Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου 2024

Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΡΓΟ ΤΕΧΝΗΣ


Δηλαδή, αυτό που είχαμε σχεδιάσει θα μπορούσε να ήταν λιγότερο. Το άριστο θα ήταν να ήταν ακριβώς αυτό που σκοπεύαμε. Αλλά ένα έργο τέχνης πρέπει να κάνει περισσότερα πράγματα. Πρέπει να εκπλήξει το ακροατήριό του και αυτό μπορεί να το κάνει μονάχα όταν έχει εκπλήξει δικαιολογημένα τον δημιουργό του.


Γράφει ο George Saunder στο βιβλίο “A Swim in a Pond in the Rain.”



ΕΝΑΣ ΔΡΑΚΟΣ ΑΠΌ ΚΑΠΝΟ


Στον φυσικό John Wheeler, ένα βετεράνο των γεμάτων χρώμα περιγραφών, άρεσε να λέει ότι η κβαντική μετάβαση(ανάμεσα στα σημεία Α και Β) μοιάζει με “έναν πολύ μεγάλο δράκο από καπνό”. Έχει “σουβλερά δόντια” και μια “μυτερή ουρά” ( στα σημεία Α και Β, όπου ο ερευνητής λαμβάνει ευκρινώς καθορισμένη πληροφόρηση για τις κινήσεις του σωματιδίου) αλλά τα ενδιάμεσα μέρη είναι χαμένα μέσα σε ένα πέπλο καπνού”.


Αναφορά στο βιβλίο “The Demon in the Machine” του Paul Davies.



ΑΜΦΙΒΟΛΙΕΣ ΟΥΣΙΑΣ


Είναι αλήθεια ότι το LSD σε θεραπεύει από την αχρωματοψία;, ρώτησε ο Dean.

Όχι απάντησε ο Jerry. Αλλά σε κάνει να αμφιβάλεις αν ζεις πραγματικά στον αληθινό κόσμο ή μονάχα σε μια περιγραφή του.


Από το μυθιστόρημα “Utopia Avenue” του David Mitchell.


Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου 2024

Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ



Ο ΣΚΟΤΑΔΙΣΜΟΣ ΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΘΕΣΗ


Η Βιρτζίνια, οι Καρολίνες και η Λουιζιάνα υιοθέτησαν νόμους κατά την περίοδο 1820-1840, οι οποίοι επέβαλαν βαρειές ποινές για όποιον δίδασκε έναν σκλάβο να διαβάζει.


Από το “Capital and Ideology” του Thomas Piketty.



ΜΑΤΑΙΟΤΗΣ ΜΑΤΑΙΟΤΗΤΩΝ…


Τα μάταια πράγματα έχουν κι αυτά τη θέση τους σ’ αυτόν τον καθόλου τέλειο κόσμο; Αφαίρεσε κάθε τι μάταιο από μια καθόλου τέλεια ζωή και θα χάσει ακόμη και την ατέλειά της.


Στοχασμοί του Haruki Murakami στο “Sputnik Sweetheart.”



Η ΟΡΑΣΗ ΣΤΟ ΑΜΥΔΡΟ ΦΩΣ


Όταν το φως είναι υπερβολικά αμυδρό για τα κόκκινα, πράσινα και μπλε κωνία, που είναι η βάση για τη χρωματική όραση, τότε αναλαμβάνουν δράση τα πιο ευαίσθητα ραβδία, που αναφέρουν την παρουσία φωτός, αλλά δεν προσδιορίζουν χρώμα. Παρ’ όλα αυτά, ο εγκέφαλος μπορεί να προσφέρει την αίσθηση ενός συγκεκριμένου χρώματος, με βάση μάλλον προσδοκίες παρά πραγματικά δεδομένα.


Από το βιβλίο “Below the Edge of Darkness” της Edith Widder.


Τρίτη 24 Σεπτεμβρίου 2024

7 Χρόνια πριν...

Γραμμένο πριν 7 χρόνια!

ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΜΙΑΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ….

Όσες φορές ο άνθρωπος προσπάθησε να πολεμήσει το τέρας μέσα του νικήθηκε κατά κράτος. 

Η τελευταία μάχη, η πιο δυνατή και περισσότερο καθοριστική δόθηκε στη διάρκεια του 20ου αιώνα.

Και δεν ήταν μια μονάχα μάχη, ένας ολόκληρος πόλεμος ήταν, στον οποίο στρατολογήθηκε ότι πιο εκλεκτό διέθετε το ανθρώπινο είδος, οι πιο μεγάλοι διανοητές, οι πιο ευφάνταστοι τακτικιστές, οι καλύτεροι στρατηγοί και οι πιο ηρωικοί μαχητές. 

Ισότητα, αδελφοσύνη, δικαιοσύνη, κοινοκτημοσύνη, ιδέες που συνεπήραν τους ιδεολόγους αυτού του κόσμου, από τους μεγάλους φιλοσόφους μέχρι τον τελευταίο εργάτη και έδωσαν σε γενιές ολάκερες μια μεγάλη ανάσα ελπίδας για το ανθρώπινο γένος.

Ιδέες ωραίες, ιδανικά, μια ανθρωπότητα ενωμένη και συνεργαζόμενη για το ομαδικό καλό. Τι πιο ωραίο για ένα νέο άνθρωπο; 

Γιατί νικήθηκαν αυτά το οράματα; Έφταιξε το ότι ήταν μεγαλύτερα από τον άνθρωπο. Γιατί ο άνθρωπος στην παρούσα φάση της εξέλιξής του είναι ένα συνονθύλευμα από ωραίες ιδέες και ιδανικά ανακατεμένα με επιθυμίες και αδυναμίες της σάρκας, βασικά ένστικτα και άλλα συναισθήματα κατάλοιπα προηγούμενων εποχών, όπως ο φθόνος, η ζήλια και η πλεονεξία.

‘Ολα αυτά είναι βέβαια απόλυτα ανθρώπινα, αυτός είναι ουσιαστικά ο άνθρωπος. Αυτό οι εξαίρετοι διανοητές των μεγάλων ιδεών της αδελφοσύνης και της παγκόσμιας αλληλεγγύης δεν τα έβαλαν μέσα στην εξίσωση όταν σχεδίαζαν τη μεγάλη κομμουνιστική επανάσταση. 

Ο Homoe Sapiens δεν είναι σε θέση να κάνει αυτό το μεγάλο βήμα. Θα μπορέσει ο διάδοχός του;






Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου 2024

Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ



ΟΙ ΠΑΛΙΕΣ ΜΟΡΦΕΣ


Σκέφτηκα: Φτάνεις σε μια στιγμή στη ζωή όπου, ανάμεσα στους ανθρώπους που έχεις γνωρίσει, οι νεκροί είναι περισσότεροι από τους ζωντανούς. Και το μυαλό αρνείται να δεχτεί περισσότερα πρόσωπα, περισσότερες εκφράσεις. Σε κάθε καινούργιο πρόσωπο που συναντάς, το μυαλό αντιγράφει τις παλιές μορφές, για το καθένα από αυτά βρίσκει την πιο ταιριαστή μάσκα.


Λόγια του Italo Calvino στις “Invisible Cities.”



ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ


O George Orwell τόσο πειστικά ταύτισε την κατάχρηση της γλώσσας με την απατηλή πολιτική, ώστε έγινε δελεαστικό να υποθέσει κανείς ότι το πρώτο από αυτά ήταν η αιτία του δεύτερου και όχι ότι το δεύτερο προκάλεσε το πρώτο.


Γράφει ο Clive James στο βιβλίο “Cultural Amnesia.”


Και πιο κάτω από το ίδιο βιβλίο:


Μια απελευθερωμένη γυναίκα είναι ένα ψάρι που πάλεψε να βγει στη στεριά.


Η ρήση είναι του Αυστριακού συγγραφέα Karl Kraus.


Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου 2024

Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ



ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΤΑ ΙΔΙΑ ΛΑΘΗ…


Και παρατηρούσαν σιωπηλοί καθώς ο Πάτρικ και η Σοφία περπατούσαν κάτω από τη μεγαλειώδη Πύλη του Βραντεβούργου, χέρι με χέρι. Οι δυό τους δεν ήθελαν τίποτε περισσότερο από τη ζωή, ετούτη τη στιγμή, από την ευκαιρία να επαναλάβουν τα λάθη που είχαν κάνει οι γονείς τους, μέσα σε ένα κόσμο ο οποίος δεν είχε αποφασίσει ακόμη αν θα τους επέτρεπε έστω κι αυτήν την πολυτέλεια.


Αυτή είναι η τελευταία παράγραφος από το μυθιστόρημα “The Closed Circle” του Jonathan Coe.



ΝΑ ΤΙ ΓΕΡΝΑΕΙ ΤΟΝ ΑΝΔΡΑ


Τίποτα δεν γερνάει περισσότερο έναν άνδρα, συνήθιζε να λέει στους φίλους του, από το να ζει πάντοτε με την ίδια γυναίκα.


Γράφει ο Norman Douglas στο μυθιστόρημα “South Wind.”

Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου 2024

Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ




Η ΨΥΧΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΩΣ ΜΟΝΑΔΙΚΟΤΗΤΑ


Η ισχύς της νευρογενούς, ανορεξίας ή βουλιμίας, όπως και ο εξαναγκασμός της φαρμακευτικής εξάρτησης, μπορεί να προκύψει από μια αρχική, έστω στιγμιαία, συγκατάθεση του θύματος. Αργότερα αυτή η εξουσία γίνεται κακόβουλη. Η ελευθερία χάνεται με το πέρασμα του χρόνου και ο ασθενής και η αρρώστια έρχονται ολοένα κοντύτερα- μέχρις ότου όπως κάθε αστρική δυάδα, δίδυμοι ήλιοι που περιστρέφονται ο ένας γύρω από τον άλλο, κλειδώνονται σε ένα βαρυτικό πηγάδι, μια βαθιά και σκοτεινή τρύπα, που καταναλώνει μάζα σε κάθε κύκλο, μέχρις ότου να καταρρεύσουν τελικά σε μια “μοναδικότητα” (sigularity).


Μια γλαφυρή περιγραφή και παρομοίωση ψυχικών νοσημάτων με όρους φυσικής.


Από το βιβλίο “Connections” του Karl Deisseroth. 

Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου 2024

Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου 2024

ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ



ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗ ΜΝΗΜΗ


Τα σημαίνοντα πρόσωπα στη ζωή μας έχουν πάντα μια αξιοσημείωτη είσοδο, ή όχι; Ή ίσως είναι απλά η μνήμη μας, που διατηρεί αυτό το ιδιαίτερο συναπάντημα σε ένα επιλεκτικό είδος φορμαλδεΰδης, ενώ πολλές άλλες συναντήσεις στη ζωή μας ξεθωριάζουν και ξεχνιούνται.


Από το μυθιστόρημα “Complicit” της Winnie M Li.



ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ


Όταν έφτασε στην ηλικία των δεκαεπτά ετών είχε πεισθεί ότι ο κάθε άνθρωπος που έβλεπε ήταν ένα παράσιτο, δεσμώτης των επιταγών της κατανάλωσης. Αλλά καθώς ξαναδουλεύει τη μετάφραση του Ζήνωνα, συνειδητοποιεί ότι η αλήθεια είναι απείρως περισσότερο πολύπλοκη, ότι όλοι είμαστε ωραίοι ακόμη κι αν εξακολουθούμε να είμαστε όλοι μέρος του προβλήματος, και ότι το να είσαι μέρος του προβλήματος σημαίνει ότι είσαι άνθρωπος.


Γράφει ο Anthony Doerr στο μυθιστόρημα “Cloud Cuckoo Land.” 

Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου 2024

Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ



ΠΟΣΟ ΑΡΑΓΕ ΚΡΑΤΑΜΕ ΤΗΝ ΤΥΧΗ ΜΑΣ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΑΣ;


Οι Αμερικανοί, περισσσότερο από τους άλλους, προσκολλώνται στην πίστη ότι η σκληρή δουλειά φέρνει επιτυχία, ότι η μοίρα μας είναι στα χέρια μας. Σύμφωνα με τις διερευνήσεις της κοινής γνώμης, οι περισσότεροι Αμερικανοί (77%) πιστεύουν ότι οι άνθρωποι μπορούν να πετύχουν εάν εργάζονται σκληρά. Μονάχα οι μισοί Γερμανοί πιστεύουν το ίδιο. Στη Γαλλία και την Ιαπωνία οι πλειοψηφίες λένε ότι η σκληρή δουλειά δεν είναι εγγύηση επιτυχίας.


Αυτά από το βιβλίο του Michael J. Sandel “The Tyranny of Merit.”



ΕΝΑ ΣΟΦΟ ΣΦΟΥΓΓΑΡΙ


Όταν αντιλήφθηκε ότι τα πολιτιστικά της πλεονεκτήματα εύρισκαν εκτίμηση, άρχισε με παιχνιδιάρικη διάθεση να “πετάει” μικρές “υψηλόφρονες” ιδέες κατά τη συζήτηση στις σωστές στιγμές, με τον ίδιο άδολο τρόπο που ένα μικρό βρεμμένο σφουγγάρι απελευθερώνει την υγρασία που είχε προηγούμενα αθροίσει χωρίς κάποιο ιδιαίτερο σκοπό.


Από το “The Man Without Qualities” του Robert Musil.


Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου 2024

Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ



ΚΑΝΟΥΜΕ ΠΟΛΛΑ ΜΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ!


Για το λόγο αυτόν και η περίφημη αποτροπή προς τον νεαρό που ήθελε να φιλήσει το χέρι που είχε γράψει τον “Ulysses”: “Όχι, έχω κάνει με αυτό και πολλά άλλα πράγματα.”


Η πληροφορία από τον Declan Kiberd στο βιβλίο “Ulysses and Us.”



ΓΕΡΑΜΑΤΑ…


Ο κύριος Nechwal έχει κι αυτός γεράσει. Όπου νάναι θα πάρει σύνταξη. Δεν ταξιδεύει πια τόσο συχνά στη Βιέννη, και όταν λέει αστεία, ακόμη και ο επαρχιακός διοικητής αισθάνεται ότι τα γνωρίζει κατά λέξη από χρόνια. Δεν μπορεί ακόμη να τα καταλάβει, αλλά τα αναγνωρίζει, όπως αυτό συμβαίνει με μερικούς ανθρώπους που συνέχεια συναντά στο δρόμο του χωρίς να γνωρίζει το όνομά τους.


Από το “The Radetzky March” του Joseph Roth.



Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΣΟΥ, Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΜΟΥ


Οι αποκαταστάσεις των ζημιών μετά μια καταστροφή, δικαιολογούν την ετυμολογία της κινέζικης λέξης “wei-ji”, που σημαίνει “κρίση” και αποτελείται από τους χαρακτήρες “wei”, που θα πει “κίνδυνος” και “ji”, που σημαίνει ευκαιρία.


Γράφει ο Jared Diamond στο βιβλίο του “Upheaval.”

Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου 2024

Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


ΜΥΘΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ


Ο Nabokov είπε: “Το μυθιστόρημα είναι μυθιστόρημα. Το να χαρακτηρίσεις μια ιστορία αληθινή ιστορία είναι μια προσβολή τόσο στην τέχνη όσο και στην αλήθεια. Ο κάθε μεγάλος συγγραφέας είναι ένας μεγάλος απατεώνας.”


Από το βιβλίο του Enrique Vila-Matas “Montano's Malady.”



Η ΚΟΛΑΣΗ ΠΟΥ ΖΟΥΜΕ


Όπως είπε ο Marco στον Kublai Khan στις τελευταίες γραμμές του βιβλίου, σε απ’ ευθείας αναφορά στον Dante: Η κόλαση των ζωντανών δεν είναι κάτι που θα έλθει στο μέλλον. Αν υπάρχει είναι αυτή που είναι ήδη εδώ, η κόλαση που ζούμε κάθε μέρα, που την απαρτίζουμε με το να είμαστε μαζί. Υπάρχουν δύο τρόποι για να ξεφύγει κανείς από το να την υποφέρει. Ο πρώτος είναι εύκολος για τους πολλούς: αποδέξου την κόλαση και γίνε μέρος της, έτσι ώστε να πάψεις να τη βλέπεις. Ο δεύτερος είναι επικίνδυνος και απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση και εγρήγορση: ψάξε και μάθε να ξεχωρίζεις ποιος και τι μέσα στην κόλαση, δεν είναι μέρος της κόλασης, και μετά προσπάθησε να τα κάνεις αυτά να αντέξουν, να τους δώσεις χώρο.


Ο Italo Calvino στις “Invisible Cities.”

Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου 2024

Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου 2024

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ



ΣΚΕΨΕΙΣ ΠΕΡΙ ΧΡΟΝΟΥ


*Ήταν κυρίως ένα ερώτημα σχετικό με το χρόνο και ο Johnnie πάντα πίστευε ότι εάν μπορούσες να έχεις πρώτα το επόμενο πρωί και μετά την προηγούμενη νύχτα, τότε ολόκληρο το πρόβλημα της μέθης ακόμη και των καταχρήσεων και της αμαρτίας γενικά στη ζωή, θα είχε απλοποιηθεί ή λυθεί.


Γραπτά του Patrick Hamilton στο μυθιστόρημα “Hangover Square.”


*Και λέω ταυτόχρονα από μέσα μου ότι είμαστε απαίσιοι κριτές της παρούσας στιγμής, ίσως επειδή το παρόν δεν υπάρχει πραγματικά. Όλα είναι μνήμη, αυτή η φράση που μόλις έγραψα είναι ήδη ανάμνηση, αυτή η λέξη είναι μια ανάμνηση, που εσύ αναγνώστη, μόλις διάβασες.


Από το μυθιστόρημα “The Sound of Things Falling” του Juan Gabriel Vásquez.

Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου 2024

Θάλασσα σήμερα

 Σήμερα "ταραγμένος" ο Παγασητικός!


Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου 2024

ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ



ΕΥΓΕΝΕΙΣ ΣΤΟΧΟΙ ΠΑΝΩ ΚΑΤΩ


Είναι γνωστή η περίφημη φράση του Λόρδου Ismay, που πήρε τη θέση του πρώτου Γενικού Γραμματέα του NATO το 1952: Ο σκοπός το Οργανισμού της  Βορειοατλαντικής Συμμαχίας ήταν να κρατήσει τους Ρώσσους έξω, τους   Αμερικανούς μέσα και τους Γερμανούς κάτω. 


Από το βιβλίο του Tony Judt “Postwar.”



ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ


Η Επιστήμη συνεχίζει να κάνει προόδους ακόμη και, ή μάλλον ιδιαίτερα, όταν κάνει μεγάλες ανακαλύψεις, επειδή οι ίδιες οι ανακαλύψεις φανερώνουν περαιτέρω προβλήματα. Για το λόγο αυτόν η υπάρξη ενός αδιευκρίνιστου προβλήματος στη φυσική δεν αποτελεί ένδειξη για μια υπερφυσική εξήγηση περισσότερο από ότι η ύπαρξη ενός αδιευκρίνιστου εγκλήματος αποτελεί ένδειξη ότι το έχει διαπράξει ένα φάντασμα.


Γράφει ο David Deutsch στο βιβλίο “The Beginning of Infinity.”

Ποίηση

 FLOWERS


by Wendy Cope


Some men never think of it.
You did. You’d come along
And say you’d nearly brought me flowers
But something had gone wrong.

The shop was closed. Or you had doubts –
The sort that minds like ours
Dream up incessantly. You thought
I might not want your flowers.

It made me smile and hug you then.
Now I can only smile.
But, look, the flowers you nearly brought
Have lasted all this while.