηγούς, ώστε να τα βρουν μεταξύ τους σήμερα και να μην πάνε σε εκλογές, παρά τις διαφωνίες τους, ξέρετε τι θα σας απαντούσα;

-Μια μεγάλη συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ στο Σύνταγμα την ώρα που συνεδριάζουν.

Υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη από αυτήν για το ότι ο κ. Τσίπρας δεν θέλει με τίποτα εκλογές τώρα;

Ζήτω ο ελληνικός συνδικαλισμός!


Ελληνικός συνδικαλισμός: Το άκουσα το πρωί από το ραδιόφωνο της ΕΡΤ και δεν το πίστευα!

Οι εργαζόμενοι-συνδικαλιστές της ΕΡΤ καλούσαν τον κόσμο να μαζευτεί έξω από το Συμβούλιο της Επικρατείας, όπου θα εκδικάζονταν η υπόθεση της αναστολής της απόφασης κλεισίματος της ΕΡΤ.

Το καταλαβαίνω να κάνουν συγκεντρώσεις συμπαράστασης και πίεσης προς τους πολιτικούς. Αλλά και στους δικαστές;;;;

Έτσι καταλαβαίνουν τη λειτουργία της Δικαιοσύνης;

Μικρή Ιστορία: Το χαμόγελο της Δευτέρας


Δευτέρα πάλι, η ανθεματισμένη μέρα. 'Οχι με τον συνηθισμένο τρόπο, που την απεχθάνονται όλοι οι εργαζόμενοι. Για το Στέφανο ήταν η μέρα της βδομαδιάτικης χημειοθεραπείας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο. Η πρόσφατη διάγνωσή του με τη νόσο του Hodgkin τον είχε συγκλονίσει. Δεν είχε πάει ποτέ στο γιατρό μέχρι πριν 2 μήνες. Και ξαφνικά ένας ακατέβατος πυρετός και μια αδυναμία, που έκανε το νεαρό γυμναστή να ντρέπεται τους μαθητές του, αυτός που μέχρι τότε τους άφηνε πίσω σε όλα τα αθλήματα, αν και δέκα χρόνια και βάλε μεγαλύτερος!
Πρώτη φορά ένοιωθε ότι δεν μπορούσε να ελέγξει τον εαυτό του, αυτός που όλοι ζήλευαν για την αυτοκυριαρχία του! Δεν ήταν η ιδέα του πιθανού τέλους, η αβεβαιότητα, τα όνειρα για το μέλλον με τη Μαρία. Τίποτα από όλα αυτά. 
Το πρόβλημα είχε αρχίσει μετά την πρώτη θεραπεία. Εκεί που αστειεύονταν με τη νοσοκόμα, είχε νοιώσει ένα πρωτόγνορο αίσθημα αδιαθεσίας, μια τάση για έμετο, που δεν μπόρεσε να ελέγξει και καταντροπιάστηκε μπροστά σε όλους που ήταν στο δωμάτιο. Και αυτό συνεχίστηκε για δυό μέρες ακόμη. Τι κι αν του ενίσχυσαν την αντιεμετική αγωγή οι γιατροί, τι κι αν φρόντιζε να μην τρώει καμιά ερθιστική τροφή...Το απαίσιο αίσθημα επαναλαμβάνονταν με κάθε θεραπεία και είχε γίνει το ένα και μοναδικό του πρόβλημα.
Αλλα το χειρότερο δεν ήταν καν αυτό. Τις δύο προηγούμενες Δευτέρες η ναυτία ήλθε μόλις έστριψε το φιατάκι τους στη γωνία και αντίκρυσε το νοσοκομείο! Η Μαρία, δίπλα του, φρενάρισε απότομα την πρώτη φορά, μόλις κατάλαβε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά...Τη δεύτερη φορά ήταν απλά καλύτερα προετοιμασμένοι...
Και τώρα πλησίαζε στο σημείο εκείνο. Σήμερα είχε επιμείνει να οδηγήσει μόνος του, γεμάτος μεγάλα λόγια ότι όλα ήταν υπό έλεγχο και ότι δεν θα είχε απολύτως κανένα πρόβλημα. Αν και με δυσκολία την έπεισε, άλλωστε δεν ήταν εύκολο για την ίδια να παίρνει άδεια από τη δουλειά της στο σχολείο, τώρα που ήταν και η εποχή των διαγωνισμάτων.
Ήταν αποφασισμένος να το πολεμήσει μόνος του. Πήρα μερικές βαθειές ανάσες και τραγούδησε από μέσα του το εμβατήριο, που του χρησίμευε πάντα στις δύσκολες στιγμές ως διεγερτικό της θέλησής του.
Το νοσοκομείο πρόβαλε στο βάθος του δρόμου, καθώς πήρε τη στροφή. Συνέχισε να αναπνέει βαθιά και τραγούδησε δυνατά με ανοιχτό το παράθυρό του. Η όμορφη οδηγός δίπλα του τον κοίταξε στην αρχή παραξενεμένη, ίσως και ανήσυχη, καθώς λίγο το αυτοκινητό του ταλαντώθηκε... Στη συνέχεια, όμως, του χαμογέλασε, άγνωστο γιατί... Της χαμογέλασε κι αυτός...
Σε λίγο πάρκαρε έξω από το νοσοκομείο και με βήμα σταθερό και το χαμόγελο ακόμη στο πρόσωπό του προχώρησε προς το ογκολογικό ιατρείο. Ήταν μια μικρή πρώτη νίκη. Θα έρχονταν και οι επόμενες!


Παρασκευή 14 Ιουνίου 2013

ΕΤΣΙ ΑΠΛΑ...


ΕΤΣΙ ΑΠΛΑ...

'Ετσι απλά θάπρεπε να γράφει. Σαν να πηγαίνει μια βόλτα ένα κυριακάτικο απόγεμα ή σαν ν' ακούει τη βροχή που πέφτει στα κεραμίδια.

Κι έτσι όμορφα να σκέφτεται για τους ανθρώπους... και τις πράξεις τους να τις στρογγυλεύει και τις σκέψεις τους να τις κάνει λείες, όπως ένα σμήνος πουλιών, που αλλάζει κατεύθυνση στον άνεμο. 

Ήταν άραγε μια εποχή που μπορούσε να γίνει αυτό ή ίσως το φαντάστηκε με κείνη τη μεριά του μυαλού του που κρατούσε μονάχα τις καλές αναμνήσεις;  

Είχε βρεί ένα δικό του τρόπο να φέρνει όλη την προσοχή του σε εκείνο το "γλυκό" σημείο της σκέψης του, απ' όπου πήγαζαν όλα τα ζεστά συναισθήματα και μια απέραντη καλωσύνη τον γέμιζε παντόκορφα. Μπορούσε τις στιγμές αυτές να ορκιστεί για την βεβαιότητα που τον κατείχε ότι από δω και πέρα ούτε δυστυχία, ούτε πείνα, ούτε πόλεμοι μπορούσαν πλέον να απασχολούν την ανθρωπότητα. Καμιά καταστροφή δεν ήταν νοητή σ' αυτή την μεριά του μυαλού του...

Δεν μπορούσε να κρατήσει πολύ αυτό, είναι αλήθεια, αλλά πάλι δεν έβαζε και όλη τη δύναμή του να χτίσει μια τάφρο αδιαπέραστη σε όλες τις κακές σκέψεις και ιδέες που τον τριγύριζαν. Είχε διαπιστώσει ότι με το χρόνο οι ζεστές στιγμές κρατούσαν περισσότερο, άρα ήταν θέμα εξάσκησης και αυτοπειθαρχίας.

Τότε, λοιπόν, και μόνο θάπρεπε να γράφει.  


Τρίτη 11 Ιουνίου 2013

Η αποδοχή της ομοφυλοφιλίας από την κοινωνία


Σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύτηκε την περασμένη εβδομάδα από το Pew Research Center οι απόψεις για την αποδοχή της ομοφυλοφιλίας διαφέρουν σημαντικά στις διάφορες περιοχές του κόσμου.
Η μελέτη συμπεριέλαβε 37000 ανθρω΄πους σε 39 χώρες και το ερώτημα ήταν:
" Η ομοφυλοφιλία πρέπει να γίνει αποδεκτή ή όχι από την κοινωνία;".

Η θέση της χώρας μας δεν είναι νομίζω ιδιαίτερα τιμητική, αν και είμαστε σε αποδοχή πχ πάνω από την Πολωνία και τη Ρωσία.

Τα αποτελέσματα είναι αυτά που βλέπετε:



Δευτέρα 10 Ιουνίου 2013

Δεν είμαστε όλοι μετανάστες, δεν είμαστε όλοι ομοφυλόφιλοι


Μια ενδιαφέρουσα άποψη, που εγώ τουλάχιστον την ασπάζομαι.
Άρθρο του συγγραφέα Χρήστου Χωμενίδη, από το Protagon.gr
Συγκινητικό και ξεσηκωτικό ταυτόχρονα, το σύνθημα «Είμαστε Όλοι…» συναντάται σε πάμπολλες εκδοχές: «Είμαστε Όλοι Βιετκόνγκ!», φώναζαν κατά τη δεκαετία το ’60 τα παιδιά των λουλουδιών σε Ευρώπη και Αμερική. «Είμαστε Όλοι Τούρκοι!», λένε σήμερα. Ο Τζον Φ. Κένεντι το διατύπωσε σε μια πιο εγωκεντρική παραλλαγή: «Ich bin ein Berliner», είπε το 1963, «Εγώ» δηλαδή «(κοτζάμ Πρόεδρος των ΗΠΑ) είμαι ένας Βερολινέζος! Όλοι οι ελεύθεροι πολίτες είμαστε Βερολινέζοι, κυκλωμένοι από το τείχος της σοβιετικής τυραννίας…». Ο θυμόσοφος λαός προβαίνει σε υπαρξιακότερες γενικεύσεις του τύπου «είμαστε ανθρώποι» -ο τόνος, παρακαλώ, στην παραλήγουσα- «είμαστε αλάνια», «είμαστε ερωτευμένοι». Η δε Λίνα Νικολακοπούλου, επηρεασμένη προφανώς από τον Ιωάννη Δαμασκηνό, ο οποίος συνέθεσε τη νεκρώσιμη ακολουθία, φτάνει το μαχαίρι στο κόκαλο: «…Όλοι στο θάνατο είμαστε ίσοι κάτω απ’ τη φούστα του Δερβίση…».
Το «Είμαστε Όλοι…» περιέχει δύο παραδοχές: Πρώτον, ότι η ανθρώπινη μοίρα είναι κοινή. Ο θάνατος δεν κάνει διακρίσεις ανάμεσα σε πλούσιους και πένητες, σε βασιλείς και στρατιώτες. Δεύτερον, ότι ο εχθρός -ρατσιστής, φασίστας, ιμπεριαλιστής- είναι παμφάγος και ακόρεστος. Μπορεί να ξεκινήσει από τους μετανάστες, τους ομοφυλόφιλους ή τους Εβραίους, αργά ή γρήγορα όμως θα χτυπήσει και τη δική μας πόρτα. Αφού λοιπόν ο εχθρός μάς αντιμετωπίζει όλους σαν παράσιτα, σαν αλλοτριωμένα εργατικά χέρια ή σαν τροφή για τα κανόνια, εμείς πρέπει να ενωθούμε απέναντί του υπερβαίνοντας τις μεταξύ μας διαφορές.
Αμφότερες οι παραπάνω παραδοχές είναι εξόφθαλμα λανθασμένες. Ούτε στην αλήθεια ανταποκρίνονται ούτε ήθος ποιούν.
Μπορεί εν τέλει όλους να μας περιμένουν δύο μέτρα γης (ή μια καλαίσθητη λήκυθος στην εποχή της αποτέφρωσης), οι συνθήκες όμως που θα ζήσουμε και ο τρόπος επίσης που θα μεταβούμε από τη ζωή στον θάνατο ποικίλουν τα μέγιστα. Υπενθυμίζοντας στον στρατιώτη τη θνητότητα που μοιράζεται με τον βασιλιά, γλυκαίνεις απλώς το ξεροκόμματο που εκείνος του ρίχνει για να χορτάσει. Ζουμάροντας πάνω σε κρανία και σε οστά γεγυμνωμένα, αποσιωπάς πως ορισμένοι γλέντησαν τα χρόνια τους ενώ άλλοι τα έχασαν σκυφτοί, πως κάποιοι ψόφησαν σαν τα σκυλιά στο αμπέλι κι άλλους τους ξεπροβόδισαν αγαπημένα πρόσωπα είτε τους πήρε η Επιστήμη από το χέρι και τους πέρασε γλυκά και τρυφερά απέναντι. Η ομορφιά, το ταλέντο, ο πλούτος, κυρίως δε η τύχη, κάθε άλλο παρά μοιράζονται ακριβοδίκαια.
Η δεύτερη παραδοχή του «Είμαστε Όλοι…», η εξίσωση ενώπιον του κοινού κινδύνου πλαστογραφεί ακόμα χειρότερα την πραγματικότητα. Προεξοφλεί πως ο εχθρός, αφού εξοντώσει τους αρχικούς του στόχους, θα στραφεί -τελικά- εναντίον μου. Πιθανόν όμως εγώ -είτε επειδή είμαι ετεροφυλόφιλος είτε επειδή είμαι λευκός είτε επειδή είμαι απλώς ένας φιλήσυχος πολίτης- να μην μπω ποτέ στο ρουθούνι του. Τι θα σήμαινε κάτι τέτοιο; Ότι μπορώ να εξακολουθήσω τη ζωή μου ανέμελα;
Δεν συντρέχω τον μετανάστη, φοβούμενος μην έρθει ύστερα από εκείνον η σειρά μου. Δεν υποστηρίζω το κίνημα της ομοφυλόφιλης απελευθέρωσης επειδή ανήκω κι εγώ -και ποιος δεν ανήκει;- σε κάποια μειονότητα και προσδοκώ, εφόσον παραστεί ανάγκη, αντίστοιχα αλληλέγγυα συμπεριφορά. Μάχομαι για τους άλλους όχι γιατί μου μοιάζουν, αλλά διότι διαφέρουν από μένα. Το δικαίωμα στην πολυχρωμία υποστηρίζω. Και όχι τα κοινά, πανανθρώπινα, στοιχεία μας που είναι πάντοτε τα πλέον άχρωμα, που χρησιμεύουν απλώς σαν καμβάς για να φιλοτεχνήσει πάνω του ο καθένας τη δική του ανεπανάληπτη προσωπικότητα, τη μοναδική του πορεία επί της Γης.
Δεν είμαστε όλοι μετανάστες. Δεν είμαστε όλοι ομοφυλόφιλοι. Δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Εκεί ακριβώς έγκειται το ενδιαφέρον και η γοητεία της ζωής. Όσο και να το λαχταράει ο εχθρός, δεν θα του κάνουμε τη χάρη να ομογενοποιηθούμε. Ούτε στην πράξη ούτε καν στα λόγια.

Παρασκευή 7 Ιουνίου 2013

Το Ζάλογγο και οι μύθοι

Υπάρχει μια  πολύ ενδιαφέρουσα και αρκετά τεκμηριωμένη ανάλυση σχετικά με το Ζάλογγο στο ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου "Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία".

Επειδή είναι σχετικά μεγάλο απλά παραθέτω το σχετικό σύνδεσμο για όσους ενδιαφέρονται.

http://sarantakos.wordpress.com/2013/06/06/zaloggo/

Πέμπτη 6 Ιουνίου 2013

Η Εξουσία, Εμείς και Οι Άλλοι


Πειραματικές μελέτες έχουν δείξει ότι εκείνοι που έχουν εξουσία συνήθως γίνονται πολύ εγωκεντρικοί και αδιάφοροι απέναντι στα αισθήματα των άλλων, οι οποίοι μερικές φορές καθίστανται σχεδόν "αόρατοι".

Μια ενδιαφέρουσα μελέτη απέδειξε ότι αυτό είναι βασικό χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης και εκδηλώνεται σχεδόν αυτόματα, ακόμη και σε φανταστικά σενάρια.

Ένα πολύ διδακτικό παράδειγμα:
Μερικοί εθελοντές χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Στη μία από τις δύο παρουσιάστηκε ένα φανταστικό σενάριο, όπου είχαν την εξουσία να πάρουν κάποιες απλές αποφάσεις, πχ πως θα μοιράσουν κάποια γλυκά που ήταν διαθέσιμα, ενώ στην άλλη ομάδα οι συμμετέχοντες δεν είχαν αυτοί την εξουσία της απόφασης, αλλά έπρεπε απλά να περιμένουν τη μοιρασιά.

Στη συνέχεια τους ζήτησαν να κάνουν μερικές απλές κινήσεις, πχ να κροταλίσουν πέντε φορές τα δάχτυλα του δεξιού τους χεριού και στη συνέχεια να "γράψουν" ένα φανταστικό γράμμα Ε στο μέτωπό τους.
Εκείνοι που είχαν το σενάριο της εξουσίας ήταν τρεις φορές περισσότερο πιθανό να γράψουν το Ε έτσι όπως θα το έβλεπαν οι ίδιοι, ενώ οι άλλοι το έγραφαν όπως θα το έβλεπε ένας τρίτος, δηλαδή αντίστροφα από τους πρώτους! (Εγωκεντρική ή μη εγωκεντρική αντίδραση, κατά τους ερευνητές).

Ένα ακόμη ενδιαφέρον εύρημα ήταν ότι αυτή η αντίδραση ήταν πολύ χαρακτηριστική στους άνδρες και όχι τόσο πολύ στις γυναίκες!

Το ότι οι άνδρες έχουν συνήθως τις θέσεις εξουσίας και είναι αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις σε πολύ σοβαρά θέματα με οδυνηρές πολλές φορές επιπτώσεις για τους πολλούς αξίζει να επισημανθεί.

(Από το βιβλίο The Folly of Fools του Robert Trivers)

Μουσική Πρόταση: Ηλία Ανδριόπουλου Αργοναύτες








Μουσική: Ηλίας Ανδριόπουλος
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Τραγούδι: Νένα Βενετσάνου


Λίγο ψωμί λίγες ελιές και το λυχνάρι
και το νερό της ξενιτιάς σου τ’ αλμυρό, 
τ’ άλογα τρέχουν `κει χωρίς τον καβαλάρη
μα ποιος προφταίνει να κερδίσει τον καιρό, 
τώρα που ο κόσμος είναι πόρτα με χορτάρι
κι όσο να ψάξω στη ζωή δε θα σε βρω.

Ποιος σου `χε τάξει να χαμογελάς τοξότη
με μιαν ευχή κι ένα φιλί σαν φυλαχτό;
Στην Προποντίδα να περάσεις στρατιώτη
και να πουλιέσαι στο παζάρι για σφαχτό, 
ποιος σου `χε τάξει τη ζωή και τον καημό της
και να κοιμάσαι μ’ έναν ψεύτικο Θεό;

Ποιος φίλος έπαιξε τη μοίρα σου στα ζάρια
πίσω από σένα ποιος μοιράζει τα χαρτιά, 
ποιος κανονίζει τις αυγές και τα φεγγάρια
και ποιος αλλάζει τον βοριά και το νοτιά;
Τόσα ταξίδια και καημοί τόσα κουφάρια
άδικα πήγαν των αδίκων στην φωτιά.



Τρίτη 4 Ιουνίου 2013

Λοΐζος και Θεοδωράκης


Όταν κάποιοι μεγάλοι καλλιτέχνες πεθαίνουν νωρίς συνηθίζουμε να λέμε πόσο αυτό είναι κρίμα και αναλογιζόμαστε πόσα ακόμη υπέροχα έργα θα μας είχαν αφήσει αν ζούσαν περισσότερο! Και πόσο θα μας συγκινούσαν!

Εγώ για παράδειγμα έχω συχνά κάνει αυτή τη σκέψη όταν ακούω τα υπέροχα τραγούδια του Μάνου Λοΐζου, που όπως είναι γνωστό έφυγε από τη ζωή σε σχετικά μικρή ηλικία.

Έχουμε όμως και την περίπτωση του πολύ μεγάλου συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, που με τα τραγούδια του μεγάλωσαν, ερωτεύτηκαν, ονειρεύτηκαν και πολιτικοποιήθηκαν γενιές και γενιές.

Και τον ακούς να έχει πολιτική γραμμή ίδια με των Ανεξάρτητων Ελλήνων. Και να λέει στη Μαρία Ρεπούση να πάει να ζήσει στη Νιγηρία, επειδή είναι εθνομηδενίστρια! Και ότι θα ήθελε να μπορούσε να της αφαιρέσει το ελληνικό διαβατήριο! Ποιός; Εκείνος που η χούντα του αφαίρεσε το δικό του διαβατήριο!

Και αναρωτιέσαι: Λες να κατέληγε έτσι και ο Λοΐζος; 

Μήπως η μοίρα τελικά είναι "ευνοϊκή" για την υστεροφημία μερικών ανθρώπων; 

Σάββατο 1 Ιουνίου 2013

Το κίνημα των μετριοπαθών


Πρέπει επιτέλους οι μετριοπαθείς στη σκέψη, δηλαδή οι λογικοί, να πάψουν να είναι μετριοπαθείς στα έργα και τις πράξεις. Χρειάζεται επειγόντως αυτή η σιωπηλή μειοψηφία να σηκωθεί και να "ταράξει στα χαστούκια" τους ένθεν και ένθεν προκλητικούς που θορυβούν ασυστόλως. 

Είναι πολύ εύκολο να λες ότι όλοι όσοι αντιτίθενται στη σημερινή επιλογή των κυβερνητών μας είναι ανεύθυνοι και αγράμματοι και επικίνδυνοι.

Και ακόμη ευκολότερο να λες ότι όσοι συνήργησαν στην υπογραφή των μνημονίων είναι προδότες και θέλουν κρέμασμα. 

Το δύσκολο είναι να προσπαθήσεις να συνθέσεις και να βρεις εκείνες τις συντεταγμένες, που θα βοηθήσουν τη χώρα να βγει από την κρίση.

Χρειάζεται οι κυβερνώντες να πάψουν να κοκορεύονται για τις τάχα επιτυχίες τους και να κάνουν με στοιχειώδη σοβαρότητα τα αυτονόητα, πριν έλθει η επόμενη καμπάνα στους μισθούς και τις συντάξεις, ενώ εκείνοι θα συναγωνίζονται ποιος θα βοηθήσει με πιο αποτελεσματικό τρόπο τη Χρυσή Αυγή.

Πρέπει η αντιπολίτευση να πάψει να επενδύει στις όποιες κακές ειδήσεις σε σημείο που να αμφισβητείται δικαιολογημένα η πρόθεσή της και να μην είναι πολύ έξω από την πραγματικότητα όσοι λένε ότι αν η Ελλάδα περάσει την κρίση θα έχουμε ένα νέο κύμα αυτοκτονιών, αυτών των πρωτοκλασάτων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. 

Σοβαρευτείτε, λοιπόν, όλοι. Μπορεί εσείς να οπλοφορείτε, αλλά είμαστε περισσότεροι!


Πέμπτη 30 Μαΐου 2013

Κρισηκέλευθα και Αρρωστοφρενικά- Αστειατόριο


ΑΣΤΕΙΑΤΟΡΙΟ

Δεν μου αρέσει το ύφος του. Επιπλέον έχει ύψος πάνω από 1.85 και αναγκάζομαι να υψικοιτώ. 
- Έχετε κάνει κράτηση; Ρωτά..
- Έχουμε κάνει; Ρωτώ τη Σύνθια δίπλα μου. Εκείνη μου ρίχνει ένα φαρμακερό βλέμα και βέβαια δεν απαντά.
- Φαίνεται πως όχι, του λέω. Κοιτάζω πίσω του και το εστιατόριο είναι σχεδόν άδειο.  Θα έπρεπε;
- Σάββατο σήμερα κύριε. Φοβούμαι πως είμαστε πλήρεις. 
- Και γιατί φοβάστε, αν επιτρέπεται;
Το ξινό ύφος αποκτά και μια πικρή πινελιά. Είναι προφανές ότι τα πικρόξυνα ευδοκιμούν σ' αυτό το υψόμετρο. 
- Έχετε όρεξη φαίνεται, μου λέει... 
- Μα γι' αυτό ήρθαμε στο εστιατόριο, του λέω, προσπαθώντας να καλύψω το επιφώνημα πόνου από την αγκωνιά της Σύνθιας.
- Λυπάμαι που δεν μπορώ να σας εξυπηρετήσω. Και ειρωνία πλέον μπόλικη στο σύμπλεγμα.
- Ξέρετε, εμείς δεν θα αργήσουμε. Ώσπου να έλθουν οι άλλοι πελάτες σας θα έχουμε τελειώσει. Δεν κυττάζω τη Σύνθια γιατί ξέρω την πορεία που ακολουθούν αυτή τη στιγμή οι βολβοί των ματιών της.
- Δεν καταλαβαίνω γιατί επιμένετε, ο ψηλός.
- Εσάς ρωτάτε; Εγώ.
- Κύριέ μου, υπάρχουν και άλλα μαγαζιά εδώ γύρω, που είμαι σίγουρος, ότι θα χαρούν να σας εξυπηρετήσουν. Εμείς αυτή τη φορά δεν θα έχουμε τη χαρά. Μιά άλλη φορά είμαι σίγουρος.
- Πάμε, Μανώλη. Η Σύνθια.
- Απλά για να το γνωρίζω για την επόμενη φορά που λέτε, μου χαρίζετε το ονοματάκι σας;
- Πως είπατε;
- Με ποιόν έχω τη χαρά να μιλώ; Ρωτώ.
- Κύριέ μου εσείς σκάτε και γάιδαρο.
- Είδατε, δεν ήταν δύσκολο να μας το πείτε.
Την επόμενη στιγμή έτρεχα πίσω από το θόρυβο των τακουνιών της Σύνθιας....

Κυριακή 26 Μαΐου 2013

Μίλτον: Ένα όνειρο, ένα σονέτο και η μέρα που φέρνει τη νύχτα


Ο ποιητής Milton έχει γράψει ένα σονέτο, στο οποίο περιγράφει ένα όνειρο που είχε και όπου είδε τη νεκρή γυναίκα του. 

Ο ποιητής ήταν τυφλός όταν την είχε παντρευτεί -ήταν η δεύτερη γυναίκα του- και στο όνειρο έσκυψε να αγκαλιάσει εκείνη που "έβλεπε" και που γι' αυτόν ήταν "διπλή φαντασία", αφού ουσιαστικά δεν την είχε ποτέ πραγματικά αντικρύσει και τότε που ήταν ζωντανή.

"Ξύπνησα, έφυγε, και η μέρα έφερε ξανά τη νύχτα μου". 

Παραθέτω το σονέτο στα αγγλικά:


On His Deceased Wife
Methought I saw my late espoused saint
Brought to me like Alcestis from the grave,
Whom Jove's great son to her glad husband gave,
Rescued from Death by force, though pale and faint.
Mine, as whom washed from spot of childbed taint
Purification in the Old Law did save,
And such as yet once more I trust to have
Full sight of her in Heaven without restraint,
Came vested all in white, pure as her mind.
Her face was veiled; yet to my fancied sight
Love, sweetness, goodness, in her person shined
So clear as in no face with more delight.
But, oh! as to embrace me she inclined,
I waked, she fled, and day brought back my night.

John Milton (1608-1674)

Παρασκευή 24 Μαΐου 2013

Αναδημοσίευση: Περί θεωρίας και πρακτικής


Ένα άρθρο της συγγραφέως Σώτης Τριανταφύλλου, από το Protagon.gr

H πρόσφατη συνάντηση του κ. Τσίπρα με τον Σλαβόι Ζίζεκ, που προκάλεσε τη σπασμωδική αντίδραση της Νέας Δημοκρατίας (η «ανακοίνωση» περί γκούλαγκ ήταν μάλλον άτοπη), δίνει τροφή για σκέψη γύρω από τις ιδεολογικές συγγένειες και τα πολιτικά ήθη της ελληνικής Αριστεράς. Γιατί η Αριστερά συμπεριφέρεται σαν κακομαθημένο δεκαπεντάχρονο που κάνει τα πάντα για να προκαλέσει αποπληξία στους μπαμπάδες; Τι σημαίνει αυτή η έλλειψη σοβαρότητας, αυτή η στάση épater le bourgeois που επιδεικνύει ο ΣΥΡΙΖΑ και οι αριστερίστικες ομάδες που τον συναγωνίζονται σε αριστεροσύνη; Η Αριστερά σήμερα συγκεντρώνει πολύ κόσμο -με έξαλλη χαρά: the more the merrier!- αλλά με λιγοστές ιδέες: η φτώχεια των ιδεών εκδηλώνεται μέσω της ανώριμης και θορυβώδους συμπεριφοράς καθώς και μέσω ιδεολογικών ταυτίσεων χωρίς σαφή κριτήρια. Ενώ στον χώρο του ΚΚΕ επικρατεί η θρησκευτική λατρεία των μαρξιστικών γραφών (με την αναμενόμενη ημιμάθεια, δογματική τσιτατολογία, επαναληπτικότητα, εκλεκτική μνήμη), στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ και του ευρύτερου αριστερισμού απουσιάζει εντελώς το θεωρητικό υπόβαθρο - χωρίς να λείπουν η ημιμάθεια, η τσιτατολογία και η επαναληπτικότητα και η εκλεκτική μνήμη. Γενικά μιλώντας, η ελληνική Αριστερά χαρακτηρίζεται από την αγραμματοσύνη που χαρακτηρίζει την ελληνική Δεξιά.
Η δημοκρατία δεν μπορεί να επιζήσει χωρίς αριστερές δυνάμεις, χωρίς θέσεις και πράξεις που να προωθούν την ισότητα των ευκαιριών, την κοινωνική αλληλεγγύη, το κοσμικό (και όχι θρησκευτικό) κράτος, την προστασία του περιβάλλοντος και της ειρήνης. Με τη σειρά της, η Αριστερά δεν μπορεί να επιζήσει χωρίς δημιουργικές ιδέες που να αντιστοιχούν στη μεταβαλλόμενη ανθρώπινη πραγματικότητα - κι εδώ έγκειται το πρόβλημά της. Στις θεωρητικές αποσκευές του ΣΥΡΙΖΑ συνωστίζεται ο Τρότσκι (όπως συνέβαινε στο παλιό ΠΑΣΟΚ), ο Τσε Γκεβάρα, ο Μαρκούζε, ο Τόνι Νέγκρι, ο Αλέν Μπαντιού, ο Σλαβόι Ζίζεκ. Και παρά τη θεωρητική ποικιλία -ή εξαιτίας της- ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει ξεκάθαρες θέσεις σε θεμελιακά ζητήματα όπως η πολιτική βία, η πολυπολιτισμικότητα, ο διεθνισμός, ο πατριωτισμός, η παγκοσμιοποίηση, η ευρωπαϊκή ιδέα και η αποτίμηση της ελληνικής Ιστορίας. Προσεγγίζει, λοιπόν, με επιπόλαιο τρόπο, φιλοσόφους σαν τον Ζίζεκ που ταιριάζουν με την κακοφωνία της αριστερής πολιτικής στην Ελλάδα• και ασπάζεται ένα συνονθύλευμα άρνησης και ουτοπίας, γραφικότητας, πρόκλησης και ποδοσφαιρικού πνεύματος.
Από το 1968 η επανάσταση έγινε παιχνίδι και τα θεωρητικά δάνεια όχι μόνον του ΣΥΡΙΖΑ αλλά της διεθνούς ριζοσπαστικής Αριστεράς δείχνουν καθήλωση στο Zeitgeist του γαλλικού Μάη. Στην περίπτωση του Ζίζεκ η επιθετική αντιλογία συνδυάζεται με ενθουσιώδη ροπή προς το χάος - και ο ΣΥΡΙΖΑ, αντί να κρατήσει απόσταση ασφαλείας από τον Οργισμένο Βαλκάνιο, τον βρίσκει χαριτωμένο. Για όλα υπάρχουν φιλοσοφίες και φιλόσοφοι - όλα μπορούν να στηριχθούν θεωρητικά• ωστόσο, για να είναι αποτελεσματικές οι παρατάξεις πρέπει να διαθέτουν οικονομική, κοινωνική και ηθική πυξίδα - κάτι που λείπει από τον ΣΥΡΙΖΑ, μια παράταξη που διεκδικεί την εξουσία με κενά συνθήματα όπως «Καταραμένε μπουρζουά» και “Eat the Rich!”.
Πιθανότατα, χρειάζεται χρόνος. Στην Ελλάδα ο πολιτικός διάλογος βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο: απόδειξη το ότι δεν μπορεί να βρεθεί το κοινό έδαφος μεταξύ των παρατάξεων μολονότι, αντικειμενικά, αυτό το κοινό έδαφος υπάρχει. Πιθανότατα όλα αυτά τα προβλήματα να ανάγονται στην παιδεία, τόσο τη σχολική, όσο κι εκείνη που αποκτά κανείς ως πολίτης - έτσι κι αλλιώς, στην Ελλάδα, δεν καλλιεργείται κριτική σκέψη• κι όπως κάποτε όποιος διαφωνούσε με τη Δεξιά χαρακτηριζόταν κομμουνιστής, σήμερα όποιος διαφωνεί με την Αριστερά χαρακτηρίζεται φασίστας.

Τρίτη 21 Μαΐου 2013

Hunters, Herders, and Hamburgers του Richard W. Bulliet


Ένα ενδιαφέρον βιβλίο, που έξετάζει τη διακύμανση της σχέσης του ανθρώπου με τα ζώα στην πορεία του χρόνου, αλλά και τις ιδιαιτερότητες αυτής της σχέσης σε διαφορετικές περιοχές του κόσμου.
Διακρίνει βασικά τρεις εποχές στη σχέση αυτή, την εποχή πριν την εξημέρωση των ζώων, την εποχή της εξημέρωσης και τέλος τη σύγχρονη ή μετά την εξημέρωση εποχή.
Είναι εντυπωσιακή η εξέλιξη αυτής της σχέσης, που για μερικά είδη ζώων άρχισε με τη θεοποίησή τους, πέρασε μέσα από τη χρήση τους ως σφαγίων για θυσίες στους θεούς, μετά ως πολύτιμων βοηθών στην καθημερινότητα και δυστυχώς σήμερα κυρίως ως εδεσμάτων στα πιάτα μας. 
Η κάποτε πολύ στενή σχέση του ανθρώπου με τα ζώα έχει περάσει τώρα σε μια φάση, όπου ο μοντέρνος άνθρωπος προτιμά να μην γνωρίζει τι γίνεται μέχρι να φτάσει η ζωικής προέλυσης τροφή στο πιάτο του.
Ισχυρή πεποίθηση του συγγραφέα είναι ότι η εξημέρωση δεν προήλθε από την επιθυμία για άντληση ωφελειών από τα ζώα, όπως πχ με τη χρήση τους σε αγροτικές δουλειές, αλλά κυρίως από την ανάγκη της εύκολης πρόσβασης σε σφάγια για θρησκευτικές τελετές.
Η σύγχρονη τάση για χορτοφαγία, ο ακτιβισμός για τα δικαιώματα των ζώων, αλλά και οι συνθήκες που δεν ευνόησαν τη δημιουργία μεγάλων ράντσων εκτροφής ζώων στην Ευρώπη, ενώ αντίθετα διαδόθηκαν πολύ στην Αμερική, Βόρεια και Νότια είναι ανάμεσα στα πολλά θέματα που καλύπτονται στο βιβλίο.
Ένα ενδιαφέρον ανάγνωσμα.

Αυτονόητο!


-Πως αντιμετωπίζονται οι φασίστες;

- Με αποφασιστικότητα!