Τετάρτη 12 Νοεμβρίου 2025

Η Ιθάκη και το Υφάκι

 Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1918 είχα δημοσιεύσει στην προσωπική μου ιστοσελίδα “Καθημερινές Διαδρομές” ένα ποίημα που απευθύνονταν με κάποιο τρόπο στον τότε κυβερνήτη της χώρας. Στο ποίημα αυτό είχα “παραφράσει” την “Ιθάκη" του Κωνσταντίνου Καβάφη και είχα δώσει τον τίτλο “Υφάκι”.

Πως το θυμήθηκα τώρα; Ο Αλέξης Τσίπρας εκδίδει ένα βιβλίο με την ονομασία “Ιθάκη”!

Όποιοι συνειρμοί ευπρόσδεκτοι!


Παραθέτω το ποιήμα εκείνο:



ΥΦΑΚΙ


Σα βγεις στη ζητιανιά για τες συντάξεις

απεύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος 

γι αυτούς που σε στηρίζουν τόσα χρόνια

και βγάλανε τη χώρα απ΄την κρίση.


Το ΔΝΤ και Κομισιόν

το θυμωμένο Σόιμπλε μη τους φοβάσαι

τέτοιους στο δρομο σου πια δεν θα βρεις.

Το ΔΝΤ και Κομισιόν δεν θα τους συναντήσεις

γιατί τους κουβανείς μες την ψυχή σου.


Πάντα στο νου σου νάχεις τους συντρόφους

αυτούς που έχασες μες την πορεία,

όταν εσύ άλλαξες τον προορισμό σου.

Αλλά μη βιάζεις το ταξίδι διόλου

μη προσδοκώντας ψήφους πια να πάρεις.



Όσο για αυτούς που σου έδωσαν το ωραίο ταξίδι

χωρίς αυτούς δεν θάβγαινες στο δρόμο.

Άλλο δεν έχουν να σου δώσουν πια.


Κι αν πιο φτωχούς τους βρεις

εσύ σαι που τους γέλασες

Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα

ήδη θα το κατάλαβες 

τα κούφια λόγια τι σημαίνουν.


Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2025

Κλασσικός Μαραθώνιος 2025

 Ο Ορέστης στον τερματισμό στο Καλλιμάρμαρο, όπου τον συνόδεψε και η Ίριδα, που είχε τρέξει προηγούμενα στα 1000 μέτρα των παιδιών.




ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


ΠΩΣ ΕΠΙΛΕΓΩ ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ


Η επιλογή είναι επίσης προσωπική. Έχω γράψει για βιβλία που με συγκινούν, πάντοτε ενθυμούμενος τη στοργική “κοροϊδία” του Randall Jarrell* ότι ένα μυθιστόρημα είναι μια μεγάλη ιστορία που έχει μέσα της κάτι που δεν ταιριάζει.


  • Αμερικανός λογοτέχνης και κριτικός.


Γράφει ο Edwin Frank στο βιβλίο του “Stranger Than Fiction.”


Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2025

Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ



ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΙ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΜΑΣ…


Και τώρα αυτό είναι το κεντρικό μου μήνυμα. Πολύ πιο βαθιά από το δέρμα, ολόκληρο το σώμα μέσα και έξω, το ίδιο του το στημόνι και το υφάδι, κάθε όργανο, κάθε κύτταρο και βιοχημική διαδικασία, κάθε μικρό κομμάτι οποιουδήποτε ζώου, συμπεριλαμβανομένου του γονιδιώματός του, μπορεί να ερμηνευτεί ως περιγραφή προγονικών κόσμων.


Γράφει ο Richard Dawkins στο βιβλίο του “The Genetic Book of the Dead.”


Παρασκευή 7 Νοεμβρίου 2025

Παρασκευή 7 Νοεμβρίου 2025

ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΖΗΤΑΜΕ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ;


Τον καιρό εκείνο, προέκυψε μια παράλογη προσδοκία από το κοινό, ότι δηλαδή οι πολιτικοί πρέπει να είναι συνηθισμένοι και εξαιρετικοί ταυτόχρονα. Ότι θα πρέπει να είναι μια ακριβής αναπαραγωγή της κοινωνίας και μαζί υπεράνω των ελαττωμάτων από τα οποία όλοι υποφέρουμε.


Λόγια του συνητηρητικού Βρεττανού πολιτικού Simon Hart από το βιβλίο “Ungovernable.”


ΘΕΤΙΚΟΑΡΝΗΤΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΑΡΝΗΤΙΚΟΘΕΤΙΚΙΣΤΕΣ…


Νομίζεις τώρα ότι μπορώ να θεωρήσω τον εαυτό μου αρνητικό θετικιστή; Νομίζω ότι μάλλον πρέπει να θεωρήσεις εσύ τον εαυτό σου θετικό αρνητιστή..


Από το ιδιόρρυθμο βιβλίο “The Recognitions” του William Gaddis.

 

Πέμπτη 6 Νοεμβρίου 2025

Πέμπτη 6 Νοεμβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΜΝΗΜΗ: ΜΙΑ ΤΕΛΕΙΑ ΑΤΕΛΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ


Υποστηρίζουμε ότι η μνήμη είναι ατελής, αλλά ατελής με τέλειο τρόπο. Οι “ατέλειες” είναι τα καλύτερα και τα πιο ενδιαφέροντα σημεία, που μας δίνουν μια ένδειξη για το πως-και το γιατί- η μνήμη μας λειτουργεί με τον τρόπο που λειτουργεί.


Γράφει η Ciara Greene στο βιβλίο “Memory Lane.”



ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ


Δεν κατασκευάσαμε την χίμαιρα “Ελληνικότητα” για να επικυρώσουμε τις δικές μας πολιτισμικές υποθέσεις. Αυτό που έγινε ήταν, ότι στην έρευνα για να ανακαλύψουμε γιατί είμαστε αυτοί που είμαστε, συνεχίζουμε να πέφτουμε πάνω τους-στο έδαφος, στην πέτρα, στη λογοτεχνία, στα νομίσματα- πάνω σε αυτούς τους ιδιόρρυθμους, αυτούς τους μοναδικούς ανθρώπους που ονομάζονται ‘Ελληνες”.


Υποστηρίζουν οι Hanson και Heath στο βιβλίο "Who Killed Homer?”


Τετάρτη 5 Νοεμβρίου 2025

Τετάρτη 5 Νοεμβρίου 2025

ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


ΟΤΑΝ Ο ROUSSEAU ΠΡΟΚΑΛΕΙ…


Σε μια τυπικά προκλητική παρατήρηση, υποστήριξε ότι ο ίδιος ο Σωκράτης επαίνεσε την άγνοια. Στην πραγματικότητα, αυτό που ο Σωκράτης επαίνεσε ήταν η τίμια παραδοχή της άγνοιας, όταν κάποιος υστερεί στη γνώση. Ποτέ δεν υπενόησε, όπως έκανε ο Rousseau, ότι η άγνοια ήταν αυτή καθ’ εαυτή επιθυμητή.


Σύμφωνα με το δοκίμιο του Rousseau, οι τέχνες και οι επιστήμες όχι μονάχα οδηγούν σε κακές συμπεριφορές, αλλά είναι αυτές οι ίδιες προεκτάσεις των ελαττωμάτων μας.


Από το βιβλίο “Intellectuals” του Paul Johnson.

 

Τρίτη 4 Νοεμβρίου 2025

Anigton!

Η τέλεια ελληνοαγγλική πινακίδα. Η φωτογραφία είναι δική μου από βενζινάδικο της περιοχής της Πάτρας πριν 40 κάπου χρόνια!

Τρίτη 4 Νοεμβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


ΤΑ ΔΕΚΑΝΙΚΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ


Για εκείνον, ένας ενήλικας είναι απλά ένα διεφθαρμένο παιδί, που έχει κάνει χρήση από τα όπλα-και μετά τα δεκανίκια- με τα οποία η κοινωνία  έχει την ευχαρίστηση να του προσφέρει.


Γράφει η Rachel Cusk στο “Parade.”



ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΩΝ ΜΑΟΡΙ


Καθώς ταξιδεύουμε προς το αύριο, ας φέρουμε στο μυελό μας την παροιμία των Μαορί: Kia whakatōmuri te haere whakamua - ταξιδεύω με όπισθεν προς το μέλλον με τα μάτια μου καρφωμένα στο παρελθόν.


Από το βιβλίο “History for Tomorrow”του Roman Krznaric.


Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2025

Κουφιοκεφαλισμός!

Κατάργηση σχολείων, εξαφάνιση τραπεζών και ΑΤΜ, κλείσιμο παραρτημάτων των ΕΛΤΑ από την ελληνική περιφέρεια.


Οι εύκολες λύσεις του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού!


Αντί να ασχοληθούν με τρόπους ενίσχυσης των κοινοτήτων της περιφέρειας, με κίνητρα για εγκατάσταση εκεί επαγγελματιών από τις μεγάλες πόλεις, με μέτρα τόνωσης των κοινωνιών στις κοινότητες αυτές, επεξεργάζονται μέτρα με μόνο κριτήριο της σχέση ζημίας-κέρδους για τους μετόχους ή την εκχώρηση αρμοδιοτήτων από το Δημόσιο και τους Δήμους σε ιδιώτες. 


Το τέλος της ελληνικής επαρχίας. Ζήτω τα μεγάλα, ασφυκτιώντα ήδη αστικά κέντρα.


Κουφιοκεφαλισμός!

 

Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΖΗΜΙΑ


Ορακές προσωπικότητες και εκκεντρικά κινήματα δεν μπορεί να αποκλειστούν. Εάν ένα σύστημα γίνει αρκετά αδύνατο και η αντιπολίτευση αρκετά διαιρεμένη, εάν η κυβερνώσα αρχή είναι αρκετά διεφθαρμένη και ο λαός αρκετά θυμωμένος, οι εξτρεμιστές μπορεί ξαφνικά να βρεθούν στο επίκεντρο, όπου κανείς δεν τους περιμένει. Και μετά από αυτό μπορεί να πάρει δεκαετίες να διορθωθεί η ζημιά.



Η προπαγάνδα των ολοκληρωτικών καθεστώτων, υποστήριζε η Arendt, αντλεί τη δύναμή της από την ικανότητά της “να αποκλείει τις μάζες από τον πραγματικό κόσμο”, κάνοντές τες ανίκανες ή απρόθυμες να αναγνωρίζουν “τη διάκριση ανάμεσα στα γεγονότα και τη φαντασία (δηλαδή την πραγματικότητα της εμπειρίας) και τη διάκριση ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα (δηλαδή τις σταθερές της σκέψης)”.


Τα παραπάνω γράφει ο Michiko Kakutani στό το βιβλίο “The Great Wave.”


Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2025

Φθινόπωρο στα Χάνια

 Μια βόλτα στα Χάνια του Πηλίου.

Με φθινοπωρινά χρώματα.





Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2025

Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΚΡΟΑΤΗΡΙΟ TΟΥ


Ο Borges είπε, “Βλέπεις, σχεδίασα τη δουλειά μου για το πιο μικρό ακροατήριο, “καλή παρέα, αλλά μικρή”. Η φαντασία ενός συγγραφέα δεν πρέπει να αραιώνεται από πλήθη”. Μετά από μερικά λεπτά διατύπωσε ένα τελικό αφορισμό: “Ένας τρελός ξέρει περισσότερα στο δικό του σπίτι από όσα ένας σοφός στο σπίτι ενός άλλου ανθρώπου”. 


Από το βιβλίο “Borges and Me” του Jay Parini.


Πέμπτη 30 Οκτωβρίου 2025

Πέμπτη 30 Οκτωβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


Η ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ Ο ΟΥΜΑΝΙΣΜΟΣ


Έτσι, η καλή χρήση της γλώσσας είναι κάτι περισσότερο από την προσθήκη διακοσμητικών στοιχείων. Πρόκειται για την παρακίνηση άλλων ανθρώπων προς το συναίσθημα και την αναγνώριση. Είναι μια ηθική δραστηριότητα, επειδή το να μπορείς  να επικοινωνείς με σωστό τρόπο βρίσκεται στη καρδιά του ουμανισμού-του να είσαι άνθρωπος με τον πληρέστερο τρόπο.


Γράφει η Sarah Bakewell στο βιβλίο “Humanly Possible.”



Και κάτι έξτρα σήμερα... Ένας όμορφος κάκτος από την αυλή μας!

Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2025

Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΗΘΟΠΟΙΟΣ


Όταν είπα στην Elizabeth Finch ότι ήμουν ηθοποιός, χαμογέλασε. “ Α, η ηθοποιΐα”, είπε, “το τέλειο παράδειγμα της τεχνητά παραγόμενης αυθεντικότητας”. Με έκανε να νιώσω μάλλον ευχαριστημένος, μου έδειξε πως με εκτιμά.


Από το βιβλίο του Julian Barnes “Elizabeth Finch.”



ΑΝΥΠΑΡΚΤΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ


Όταν οι άθρωποι λένε “πρέπει να παλέψουμε ενάντια στην κοινωνική αδικία ή την υπερθέρμανση του πλανήτη, ταυτίζονται με μιαν ανύπαρκτη οντότητα. Και ο Θεός είναι ανύπαρκτος, αλλά όχι περισσότερο από ότι είναι η Ανθρωπότητα. Και οι δυό μπορεί μονάχα να καθοριστούν από την απουσία τους.


Ο John Gray στο βιβλίο “The New Leviathans.”


Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2025

Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2025

 ΜΕ ΤΗ ΣΚΑΠΑΝΗ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ


ΠΩΣ ΝΑ ΞΕΧΩΡΙΖΕΙΣ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΟΦΥΕΙΣ


Ο Friedrich Nietzsche θα μπορούσε να περιγράφει τα πιο θαυμάσια από τα τραγούδια του Strauss όταν εγραφε: “ Οι αριστοτέχνες της πρώτης γραμμής μπορεί να αναγνωριστούν από το παρακάτω χαρακτηριστικό: σε όλα τα μεγάλα και μικρά ζητήματα ξέρουν με απόλυτη βεβαιότητα πώς να βρουν το τέλος, είτε πρόκειται για το τέλος μιας μελωδίας είτε μιας σκέψης, είτε είναι η πέμπτη πράξη μιας τραγωδίας ή το τέλος μιας πολιτικής δράσης. Οι καλύτεροι από εκείνους (τους αριστοτέχνες) της δεύτερης γραμμής γίνονται ανήσυχοι προς το τέλος. Δεν βουτάνε στη θάλασσα με μια περήφανη και μετρημένη ηρεμία, όπως ας πούμε το κάνουν τα βουνά κοντά στο Πορτοφίνο- όπου ο κόλπος της Γένοβας ταγουδάει τη μελωδία του μέχρι το τέλος”.


Από το βιβλίο “The Rest is Noise: Listening to the Twentieth Century” του Alex Ross.


Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2025

Πού ήσουνα χθες Αριστερά μου;

 Ανάρτηση του Οδυσσσέα Ιωάννου στο Facebook




Πού ήσουνα χθες Αριστερά μου;


Προσπαθώ εδώ και χρόνια να μην γράφω θυμωμένος. Να περιμένω. Όταν γράφεις θυμωμένος γίνεσαι φανατικός και, το χειρότερο, γίνεσαι άδικος με τους ανθρώπους.

 Προσπάθησα πολύ να μην γράψω αυτό το κείμενο. 

Χθες, δεν ήταν η κηδεία κανενός «δεξιού» Σαββόπουλου. Κανενός υποστηρικτή του Μητσοτάκη. Χθες ήταν ο αποχαιρετισμός σε μία Ελλάδα που κάποτε έπιασε απάτητες κορυφές στην τέχνη της. Αποχαιρετισμός στην καλή εκδοχή του εαυτού μας. Αποχαιρετισμός στην τρυφερότητα. Ήταν η κηδεία ενός ανθρώπου που κάποτε παρηγόρησε. 

Και η επίσημη Αριστερά απούσα. Τόσο θόρυβο δεν έχει κάνει ξανά μία απουσία. Τουλάχιστον εγώ δεν θυμάμαι. 

Πώς γίνεται να είσαι απών από την τρυφερότητα; Από την παρηγοριά; Πώς το κάνεις αυτό; Και κυρίως, σε ποιον νομίζεις πως το κάνεις; Ποιον τιμωρείς;

Του τα είπαμε όλοι του Σαββόπουλου όταν διαφωνήσαμε στις πολιτικές του τοποθετήσεις. Τα είπαμε, τελείωσε. Και δεν μετανιώνουμε. 

Χθες όμως δεν ήταν μία τέτοια μέρα. Ήταν μία υπέροχη, ηλιόλουστη μέρα, που μας έδωσε μία ευκαιρία να φανούμε, όχι μεγαλόψυχοι, (δεν μας το ζήτησε κανένας) αλλά συνεπείς με το αίσθημά μας. 

Όχι για όλους, συμφωνώ. Όχι για όσους έχουν δει τις ζωές τους να τσακίζονται από τα νεοφιλελεύθερα δόγματα και δεν είχαν καμία όρεξη να συμμετέχουν, βλέποντας την αποκαρδιωτική εικόνα με  τους εκπροσώπους της πλέον αμοραλιστικής Κυβέρνησης των τελευταίων δεκαετιών να έχουν πιάσει πρώτο στασίδι στην Μητρόπολη. Το ακούω εκείνο το «συγγνώμη που δεν έχουμε πάρει τόσο σοβαρά τα τραγούδια όσο εσείς, και δεν τα θεωρούμε κάτι σημαντικότερο από τις ζωές μας που κάθε μέρα βρίσκουν τοίχο. Συγγνώμη που για τον λόγο αυτό δεν έχουμε καρδιά να πενθήσουμε κάποιον που πήρε το μέρος τους τα τελευταία χρόνια.». Έχουν δίκιο, δεν υπάρχει «αισθάνεστε λάθος». Και ναι, τα τραγούδια δεν είναι σημαντικότερα. Είμαι μαζί τους, εκατό τοις εκατό. 

Όχι για όσους, κυρίως νεότερους, λένε «Νισάφι πια, μας έχετε πλακώσει με το βάρος των μύθων σας και δεν μπορούμε να πάρουμε ανάσα. Σταματήστε να καθαγιάζετε και να εξιδανικεύετε το παρελθόν και την δική σας Ιστορία. Εμάς οι δικοί σας μύθοι δεν μας λένε τίποτα, έχουμε κάθε δικαίωμα να μην τους πενθήσουμε». Μαζί σας. Αλήθεια, μαζί σας με τα χίλια! Βέβαια παρά το γεγονός πως δεν είναι κοινή μας Ιστορία, είναι Ιστορία, μην αποκόβεστε από την Ιστορία, σεβαστείτε την, αμφισβητήστε μας όλους, φτιάξτε την δική σας.  Αλλά οκ, μαζί σας. 

Όχι για όσους δεν ακολουθούν κάποιο πρωτόκολλο πένθους, κάποια κανονικότητα φορεμένη. Δεν τους αρέσουν οι μπάντες και οι επίσημοι, τον αποχαιρετήσαν με ένα κρασάκι σπίτι και βάζοντας ένα cd του να παίζει.

Εγώ αναφέρομαι στους εκπροσώπους της θεσμικής Αριστεράς. Δεν έπρεπε να λείπετε. Τι φοβηθήκατε; Μήπως η παρουσία σας, νομιμοποιήσει κάποια ιδεολογία ή μία κυβερνητική φιέστα;

Δεν λείψατε χθες από την κηδεία του Σαββόπουλου. Λείψατε από τις ζωές σας. Από τις ζωές μας. Πάλι. Ξανά. Κρίμα.

Μας τελειώνουν οι λέξεις. Μας τελειώνουν τα όνειρα. Έρχεται σκοτάδι από παντού. Μη γίνεστε μέρος του.

update

   Κάποια από τα σχόλια που υποστηρίζουν (όχι αδίκως βέβαια) πως οι θεσμικοί ηγέτες δεν εκπροσωπούν τον εαυτό τους αλλά ανθρώπους και ιδεολογίες και ορθώς δεν παρέστησαν γιατί έτσι θα "επικύρωναν" τους υποστηρικτές μίας άθλιας πολιτικής, μού γέννησαν μία απορία. Αν πεθάνει ο Πρωθυπουργός θα πάνε ή όχι; Φυσικά και θα πάνε, το γνωρίζουμε. Με την παρουσία τους θα επικυρώσουν την πολιτική του ή εκεί δεν μας ενοχλεί που θα αναγκαστούν από το "συστημικό" πρωτόκολλο του θεσμικού τους ρόλου;